Internationalistisch manifest tegen de oorlog

Antikapitalistische organisaties in Rusland, Oekraïne en NAVO-landen

De misdadige oorlog van het Russische imperialisme tegen Oekraïne is de ernstigste bedreiging voor de wereldvrede sinds het einde van de Koude Oorlog. Hij brengt de wereld dichter bij een wereldwijde oorlog dan op enig moment sinds de vredesinitiatieven van Michail Gorbatsjov.

De hoofdschuldige aan deze gevaarlijke ontwikkeling is het VS-imperialisme, dat van de val van de Sovjet-Unie heeft geprofiteerd om zijn wereldwijde militaire netwerk te consolideren, zijn aanwezigheid in verschillende delen van de wereld uit te breiden en invasieoorlogen in Afghanistan en Irak te ontketenen. Washington stimuleerde in Rusland en Oost-Europa de goedkeuring van een meedogenloos neoliberaal programma dat de voorwaarden schiep voor een extreemrechtse koers in de meeste van deze landen, met name in Rusland, waar het de antidemocratische staatsgreep van Boris Jeltsin in 1993 steunde.

Het benadrukken van deze historische verantwoordelijkheid van de overwinnaar van de Koude Oorlog ontslaat de extreemrechtse regering van Vladimir Poetin geenszins van haar groot-Russische expansionistische ambities, haar eigen militaristische drang en toegenomen wereldwijd reactionair interventionisme en, bovenal, haar moorddadige invasie van Oekraïne, de meest brute invasie van een land door een ander land sinds de invasie van de VS in Irak.

Naast de verschrikkelijke verwoesting en dood die ze in Oekraïne heeft aangericht, heeft de Russische invasie de wereldwijde militaristische drang aangewakkerd en de NAVO nieuw leven ingeblazen na jaren van veroudering. De invasie wordt aangegrepen als een kans voor een sterke stijging van de militaire uitgaven ten gunste van militair-industriële complexen. Dat komt op een moment dat de NAVO-regeringen zelf blijven benadrukken dat de kracht van Rusland zwaar overschat is, zoals het heldhaftige Oekraïense verzet heeft aangetoond, en dat de militaire uitgaven van de VS alleen al bijna 40% van het wereldtotaal bedragen, drie keer zoveel als die van China en meer dan twaalf keer zoveel als die van Rusland.

Als antikapitalistische krachten zijn we evenzeer solidair met het verzet van het Oekraïense volk als dat wij ons radicaal verzetten tegen deze wereldwijde militaristische drang. Daarom staan we ondubbelzinnig achter de volgende eisen:

- Onmiddellijke en onvoorwaardelijke terugtrekking van de Russische troepen uit Oekraïne;

- Steun voor het Oekraïense verzet en zijn recht om de voor zijn verdediging benodigde wapens uit welke bron dan ook aan te schaffen;

- Steun voor de Russische anti-oorlogsbeweging;

- Rusland moet worden gedwongen herstelbetalingen te doen voor wat het Oekraïne heeft aangedaan;

- Nee tegen elke verhoging van de militaire uitgaven – we beloven om, zodra deze oorlog is afgelopen, een nieuwe campagne te starten voor wereldwijde ontwapening, de ontbinding van alle imperialistische militaire allianties en een alternatieve architectuur van internationale veiligheid, gebaseerd op de rechtsstaat;

- Open deuren in alle landen voor alle vluchtelingen die oorlogen ontvluchten in welk deel van de wereld dan ook.

Ondertekenaars (per 11 april 2022):

Sociale Beweging (Sotsialny Rukh) – Oekraïne

Zwarte vlag – Oekraïne

Russische Socialistische Beweging (RSD) – Rusland

Liberation Road – VS

Solidarity – VS

The Tempest Collective – VS

International Marxist-Humanist Organization – VS

Green Party of Onondaga County (New York) – VS

SAP – Antikapitalisten / Gauche anticapitaliste – België

Midnight Sun – Canadian State

Anti-Capitalist Resistance – England & Wales

Nouveau Parti Anticapitaliste (NPA) – Frankrijk

Fondation Frantz Fanon – Frankrijk, Martinique

Elaliberta – Griekenland

Rproject-anticapitalista – Italië

SAP – Grenzeloos – Nederland

International Marxist-Humanist Organization – VK

Om dit Manifest te ondertekenen (alleen collectieve handtekeningen), mail naar: manifestointer@gmail.com

Nederlandse vertaling redactie Grenzeloos.

