Trump geeft de Koerdische nationale beweging een ‘dolkstoot in de rug’

In opnieuw een schaamteloze vertoning van zijn grillige karakter, politieke onverantwoordelijkheid en onzorgvuldigheid naar mensen toe, kondigde de Amerikaanse president Donald J. Trump in de nacht van zondag 6 oktober na een telefoontje met de Turkse president Recep T. Erdogan abrupt aan dat hij opdracht had gegeven tot de terugtrekking van de bijna duizend Amerikaanse troepen die gestationeerd waren in Noord-Oost-Syrië. Deze troepen waren er om de Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF), een multi-etnische coalitie onder leiding van de Koerdische strijdkrachten van de Eenheden ter bescherming van de bevolking (YPG), te steunen in hun strijd tegen Islamitische Staat (IS).

De Syrische Koerden en hun bondgenoten hebben een grote bijdrage geleverd aan deze strijd, waarbij onder hen meer dan tienduizend slachtoffers zijn gevallen. Ze hebben een belangrijke rol gespeeld bij het indammen en terugdringen van IS op Syrisch grondgebied. Zij zijn ongetwijfeld ook de meest progressieve, zo niet de enige progressieve strijdkrachten die actief zijn op Syrisch grondgebied, met name wat betreft de status en de rol van vrouwen. Toch worden ze door de Turkse regering consequent als ‘terroristen’ bestempeld vanwege hun nauwe band met de Koerdische Arbeiderspartij (PKK), de belangrijkste kracht die actief is op het door Turkije gedomineerde Koerdische grondgebied.

De Turkse regering, die zoals bekend de ogen sloot voor de opbouw van IS in Syrië (ze wordt er zelfs van verdacht deze opbouw te hebben gefaciliteerd), beschouwt de Koerdische nationale beweging als de grootste bedreiging en is in 2016 een deel van Noord-Syrië (Afrin) binnengevallen om de YPG-controle over dat gebied te beëindigen. Ze bezet dat gebied nog steeds. Sindsdien dreigt ze ook met een invasie in Noordoost-Syrië (West-Koerdistan, ook wel Rojava genoemd), waarvoor ze alleen maar afgeschrikt wordt door de aanwezigheid van Amerikaanse troepen naast de SDF.

Het telefoontje van 6 oktober tussen de presidenten van Amerika en Turkije is niet het eerste telefoontje waarbij Erdogan druk uitoefent op Trump om de Amerikaanse troepen terug te trekken en zo de weg vrij te maken voor Turkse troepen om de rest van het Syrisch-Koerdische grondgebied binnen te vallen. De aankondiging van Trump dat hij besloten heeft hem te gehoorzamen, is ook niet de eerste keer. De vorige keer was een jaar geleden. Dat leidde tot het dramatische ontslag van voormalig minister van Defensie, Jim Mattis, wat de terughoudendheid van het Amerikaanse leger weerspiegelt om bondgenoten een ‘dolkstoot in de rug’ te geven (zo noemde de woordvoerder van de SDF het treffend) en de gerechtvaardigde vrees van het Pentagon, dat een Turkse invasie IS nieuw leven zou inblazen en een chaos zou creëren waar de Iraanse regering gebruik van zal proberen te maken om de controle over het uitgestrekte territorium, dat zich uitstrekt van haar grondgebied via Irak tot aan de kust van Syrië en Libanon, te voltooien.

Zelfs aangevallen door collega-Republikeinen, krabbelde Trump eind vorig jaar terug. Deze keer echter hield hij zich aan zijn belofte aan Erdogan. Hij reageerde op zijn critici -  die hem de schuld geven van het verraden van kostbare bondgenoten in de strijd tegen IS - door te beweren dat hij in zijn aan zichzelf toegeschreven ‘grote en ongeëvenaarde wijsheid’, de Turkse economie zou ‘vernietigen’ als de Turkse strijdkrachten een aantal vage, ongedefinieerde grenzen zouden overschrijden in hun invasie in Noord-Oost Syrië.

