Onlangs schreef Alex de Jong op deze plek een column over complottheoriën. Volgens mij komt de aandacht voor samenzweringen momenteel niet uit de lucht vallen. Een crisis zoals nu met het corona-virus zorgt voor gevoelens van onbehagen waar allerlei ‘gekkies’ graag buitenissige verklaringen voor bedenken. Zeker met in het Witte Huis een oppergekkie. Het past in ieder geval prima in een sfeertje van anti-wetenschap die ruimte schept voor zijn vaak volkomen onzinnige beweringen en verdachtmakingen. Het roept bij mij herinneringen op aan een avondje ‘samenzweringen’ in Delft enige tijd geleden.

Ufo's – complotten – anti-kapitalisme

Het werd een beetje bizarre avond. Op 7 maart 2017 in Theater De Veste in Delft. Met ongeveer 200 mensen bij een Optreden van Lange Frans en Coen Vermeeren. Onder de noemer van “Music meets Science”. Een avond met weinig muziek en ook niet al te veel wetenschap. Wél met enthousiaste toejuichingen bij boude beweringen over het bestaan van vliegende schotels en over de smerige samenzweringen van de machthebbers op deze aarde tegen ons, het gewone volk.

Kamervragen 2 en Stabat Mater

Lange Frans betrad als eerste het podium. Hij rapte zijn laatste hit “Kamervragen 2”. Met een aangename stem, een prima ritme en zonder hapering. Er zit een soort refrein in, bij rappen heet dat ongetwijfeld anders, met als tekst “Ik koos voor de feiten”. Nou, dat viel wel mee. Allerlei onbewezen beschuldigingen aan het adres van “kinderverkrachter Joris Demmink” en rond de moord op Els Borst – “wist zij te veel???”- passeerden de revue.

Vervolgens schoof Coen Vermeeren aan. Ingenieur in de Ruimtevaarttechniek aan de Technische Universiteit van Delft. Schrijver van twee boekjes: “Ufo's bestaan gewoon” en “9/11 is gewoon een complot”. Na de pauze zou een filmpje van een door hem op muziek gezette Stabat Mater worden vertoond. Dat middeleeuwse gedicht over een treurende moeder (Maria) bij haar gekruisigde zoon (Christus) paste kennelijk bij zijn verhaal. Wat muziek betreft hebben we het dan gehad. Verder zaten de twee heren de hele avond samen achter een tafel op het podium, lieten wat foto's en nog wat filmpjes zien, en verkondigden vooral hun opvattingen.

De moord op Fortuyn

Aan de goede bedoelingen van Lange Frans en Coen Vermeeren valt niet te twijfelen. Ze maken zich beide grote zorgen over de groeiende ongelijkheid tussen arm en rijk in deze wereld. Sterker nog, ze noemen dit als belangrijkste drijfveer voor hun publieke acties. Ze keren zich ook tegen de wapenfabrikanten. Coen stelde bijvoorbeeld aan de orde hoe absurd het is om nu op Giro 555 geld in te zamelen voor vluchtelingen uit Jemen, terwijl met Europese wapens en steun momenteel Saoedi Arabië met terreurbombardementen op Jemen de vluchtelingenstroom juist op gang brengt. Ook Lange Frans keert zich tegen het militair-industrieel complex. In een interview in de Haagse Straatkrant van maart 2017 giet hij dat dan helaas weer in een onbewezen verdachtmaking: “Frans vermoedt dat de moord op Fortuyn eerder te maken heeft met het feit dat de politicus tegen de Nederlandse medewerking aan het gevechtsvliegtuig Joint Fight Striker was dan dat de moordenaar Volkert van der G. als milieuactivist voor nertsen opkwam, zoals werd beweerd”. Een groepering als “Stop Wapenhandel” kan haar aanklachten prima onderbouwd af zónder toevlucht tot complotten.