Dossier
Soort artikel
Reactie van:

Herman Michiel…

wo, 04/13/2022 - 22:58

Foute titel: Manifest tegen de oorlog, maar "Steun voor het Oekraïense verzet en zijn recht om de voor zijn verdediging benodigde wapens uit welke bron dan ook aan te schaffen". Dit is een pleidooi voor een voortzetting van de oorlog zonder einddatum. Steun voor een proxy-oorlog zonder uitzicht. Nog meer doden, een nog meer verwoest land, en dat alles voor een 'soevereiniteit' die niets anders dan toetreding tot de kapitalistische EU en het NAVO- imperialisme betekent.
Voor zover jullie deze eisen verdedigen: gaan jullie akkoord met de eis "Rusland moet worden gedwongen herstelbetalingen te doen voor wat het Oekraïne heeft aangedaan" ? Waren jullie dan ook voor herstelbetalingen door Duitsland voor wat het de wereld had aangedaan in WO2?? Nooit gehoord van Versailles na WO1? Keynes, ja hij, was snuggerder. Hoe willen jullie dat opleggen? Alleen de NAVO zou dat misschien kunnen, maar ten koste waarvan?
Poetins oorlog is misdadig. Dit houdt niet in dat linkse organisaties het leed dat hij Oekraïne aandoet nog moeten verergeren. Ondertussen vergroten jullie alleen de legitimiteit van de NAVO en de EU, die allebei veel hebben bijgedragen tot de illusies binnen de Oekraïense maatschappij. Jullie dwalen, kameraden!

Reactie van:

Willem Bos

do, 04/14/2022 - 13:46

Beste Herman,

Wat betreft de titel heb je gelijk. Die zou inderdaad ook kunnen luiden: "Steun voor het Oekraïense verzet en zijn recht om de voor zijn verdediging benodigde wapens uit welke bron dan ook aan te schaffen", want dat is inderdaad de kern van het manifest. Maar is dat een pleidooi voor ‘een voortzetting van de oorlog zonder einddatum’, zoals jij meent? Stel dat Oekraïne geen wapens uit het westen had ontvangen, dan was ongetwijfeld het door Poetin verwachtte scenario uitgekomen en was Oekraïne in een korte blitzkrieg door het Russische leger bezet, was de ‘nazi regering’ van Zelenski afgezet en vervangen door een vergelijkbaar regime als al sinds 2014 in de 'volksrepublieken' Donetsk en Luhansk de scepter zwaait onder het toeziend oog van de Russische bezetter. Je kan dat ‘vrede’ noemen, als je onder vrede alleen verstaat een situatie waarin niet twee georganiseerde legers elkaar bestrijden. De Oekraïense bevolking kiest duidelijk niet voor een dergelijke Russische vrede en blijft zich verzetten tegen de Russische overmacht.

Jij ziet de oorlog in Oekraïne als een proxy oorlog, dat wil zeggen als een oorlog waarbij een van de partijen als volmacht van een grootmacht opereert. In dit geval zou dat betekenen dat Oekraïne oorlog voert tegen Rusland namens de VS/de NAVO/Europa. Dat is volgens mij een verkeerde voorstelling van zaken. Oekraïne voert geen oorlog tegen Rusland, maar verzet zich tegen de Russische inval, en daarbij doet ze een beroep op de NAVO landen, maar dat is natuurlijk iets heel anders dan dat de NAVO in de Oekraïne oorlog voert waarbij de Oekraïners slechts als kanonnenvlees dienden.

Natuurlijk heeft de VS en haar NAVO een grote verantwoordelijkheid voor het ontstaat van de situatie waarin Poetin tot deze oorlog is overgegaan. “De hoofdschuldige aan deze gevaarlijke ontwikkeling is het VS-imperialisme, dat van de val van de Sovjet-Unie heeft geprofiteerd om zijn wereldwijde militaire netwerk te consolideren….”, zo beging de tweede alinea van het manifest, en even verder: “Washington stimuleerde in Rusland en Oost-Europa de goedkeuring van een meedogenloos neoliberaal programma dat de voorwaarden schiep voor een extreemrechtse koers in de meeste van deze landen, met name in Rusland, waar het de antidemocratische staatsgreep van Boris Jeltsin in 1993 steunde.”

Maar, zoals het manifest m.i. terecht constateert betekent deze historische verantwoordelijkheid van de overwinnaars van de koude oorlog niet dat Poetin en alleen Poetin verantwoordelijk is voor de oorlog in Oekraïne.

Nogmaals: stel dat Oekraïne geen wapens uit het westen had ontvangen, en dat Poetin’s blitzkrieg een succes was geworden dan had Poetin er in eigen land heel wat gunstiger voor gestaan dan nu het geval is en ook dan was er geen einde gekomen aan het leiden van de Oekraïners.

