Zo’n 150 mensen namen gisteren deel aan het protest tegen de criminalisering van het redden van vluchtelingen op de Middellandse Zee. De manifestatie op het Spui in Amsterdam was bedoeld ter ondersteuning van Carola Rackete, de kapitein van het schip Sea-Watch 3, die onlangs werd gearresteerd door de Italiaanse autoriteiten en inmiddels weer in vrijheid is gesteld. Maar de vervolging van Rackete gaat door en het schip is voor onderzoek in beslag genomen.

Schandalig genoeg probeert ook de VVD om hulpverleners als die van de Sea-Watch 3 te brandmerken als “mensensmokkelaars” en het redden van vluchtelingen uit zee strafbaar te maken. Tijdens de manifestatie werd Sea Watch-activist Anne Dekker geïnterviewd en hield Mark Akkerman van Stop Wapenhandel het onderstaande praatje, waarmee hij de recente ontwikkelingen in het bredere kader zet van de Europese politiek van migratiebeheersing. Harry Westerink

EU-migratiebeleid zorgt voor steeds meer doden

Vluchtelingen komen niet zomaar in een situatie waarin ze op zee gered moeten worden. Daar gaat wat aan vooraf. Mensen vluchten met redenen. Europees beleid voedt dit, met militaire interventies, wapenexporten, steun aan dictators, klimaatverandering en oneerlijke handelsverhoudingen. Europa doet er ook alles aan om vluchtelingen buiten de deur te houden. Dat betekent: geen veilige vluchtroutes, opvang en hulp, maar opsluiting, deportaties en militarisering van grenzen.

Dit proces is al lang gaande. Sinds 2015 is dit in een stroomversnelling gekomen. EU-lidstaten sturen militairen naar de grenzen om deze te bewaken. Er is zo’n 1.000 kilometer aan grensmuren en -hekken gebouwd in Europa. Militaire EU-missies in Afrika krijgen de taak “vluchtelingen stoppen” erbij. Dictatoriale regimes, zoals die in Soedan, Tsjaad en Wit-Rusland, worden ingeschakeld als externe grensposten. Missies van EU-grensbewakingsdienst Frontex op de Middellandse Zee moeten de oversteek naar Europa tegenhouden. En met Operatie Sophia voor de kust van Libië startte de EU de eerste echte militaire missie tegen migratie. Dat zijn maar wat voorbeelden. Alles wordt in stelling gebracht, van drones tot biometrische databases. De Nederlandse regering doet daar hard aan mee. Aan de Frontex-operaties, het trainen van de Libische kustwacht, het sluiten van deals met dictaturen. En Nederland werkt actief mee aan het belemmeren en criminaliseren van reddingswerk op de Middellandse Zee.

Dit heeft desastreuze gevolgen. Geweld tegen vluchtelingen neemt toe, binnen en buiten Europa. Vluchtelingen worden gedwongen steeds gevaarlijkere routes te nemen. En ze worden zo in handen van criminele mensensmokkelnetwerken gedreven. De EU zegt mensensmokkel te willen bestrijden. In realiteit creëert het beleid van de EU juist de markt voor mensensmokkel. Het EU-beleid zorgt voor meer doden. En op langere termijn zullen er alleen maar meer vluchtelingen door komen.

De EU blijft desondanks ramvast op deze koers zitten: grensbewaking opvoeren en militariseren. Frontex breidt in hoog tempo uit en krijgt miljarden euro’s extra. Ruim 2 miljard daarvan is bestemd voor het kopen of leasen van materieel voor grensbewaking. Daarnaast geeft de EU miljarden euro’s subsidies voor het versterken van grenzen en het uitvoeren van deportaties. Ook naar landen buiten Europa gaat steeds meer geld om vluchtelingen al eerder tegen te houden. Naar schatting sterven nu nog veel meer vluchtelingen in de woestijn dan op zee. Nog verder buiten ons beeld.

Diezelfde bedrijven verdienen eerst goed aan het leveren van wapens die de oorlog en repressie waarvoor mensen op de vlucht slaan gaande houden. Grote hoeveelheden Europese wapens gaan naar het Midden-Oosten en Afrika. Voor meer dan 120 miljard euro in de afgelopen tien jaar.

Ook de Nederlandse industrie doet mee. Grote wapenbedrijven als Airbus en Thales zijn belangrijke profiteurs. Actiegroep Stop the War on Migrants voert een campagne tegen ze. Sluit je aan! De Libische kustwacht staat bekend om het aanvallen van vluchtelingen en reddingsschepen. Dat doet deze onder meer met patrouilleschepen van de Nederlandse scheepsbouwer Damen. Damen leverde ook schepen voor grensbewaking aan bijvoorbeeld Marokko, Tunesië, Turkije en het Verenigd Koninkrijk, dat ze inzet om de oversteek van Calais over het Kanaal tegen te houden.

We zouden hier elke dag kunnen staan. Want elke dag vallen er doden door het Europees migratiebeleid. Dit beleid moet stoppen. Geen grensbewaking, maar veilige vluchtroutes. Geen deportaties, maar opvang en steun. Geen reddingswerk hinderen, maar werken aan het wegnemen van oorzaken die mensen dwingen te vluchten. Dus ook: stop wapenhandel.

Overgenomen van Doorbraak.