Vrije energie

De Ufo's van Coen en de complotten van Frans passen perfect als puzzelstukjes in één plaatje met anti-kapitalisme. De idee is dat de machtigen op deze aarde samenzweren tegen de grote meerderheid van de wereldbevolking. Het zijn de banken, oliemaatschappijen en energiebedrijven die de dienst uitmaken. Vanwege hun financiële belangen, hun winsten, worden we onwetend gehouden over tal van zaken. Vooral over geavanceerde technieken die ons door buitenaardsen worden aangereikt en waarmee we alle honger en gebrek in één klap de wereld uit zouden kunnen helpen. Het toverconcept is 'Vrije Energie'. Die is dus dankzij aliens wél beschikbaar, maar die wordt achtergehouden. Een breed gesponnen web van leugens, moord en verdonkeremaning maakt dat mogelijk.

Wel of geen maanlanding?

Coen en Frans illustreerden hun betogen met tal van twijfelbrengende voorbeelden. Van de vraag of de Amerikanen wel echt op de maan zijn geweest tot en met foto's en filmpjes van ufo's (unidentified flying objects – onbekende vliegende voorwerpen). Ze gaven toe dat het steeds moeilijker wordt om echt van nep te onderscheiden. De digitale techniek maakt dat bijna onmogelijk.

De heren maakten af en toe ook foutjes. Zo noemde Coen de 'idealistische generatie van de zestiger jaren' de “generatie nix”, terwijl die generatie pas in de tachtiger jaren opkwam en juist géén of minder idealen koesterde. En Frans meende dat na de aanslag op het WTC in New York op 9/11 onmiddellijk Irak was binnengevallen, zoals hij ook al eerder had beweerd in de Straatkrant, terwijl dat toch Afghanistan, de basis van Osama Bin Laden, was. Grappig was ook dat Coen met diverse beelden heftige twijfel wekte over of de Amerikanen wel echt op de maan waren geland in 1969 en vervolgens memoreerde dat één van de maanlanders, Neil Armstrong, vlak voor zijn dood onthulde dat hij daar toch hele rare dingen had gezien. Waarop vanuit de zaal werd geroepen: ”Maar daar was hij toch helemaal niet geweest!”.

Overtuigender was de vertoning van een filmpje uit het NOS Journaal met Poetin, die een vraag van een journalist over dode vrouwen en kinderen in de Oekraïne volstrekt lijkt te negeren. Bij RTL Nieuws loopt dat filmpje iets langer door en blijkt Poetin uitgebreid op de kwestie in te gaan. Voor Coen en Frans een reden temeer om uiterst sceptisch te zijn op wat de media je voorschotelen. Manipulatie is aan de orde van de dag. Nepnieuws wordt alom verspreid. Hun oproep om kritisch te zijn, is zeker niet onterecht.

Stille hoop

Lange Frans en Coen Vermeeren zijn typische vertegenwoordigers van mensen die oorlog en honger, het nietsontziende kapitalisme, zat zijn. Die genoeg hebben van de firma Leugen en Bedrog die dit systeem mede in stand houdt. Maar ze zijn ook vertegenwoordigers van de verwarring over hoe je dat moet aanpakken. Want verwarring is er alom. Denk aan al die straatinterviews en inbellers die dagelijks op radio en tv te horen en te zien zijn. Verwarring. Vaak zeer zinnige kritiek op bestaand onrecht, maar oorzaken en oplossingen die alle kanten op vliegen. Bij Frans en Coen is het niet veel anders en schieten hun verklaringen vooral als vliegende schotels door ons zwerk.

Waarschijnlijk komt dat mede voort uit een stille hoop dat de buitenaardsen ons gaan behoeden voor nóg grotere rampen. Coen is ervan overtuigd dat ze volgens een soort van intergalactisch protocol een allesverwoestende kernoorlog zullen tegenhouden. En Coen en Frans gokken erop dat de aliens ooit met hun 'vrije energie' de mensheid zullen bevrijden van gebrek. Maar eerst moeten we dan wel 'de macht achter de macht', die ons in het ongewisse houdt, uit de weg ruimen. Zelfs als dat zo zou zijn, zet ik mijn kaarten voorlopig toch liever op de verhalen en de acties van bijvoorbeeld de vakbeweging dan op verhalen over ufo's en complotten. Dat is toch net wat concreter en praktischer!

Dit commentaar verscheen eerder op Konfrontatie.