En net als in Amélie is zij weer een licht gehandicapte, mooie, goedhartige, optimistische, tegelijk dromerige én kordate jonge vrouw. Als Mathilde past zij ditmaal met haar liefde en blijmoedige hoop perfect in een wereld van weilanden en dorpjes badend in een gouden namiddaglicht. Het Franse platteland door Jeunet weergegeven volgens de beste tradities van de Franse mooifilmerij. Idealisering? Wie ooit een zomervakantie doorbacht in Bretagne weet hoe idyllisch het daar kan zijn.
Slachting
In Un Long Dimanche staat deze bekoorlijke zoetigheid in schril contrast met de manifest aanwezige ‘grote wereld’. De wereld van de eerste wereldoorlog. Die waanzinnige massaslachting, nog geen honderd jaar geleden, waarbij 9.400.000 doden vielen. Anderhalf keer de totale toenmalige bevolking van Nederland! In navolging van Sébastien Joprisat, op wiens gelijknamige roman de film is gebaseerd, neemt Jeunet ons mee naar de loopgraven, naar de geulen van modder, moordend lood en bloed. Kerven in wat nu soms de Unie van een eeuwige beschaving en verlichting pretendeert te zijn. Jeunet raakt niet aan de politieke en economische achtergronden van deze oorlog. Wél toont hij treffend de onverschilligheid, het cynisme en de meedogenloosheid van de elitaire militaire kaste. En hij laat de gevolgen daarvan voor de gewone manschappen zien: de ontreddering, de doodsangst en het uiteenrijten van lichamen. Zoals Stanley Kubrick in 1957 deed in zijn Paths of Glory, een film die tot in de zestiger jaren in Engeland verboden was wegens de ‘demoraliserende effecten’. Jeunet doet dit alles in beelden die niet onderdoen voor die van het openingshalfuurtje in Spielberg’s Saving Privat Ryan, dat filmdocument over die andere westerse wereldoorlog.
Áf!
Jeunet heeft met Un Long Dimanche een prachtige film gemaakt. Een sterk verhaal gegoten in aangrijpende beelden, ondersteund door meeslepende muziek. Voor dat laatste staat componist Angelo Badalementi borg. Samen met de fijne, niet-nadrukkelijke acteerprestaties zorgt dit ervoor dat de kijker zich kan laten meevoeren langs alle menselijke basisemoties bang-boos-bedroefd-blij. Hoewel er vele lijntjes door de film lopen, vergeet Jeunet niet ze allemaal af te maken. Een voorbeeld daarvan is de wraakoefening door de geliefde van één van de andere mannen die de loopgraaf worden uitgestuurd. Zij brengt enkele verantwoordelijken op uiterst originele wijze om zeep en we volgen haar tot aan de guillotine. Een ander voorbeeld is de zó uit Jaques Tati’s Jour de Fête weggefietste dorpspostbode, die voor een milde komische noot zorgt. Hij plaagt wat, wordt teruggepakt, maar weet uiteindelijk de natuurlijke orde der dingen, waarin híj degene is die plaagt, te herstellen. Een zijlijntje, maar wél afgemaakt. Het draagt bij aan een geheel vol van schoonheid en verschrikking. Een romantisch en historisch epos.
Een film die áf is.
Reactie toevoegen