Tot slot: Je schrijft dat onze opstelling de legitimiteit van de NAVO en de EU, die allebei veel hebben bijgedragen tot de illusies binnen de Oekraïense maatschappij vergroot. Ik zie dat anders. De legitimiteit van de NAVO en de EU is inderdaad enorm vergroot, zowel in West- als in Oost Europa, en dat is verontrustend en iets waar we tegen moeten strijden. Maar zoals ik eerder in mijn kritiek op het verhaal van Özlem Demirel schreef: En wat is de boodschap van het verhaal van links dat zich keert tegen wapens voor Oekraïne voor de Oekraïners en al die andere bewoners van buurlanden van Rusland die zich bedreigd voelen door de groot Russische ambities van Poetin? Dat ze voor hun veiligheid meer hebben aan de NAVO dan aan links in west Europa. Dat is pas versterking van de legitimiteit van de NAVO lijkt mij.

Hartelijke groet Willem.

Reactie van:

Herman Michiel…

vr, 04/15/2022 - 00:04

Beste Willem,
‘Reacties’ zijn niet de beste manier om serieuze kwesties te bespreken. Ik zou best eens werk maken van een degelijk weerwoord op jullie stellingnamen, dat komt er nog wel van. Maar ik wil toch hier een paar dingen verduidelijken.
Ik beweer nergens dat jullie een ‘pleidooi houden voor een verderzetting van de oorlog zonder einddatum’, maar het zou wel het zeer waarschijnlijke gevolg zijn van een oorlog waarbij het Westen Oekraïne van wapens voorziet om tegen een vijand met véél grotere middelen te vechten, iets wat jullie wel degelijk bepleiten. Want al verlopen Poetins plannen niet zoals gewenst, en al hebben Oekraïners een veel grotere motivatie dan het Russisch kanonnenvlees, Rusland heeft wel de militaire en financiële middelen om Oekraïne tot een onbewoonbaar gebied te bombarderen. Erop rekenen dat Poetin & Co door een verzanding van de oorlog opzij geschoven worden is een gokspel, waar jullie hopelijk ook geen tienduizenden levens voor over hebben. Een Oekraïense militaire overwinning is m.i. alleen mogelijk als de NAVO echt zou tussenkomen, te land, ter zee en in de lucht, maar daar hoor ik (gelukkig) ook geen pleidooi van jullie kant voor.
Met de term ‘proxy oorlog’ bedoel ik inderdaad dat Oekraïne een oorlog voert die vanuit de tribune toegejuicht wordt door de Amerikaanse en Europese NAVO-strategen, en waarbij ze zelf geen spatje bloed te betreuren hebben. Het volstaat wat euros en dollars te sturen, plus militair materiaal dat toch al verouderd is en met genoegen door onze wapenhandelaars zal vervangen worden. De winsten liggen trouwens ook elders: Finland en Zweden worden misschien een dezer dagen lid van de Atlantische club. Natuurlijk is ook dat een gevolg van Poetins misdadige aanval, maar het is een scenario waar de westerse imperialisten alleen konden van dromen om hun stilaan wereldomspannend militair bolwerk nog verder uit te breiden.
Het artikel vermeldt inderdaad dat “de hoofdschuldige aan deze gevaarlijke ontwikkeling het VS-imperialisme is, dat van de val van de Sovjet-Unie heeft geprofiteerd om zijn wereldwijde militaire netwerk te consolideren”, maar daar volgen blijkbaar geen conclusies uit. Het is helaas wel degelijk zo dat de heldhaftige Oekraïners slechts als kanonnenvlees dienen voor het streven van de NAVO. Alle pogingen om de nieuwe wereldorde, ontstaan na de val van de Sovjet-Unie, op een vreedzame leest te schoeien werden door Washington afgewezen, en de EU is daarin netjes gevolgd. Topdiplomaten hebben sinds jaren gewaarschuwd voor de gevolgen daarvan, en ze krijgen nu gelijk. Het lijkt me een rare logica om van de “hoofdschuldige aan deze gevaarlijke ontwikkeling” te eisen dat hij het werk afmaakt.
Men zou toch ook eens moeten nadenken over de implicaties van deze merkwaardige zwaai in het trotskistisch denken. Het is toch niet omdat Zelensky een buitengewoon gedreven advocaat is van de militaire zege van zijn land dat het nieuwe anti-imperialistisch denken alleen van toepassing zou zijn in het geval van Oekraïne? Zullen jullie van het Westen ook vragen dat ze de Palestijnen bewapenen in hun gerechtigde strijd tegen de Israëlische onderdrukking? De Soedanezen? Misschien zelfs de Hongkongezen ?
Er is ook een kwestie waar je helemaal niet op ingaat, Willem. Onderschrijven jullie dan de eis van het manifest dat er “herstelbetalingen betaald moeten worden voor wat Rusland Oekraïne heeft aangedaan” ? De schattingen lopen nu al op tot zo ‘n 500 miljard dollar. Willen jullie dat die schadevergoeding na de oorlog afgedwongen wordt? Hoe en door wie? En was het dan ten onrechte dat men dat van Duitsland niet eiste na WOII?
Moeilijke kwesties allemaal, en des te belangrijker om er verder op in te gaan.
Groet,
Herman