Er mag geen enkele fout gemaakt worden in de beoordeling van de motivatie van Donald Trump. De president van de VS is geen pacifist die zich verzet tegen militaire avonturen van zijn land in het buitenland. Hij is een fervent voorstander van de moorddadige oorlog die in Jemen wordt gevoerd door de coalitie onder leiding van de Saoedische kroonprins, zijn moordenaarsvriend. En hij gaf blijk van zijn grote bewondering voor de Amerikaanse militaire basis in Irak, die hij afgelopen december bezocht, en legde uit hoe belangrijk die is voor de VS.

Voor een man die tijdens zijn vorige presidentscampagne verklaarde dat de VS de controle over de Iraakse olievelden zou moeten overnemen en ze ten behoeve van de VS zou moeten exploiteren, is de redenering duidelijk genoeg: Trump is van mening dat het Amerikaanse leger zich alleen moet bezighouden met gebieden waar sprake is van een duidelijk economisch belang voor zijn land (en voor zijn eigen belangen, zou je kunnen toevoegen, wetende dat dit presidentschap het verst is gegaan in de geschiedenis van de VS in de vermenging van privé- en publieke zaken). Irak, het Saoedische koninkrijk en andere oliemonarchieën in de Golf zijn in de ogen van Trump, in tegenstelling tot arme landen als Afghanistan en Syrië, prima plekken voor Amerikaanse militaire inzet.

Vanuit een echt anti-imperialistisch perspectief, gebaseerd op het recht van volkeren op zelfbeschikking, zouden alle imperialistische en roofzuchtige troepen uit Syrië moeten worden teruggetrokken, of het nu gaat om Israëlische troepen die sinds 1967 de Syrische Golanhoogte bezetten, of om de meer recentelijk gestationeerde troepen van Iran en zijn regionale bondgenoten, Rusland, de VS en Turkije, om maar de belangrijkste hoofdrolspelers te noemen. Een eenzijdige terugtrekking van de VS, gecombineerd met een uitnodiging aan Turkije om in te grijpen, waardoor het land de vrije hand krijgt om de Koerdische nationale beweging te verpletteren, heeft niets progressiefs of pacifistisch: het is precies het tegendeel.

De twee progressieve koplopers [van de Democratische Partij] in de voorverkiezingen van de Amerikaanse presidentsverkiezingen van volgend jaar hebben terecht begrepen wat er op het spel staat en hebben op 7 oktober in vergelijkbare termen gereageerd op de aankondiging van Donald Trump.

Senator Bernie Sanders twitterde: ‘Ik ben al lang van mening dat de VS zijn militaire interventies in het Midden-Oosten op verantwoorde wijze moet beëindigen. Maar de abrupte aankondiging van Trump om zich terug te trekken uit Noord-Syrië en de Turkse inval te steunen, is uiterst onverantwoordelijk. Het zal waarschijnlijk tot meer lijden en instabiliteit leiden.’

Senator Elizabeth Warren twitterde: ‘Ik steun het terughalen van onze troepen uit Syrië. Maar de roekeloze en ongeplande terugtrekking van president Trump ondermijnt zowel onze partners als onze veiligheid. We hebben een strategie nodig om een einde te maken aan dit conflict, niet een president die zich door één telefoontje laat leiden.’

De moorddadige Turkse invasie in Noord-Oost-Syrië moet worden gestopt. De NAVO-bondgenoten van de Turkse regering zijn medeverantwoordelijk voor deze aanval. Ze moeten hun militaire steun aan Ankara stopzetten, economische sancties opleggen aan de Turkse regering totdat deze haar troepen uit Syrië terugtrekt en de Koerdische beweging de wapens verschaffen die zij nodig heeft om de Turkse invasie van haar grondgebied te bestrijden. 

Dit artikel werd eerder gepubliceerd op Kingston en Surbiton LP. Nederlandse vertaling redactie Grenzeloos.

Dossier
Soort artikel

Reactie toevoegen

Plain text

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd>
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
Uw reactie zal niet meteen verschijnen, deze wordt eerst goedgekeurd door de beheerder.
pagetoptoptop