‘Respect biedt nieuwe kansen voor links’

Tony Blairs Labour Party won de verkiezingen in Groot Britannië, maar hij hield een meerderheid van slechts 66 zetels over. De partij verloor aan legitimiteit en Blair zelf kwam in politieke moeilijkheden. Voor de meeste schade zorgde de oorlog in Irak, de leugens die erover werden verteld en de rampzalige situatie in het bezette Irak. Respect was een echt links alternatief voor Labour en kwam voort uit de strijd tegen de oorlog.

Respect deed in 26 kiesdistricten mee en deed iets wat vooraf bijna niemand voor mogelijk hield. Respect haalde een zetel, door Labour te verslaan en een meerderheid te winnen in het kiesdistrict van George Galloway, Bethnal Green and Bow (Oost Londen). Respects campagne daar ging tot het hart van de grote Bengaalse gemeenschap. In drie andere districten eindigde Respect als tweede (twee in Oost Londen en een in Birmingham), met tussen de 19,5 en 27,5 procent van de stemmen. Galloway is het eerste parlementslid van een partij links van Labour sinds de Communistische Partij in 1945 twee zetels won.

Moslimstem
Respect deed aan de verkiezingen mee op basis van een socialistisch en antikapitalistisch programma. Het was tegen de neoliberale globalisering van de wereldeconomie. Het bepleitte collectief bezit onder democratische controle en nationalisatie en renationalisatie van grote bedrijven. Het riep op tot strijd tegen iedere vorm van discriminatie en voor het recht op abortus. Asielzoekers en migranten werden in het manifest met kracht verdedigd.
De nieuwe partij deed het niet overal goed. De Liberaal Democraten, die zich presenteerden als anti-oorlogspartij, wonnen het overgrote deel van de anti-oorlogsstemmen. Respect was alleen succesvol als het haar lukte dynamische campagnes te voeren in belangrijke binnenstedelijke, traditioneel door Labour gedomineerde arbeiderswijken met grote migrantengemeenschappen. Daar begonnen mensen te geloven dat Respect kon winnen en wierpen ze het ‘verloren stem syndroom’, wat het grote probleem is van het Britse districtenstelsel, van zich af.
Het winnen van een groot aantal moslimstemmen is een belangrijke doorbraak voor Brits links. Geen andere linkse partij heeft dit bereikt - deze stemmen gingen traditioneel naar Labour. Dit succes is geworteld in de anti-oorlogsbeweging. Honderdduizenden moslims, vooral jongeren, gingen naar demonstraties en radicaliseerden. Belangrijke leiders van Respect waren ook centrale figuren in de anti-oorlogsbeweging. George Galloway werd bijvoorbeeld uit Labour gegooid vanwege zijn oproep tot ongehoorzaamheid aan de Britse troepen in Irak.
Niet alle moslims voelden zich echter door links aangetrokken. Gedurende de campagne werd Respect met geweld aangevallen door islamitische fundamentalisten die zagen dat Respect homo- en lesborechten steunde. In Galloways kiesdistrict riepen ze moslims op om niet op Respect te stemmen vanwege de standpunten op het vlak van homo- en lesborechten. George Galloway moest gered worden door de politie uit een uiterst gevaarlijke situatie waarin zijn leven werd bedreigd.

Kansen
De verkiezingsresultaten, gevolgd door George Galloways publieke confrontatie met neoconservatieven op Capitol Hill, geven Respect een uitzonderlijke basis voor het opbouwen van een links alternatief. Een betere situatie is moeilijk voorstelbaar.
Maar de mogelijkheden die er zijn ook ten volle benutten is onder de huidige omstandigheden niet gemakkelijk. Het hangt af van hoe Respect zich de komende maanden vorm geeft. Het moet het natuurlijke huis worden voor iedereen die vanuit een links standpunt tegen New Labour is. Het moet de lijn voortzetten van partij tegen oorlog en voor sociale rechtvaardigheid. En we moeten effectief zijn, zowel op plekken waar we al massa-aanhang hebben als op plekken waar we die nog moeten winnen.
Respect moet zijn organisatorische structuren versterken. De partij wordt geleid door een nationale raad en een leidinggevend comité dat wordt gekozen op jaarlijkse conferenties. De autoriteit van deze lichamen is nog niet adequaat gevestigd.
Respect kent individueel lidmaatschap, bestaande linkse partijen hebben de mogelijkheid zich aan te sluiten.

Er zal geen gebrek zijn aan mogelijkheden voor Respect om campagne te voeren. De eerste sessie van het nieuwe parlement stelt een serie van maatregelen voor: van de invoering van identiteitsbewijzen – zeer controversieel in Groot Britannië – tot nieuwe maatregelen ter onderdrukking van asielzoekers en migranten. Er zullen nieuwe aanvallen op burgerrechten komen, meer privatiseringen op het vlak van gezondheidszorg en onderwijs, en nieuwe aanvallen op de welvaartsstaat en pensioenrechten. Een nieuwe sterke linkse partij is geen moment te laat gekomen.

Alan Thornett is lid van Respect en van de International Socialist Group, de Engelse afdeling van de Vierde Internationale. Vertaling: Paul Mepschen

Reactie toevoegen

Plain text

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd>
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
Uw reactie zal niet meteen verschijnen, deze wordt eerst goedgekeurd door de beheerder.
pagetoptoptop