22 Maart – nieuwe energie voor anti-racisme

Het was een mooie dag, 22 maart. De demonstratie tegen racisme en discriminatie trok veel meer mensen dan een paar dagen eerder verwacht en was vol energie. Die positieve dynamiek zullen we hard nodig hebben.

Een van de clichés in linkse berichtgeving over demonstraties is dat deze 'een stap vooruit'  was. Voor 22 maart is dit echter helemaal waar. Cijfers over het aantal deelnemers lopen uiteen maar het waren er zeker veel meer dan 5000. Daarmee was het de grootste demonstratie in Amsterdam in jaren. En het waren niet alleen de aantallen die de demonstratie een succes maakten; ook de samenstelling was bemoedigend. Jong en oud, van doorgewinterde radicalen tot mensen die voor het eerst in hun leven demonstreerden, voormalige gastarbeiders droegen een Nederlandse vlag, anarchisten hun rood-zwarte.

Met zijn 'minder Marokkanen' speech was Wilders een paar dagen eerder opnieuw een symbolische grens overschreden. Er is geen twijfel aan dat de woede over die uitspraak, en de verbijstering dat de leider van een grote partij met zoveel woorden etnische zuivering beloofde (Minder Marokkanen? 'Goed, dan regelen we dat'), de demonstratie veel groter maakte dan deze anders zou zijn geweest. Enkele jaren geleden organiseerde Nederland Bekent Kleur een vergelijkbare manifestatie maar hier kwamen slechts zo'n 2.000 mensen op af. En in de tussentijd is de acceptatie van racistische uitspraken in Nederland alleen maar gegroeid.

Maar dit keer deed de speech van Wilders te veel denken aan de klassieke extreem-rechtse retoriek, niet in de laatste plaats door de vorm waarin hij zijn publiek betrok in een vraag-en-antwoordspel spel. Het was dus een symbolische grens die Wilders overschreed, door te direct associaties op te roepen met klassiek racisme dat nog steeds in hoge mate taboe is.

Wilders probeert nu weer zijn favoriete rol, die van slachtoffer, te spelen door te herhalen dat hij niks anders zei dan dat hij al jaren doet. En dat klopt. Invoering van PVV-voorstellen als een wetssysteem waarin niet iedereen gelijk is (mensen met een dubbele nationaliteit moeten harder worden bestraft), moslima's duizenden euro's per jaar laten betalen voor het recht om een hoofddoek te dragen, het verbieden van de Koran et cetera zou neerkomen op een 'softe' vorm van etnische zuivering door treiteren, marginalisering en sociaaleconomische verzwakking. Wilders volgt al jaren een escalatie-strategie en het is te makkelijk om nu te denken dat Wilders dit keer 'echt te ver is gegaan'. Wilders zoekt de grenzen op van hoeveel racisme en discriminatie geuit kan worden en duwt die stelselmatig verder op.

Dat veel mensen zich nu vrolijk maken over de problemen waarin de PVV is terecht gekomen is begrijpelijk. Maar de commentaren in bijvoorbeeld NRC Handelsblad die Wilders af serveren als een mislukt politicus omdat hij nergens meeregeert en zijn partij geïsoleerd raakt slaan de plank mis. We leven in een land waarin bijvoorbeeld zogenaamd 'linkse' politici als Diederik Samson kunnen zeggen dat een bepaalde groep Nederlanders een 'etnisch monopolie' hebben op overlast of mensen als Hans Spekman vinden dat het hebben van de 'foute' etniciteit een verzwarende factor zou moeten zijn bij bestraffing. Een land waarin de politie zich schuldig maakt aan ethnic profiling en mensen met een kleurtje op grote schaal gediscrimineerd worden op de arbeidsmarkt.

Racisme en discriminatie zijn niet geïntroduceerd door de PVV maar Geert Wilders heeft er wel veel voor gedaan om ze te laten groeien. Zou de PVV dus imploderen en bijgezet kunnen worden in het rijtje LPF, Conservatieven.nl, Een NL, Trots op Nederland et cetera, dan betekent dat nog lang niet dat ook het racisme verdwijnt. En tot nu toe was het altijd zo dat elke keer als een dergelijke partij wegviel, er een nieuwe, en meer extreme, partij in het gat sprong.

We hebben dus nog een lange weg te gaan. Maar, en dit was misschien wel het meest hoopgevende kenmerk van afgelopen zaterdag, er zijn ook steeds meer mensen die er genoeg van hebben en het tij willen keren. Sinds de Zwarte Piet protesten eind vorig jaar, die opvallend bevlogen waren, zien we nieuwe groepen opkomen die zich tegen allerlei vormen van racisme verzetten. Via sociale media bijvoorbeeld vinden mensen elkaar. Waar demonstraties soms nogal wat weg hebben van reünies van activisten, zowel wat betreft 'gewone' deelnemers als sprekers, waren er dit keer opvallend veel nieuwe gezichten en stemmen aanwezig.

Samen staan we sterk, zaterdag konden we voelen dat hoe waar dat is. En samen met iedereen die genoeg heeft van het voortdurende racisme in Nederland kan er nog veel meer bereikt worden.

alexdejong[at]grenzeloos.org

Soort artikel

Reactie toevoegen

Plain text

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd>
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
Uw reactie zal niet meteen verschijnen, deze wordt eerst goedgekeurd door de beheerder.
pagetoptoptop