Reactie van:

Willem Bos

di, 04/19/2022 - 17:00

Beste Herman,

Terecht constateer je dat het hier om moeilijke kwesties gaat en het belangrijk is om er verder op in te gaan. Vandaar dat ik op een aantal punten reageer.

Het karakter van de oorlog

Het centrale punt waarop we van mening verschillen is het karakter van de oorlog. Jij karakteriseert die als een proxy oorlog van de VS/NAVO/EU tegen Rusland, terwijl er volgens mij sprake is van een imperialistische aanval van Rusland op Oekraïne.

Natuurlijk moeten we de oorlog van Rusland tegen Oekraïne in een breder geopolitiek kader zien. Daarin speelt de VS de hoofdrol. “het VS-imperialisme, dat van de val van de Sovjet-Unie heeft geprofiteerd om zijn wereldwijde militaire netwerk te consolideren, zijn aanwezigheid in verschillende delen van de wereld uit te breiden en invasieoorlogen in Afghanistan en Irak te ontketenen” en “een meedogenloos neoliberaal programma heeft gestimuleerd dat de voorwaarden schiep voor een extreemrechtse koers in de meeste van deze landen, met name in Rusland, waar het de antidemocratische staatsgreep van Boris Jeltsin in 1993 steunde”, zoals de verklaring - waarin de VS onomwonden als de hoofdschuldige aan deze gevaarlijke ontwikkeling (de ernstigste bedreiging voor de wereldvrede sinds het einde van de Koude Oorlog) wordt aangewezen - stelt.

De VS wordt dus in de verklaring als hoofdverantwoordelijke gezien voor het conflict, de oplopende spanningen, zo je wilt de nieuwe koude oorlog, tussen het Westen en Rusland. Maar een koude oorlog, uitgevochten met politieke en economische middelen, met militaire dreiging enz. is (hoe schadelijk ook) kwalitatief iets anders dan de hete oorlog die nu door de Russen in Oekraïne wordt gevoerd. In die oorlog is Rusland de agressor en Oekraïne het slachtoffer dat het recht heeft haar soevereiniteit te verdedigen, en de daarvoor noodzakelijke wapens te halen waar ze die maar kan krijgen.

In tegenstelling tot wat jij lijkt te suggereren als je schrijft “Zullen jullie het Westen ook vragen dat ze de Palestijnen bewapenden…?, roept de verklaring geenszins de NAVO op om Oekraïne te bewapenden, maar stelt:  “Steun voor het Oekraïense verzet en zijn recht om de voor zijn verdediging benodigde wapens uit welke bron dan ook aan te schaffen. En ja, ook de Palestijnen hebben in hun gerechtvaardigde strijd tegen de Israëlische onderdrukking het recht zich te verzetten en de benodigde wapens uit welke bond dan ook aan te schaffen.

En daar zou ik aan toe willen voegen, het recht op zelfbeschikking van een volk is een universeel recht. Je kan dus m.i. niet zeggen ik ben voor het zelfbeschikkingsrecht van de Oekraïners, behalve als ze dat dreigen te gebruiken voor toetreding tot de kapitalistische EU en het NAVO- imperialisme, zoals je in je eerste reactie stelde.

Herstelbetalingen

Het tweede punt waar ik op in wil gaan is dat van herstelbetalingen. Jij verwijst daarbij naar de herstelbetalingen die na de eerste Wereldoorlog in het verdrag van Versailles aan Duitsland zijn opgelegd. Dat lijkt mij het vergelijken van appels met kokosnoten. Wereldoorlog I was een strijd tussen twee imperialistische blokken die beide een zo groot mogelijk deel van de wereld onder controle wilde krijgen. Na de overwinning van de geallieerden legden die het overwonnen Duitsland enorme herstelbetalingen op, om te voorkomen dat Duitsland zich weer tot een economische en militaire concurrent kon ontwikkelen.

