De Amsterdamse afdelingen van FNV Bondgenoten en AbvaKabo FNV hebben gezamenlijk hun bezorgdheid uitgesproken over de plannen van de gemeente Amsterdam met de zorg. Vooral de plannen van de gemeente om een giga-contraxt af te sluiten met Achmea baart de bonden zorg. Ze roepen de gemeenteraad op om de plannen van de wethouder te verwerpen en de weg vrij te maken voor kleinschaligere zorg op wijkniveau. Hieronder de verklaring van de twee bonden.

Een monopolie van de zorg dreigt in Amsterdam

De zorg gaat de FNV aan het hart. We zijn bezorgd over de kwetsbare positie van ouderen en mensen met een beperking en over de werknemers in de zorg. De overheid gaat keer op keer grenzen over voor de mensen die zorg ontvangen en die zorg leveren. Dat moet stoppen.

Dat geldt niet alleen voor de rijksoverheid, maar ook voor de gemeente Amsterdam.

Amsterdam sluit een giga-contract met Achmea. Alleen de grote zorg- en welzijnsinstellingen krijgen hierdoor nog een kans. Plannen die wethouder van der Burg in bestuurlijke achterkamers heeft gesmeed en waarvoor de geesten nu nog rijp gemaakt moeten worden.

Onze belangrijkste bezwaren:

• De gemeente gaat in zee met de grote zorgbedrijven die bewezen hebben dat voor hen de belangen van het management en het bedrijf belangrijker zijn dan de belangen van de cliënten en het personeel.
• De gemeente levert zich uit aan een van de grootste zorgverzekeraars, Achmea door deze de controle te geven over de invulling en uitvoering van de gemeentelijke plannen.
• De plannen gaan uit van een nieuwe lokale zorgstructuur in de stad, op een veel te grootschalig niveau. Daarmee wordt voorbij gegaan aan de herkenbaarheid en betrokkenheid van de bewoners en de zorgverleners in de buurt.
• Zorgaanbieders moeten straks een zeer groot pallet aan diensten kunnen verzorgen. Daardoor is het voor lokale initiatieven en bestaande zorg op buurtniveau welhaast onmogelijk om een belangrijke rol te spelen.
• Gemeente en Achmea gaan het budget bepalen per gebied en ook welke besparingen per gebied nodig zijn. Het effect op de zorgverlening wordt nergens duidelijk gemaakt.
• De gemeente wil de zorg commercieel gaan aanbesteden. Ze zou er toe over moeten gaan onderhands te gunnen waardoor kwaliteit en niet de prijs leidraad voor zorg is. En buurtgerichte zorg dus meer kansen krijgt.
• Dat deze plannen vooruitlopen op de besluitvorming in het parlement.
• De gemeente neemt hierop een voorschot net als zorginstellingen die zorgwerkers nu alvast ontslaan en verzorgingshuizen in de verkoop willen gooien zodat er straks op de mooiste locaties dure hotels van gemaakt worden. Ouderen die op de wachtlijst staan, moeten daardoor veel langer zelfstandig thuis blijven wonen.

De afgelopen jaren zijn er in de buurten in Amsterdam veel banen en veel structuren voor vrijwilligerswerk verdwenen. Vrijwilligers die met hun initiatieven veel draagvlak hadden in de buurt en waarbij sterke mensen de mensen met een beperking op sleeptouw namen. Dat welzijnswerk leverde een belangrijke bijdrage aan de leefbaarheid van de buurten. De helft van de buurthuizen is echter verdwenen en de overgebleven buurthuizen werden Huizen van de Wijk. Zij staan daardoor op een veel te grote loopafstand van kwetsbare ouderen en andere mensen met een beperking. Veel vrijwilligers zijn afgehaakt. Daarnaast zijn veel andere gesubsidieerde instellingen gestopt die vaak een buurtgerichte functie hadden en 1400 mensen met een Idee-baan zijn ontslagen.

Wat eerst is afgebroken wil de gemeente nu weer terug op een manier die ons ernstig zorgen baart. Vrijwilligers mogen meedoen met veel minder mogelijkheden voor eigen initiatief en het ondersteunende vaste personeel wordt vervangen door mensen die met behoud van uitkering aan de slag moeten. Dat is onacceptabel. Wij zijn tegen dwangarbeid ook in de Zorg en de Welzijnssector. Ondergraven van de CAO in deze sectoren is onacceptabel.

Wij ondersteunen bewoners die vechten voor het behoud van de sociale structuur in hun buurt en op de bres staan voor meer lokale democratie. Ook de gemeente zou dit moeten doen waardoor mensen met een hart voor de buurt worden gemotiveerd.

Er zijn alternatieven mogelijk en er worden door diverse mensen initiatieven genomen en al uitgevoerd die ondersteuning en een stimulans verdienen, waarbij de volgende uitgangspunten volgens ons van belang zijn:

• Honoreer initiatieven op buurtniveau. Neem de wensen van bewoners en mensen die werkzaam zijn in de zorg daarbij als vertrekpunt.
• Wijkzorgteams moeten op de schaal van de buurt opereren zodat de herkenbaarheid groot is.
• Houdt bestaande voorzieningen op buurtniveau binnen zorginstellingen ook van de welzijnssector intact en stop met het reorganiseren van deze activiteiten.
• Initiatieven in georganiseerd verband voor professionele huishoudelijke hulp en persoonlijke verzorging kunnen goed georganiseerd worden op buurtniveau. Lokale initiatieven van zorgverleners bestaande uit kleine teams zonder een grote overhead hebben een betere prijs/kwaliteitsverhouding door een lagere kostenstructuur.
• Professionele zorg waaronder ook de huishoudelijke hulp dient de CAO te volgen, alle instellingen en lokale initiatieven dienen zich hieraan te houden.
• Ook bestuurders en managers van (zorg)instellingen dienen onder de CAO te vallen, waarbij er een einde wordt gemaakt aan topinkomens en bonussen. De gemeente moet alleen in zee gaan met instellingen die dit principe hanteren.

De komende reorganisatie van het gemeentelijke bestuursapparaat in combinatie met de reorganisatieplannen voor zorg en welzijn in Amsterdam maken de zaak er niet eenvoudiger op. Er is een democratisch tekort in de manier waarop de plannen zijn besproken en ten uitvoer dreigen te worden gebracht.

Daarom roepen wij de Amsterdamse gemeenteraad op om de voorstellen van wethouder van der Burg met zijn impliciete keuze voor grote organisaties en een monopolie bedrijf af te wijzen. En in plaats daarvan te kiezen voor initiatieven die recht doen aan zorg dicht bij huis, een vrije keuze van burgers, zorgwerkers en patiënten. Wij verzoeken u opdracht te geven om onderzoek te doen naar vormen van slimme en slanke zorgondernemingen van zorgmedewerkers in buurt en wijk, die hun professionele inzet op die manier kunnen bundelen zonder dat daar hoge kosten bij komen kijken, terwijl ketenaanpak voorop blijft staan en korte lijnen kwaliteit en maatwerk betaalbaar houden voor iedereen.

De Amsterdamse afdelingen van FNV Bondgenoten en AbvaKabo FNV.