Na de tweede wereldoorlog was de situatie geheel anders. Onder druk van het bestaan van, en het in de oorlog verworven prestige van de Sovjetunie, en uit angst voor een sociale revolutie in verschillende Europese landen - met name daar waar het linkse verzet tegen de bezetting sterk was -  richten de VS zich o.a. met het Marshallplan op het economisch herstel van Europa, en stimuleerde ze de Europese samenwerking, onder het mom: hou de Russen er buiten en de Duitsers er onder. Ook kwam men in die context tot een systeem van internationaal recht, dat verre van ideaal is, maar waarin het militair aanvallen van doelen in een ander land verboden is en door het internationale gerechtshof bestraft kan worden met een verplichte herstelbetaling.

Op basis daarvan heeft b.v. Nicaragua indertijd met succes een zaak aangespannen tegen de VS wegens het plaatsen van bommen in de Nicaraguaanse haven van Corinto, waarvoor de VS op 27 juni 1986 schuldig werd verklaard en veroordeeld tot het betalen van een flinke herstelbetaling. Die uitspraak werd terecht door de solidariteitsbeweging en links in het algemeen als een overwinning  gevierd. (Ook al was het toen duidelijk dat de VS die uitspraak niet erkende en de schade nooit zou betalen). Ik zie niet in waarom een dergelijke eis in het geval van de Russische aanval op Oekraïne niet op zijn plaats zou zijn.

De Trotskistische traditie

Jij omschrijft de verklaring als “een merkwaardige zwaai in het trotskistisch denken”. Nu is Trotski niet onfeilbaar en de wereld is sinds zijn dood zeer ingrijpend veranderd, en de Vierde Internationale heeft op vele punten haar opvattingen verder ontwikkeld dan ten tijde van Trotski, maar volgens mij juist op dit punt niet. Dat blijkt m.i. het duidelijks uit een artikel van zijn hand uit 1938 onder de titel: Learn to Think, A Friendly Suggestion to Certain Ultra-Leftists.

Daarin keert hij zich tegen die socialisten die denken dat wat onze "eigen" kapitalisten ook zeggen of doen, wij overal en altijd het tegenovergestelde moeten zeggen. Dat is de kapitalisten ons laten beheersen, maar dan omgekeerd. Hij wijst erop dat we ons negen van de tien keer zullen verzetten tegen wat "onze" kapitalisten zeggen of doen, maar er kan altijd die tiende keer zijn. We moeten de situatie beoordelen op basis van de feitelijke omstandigheden, zo benadrukt hij en hij stelt onder meer de vraag van een hypothetische opstand van Algerijnen tegen het Franse koloniale bewind. Hij vroeg wat het standpunt van socialisten zou moeten zijn als de fascist Mussolini wapens naar de Algerijnen zou willen sturen. Mussolini zou dat doen om zijn eigen imperialistische redenen, maar Trotski legde uit dat zelfs dan socialisten dat niet alleen zouden moeten steunen, maar ze zouden actief moeten helpen bij het sturen van die wapens naar Algerije. Dat had helemaal niets te maken met het steunen van Mussolini, zo stelt hij. Volgens mij is dat vergelijkbaar met de NAVO-landen die wapens naar Oekraïne sturen, en is de tekst van deze verklaring dus precies in overeenstemming met het trotskistisch denken.

Hartelijke groet Willem.

Reactie van:

Herman Michiel…

za, 04/23/2022 - 00:07

Beste Willem en medestanders,

De limieten van het reageren op reacties die reageerden op… worden stilaan bereikt, de meningsverschillen zijn te groot om nog op die manier te kunnen beantwoord worden. Ik wil er hier toch nog van gebruik maken om jullie te wijzen op de implicaties van jullie stellingnamen. Met “jullie” bedoel ik dat deel van de Vierde Internationale dat (om het kort te houden) Gilbert Achcar volgt en wapenleveringen van het Westen aan Oekraïne steunt. Dat is (gelukkig) maar een deel van de trotskistische beweging, waaronder de Belgische en Nederlandse SAP en de NPA.
Een eerste opmerking. Het belang van deze discussie is belangrijk, maar om andere redenen dan men misschien aanneemt. Wie een klein beetje realistisch is moet toegeven:of ‘links’ nu voor of tegen wapenleveringen aan Oekraïne is, dat zal geen kogel, geen raket, geen tank of jet verschil maken. De westerse regeringen gaan hierin hun gang met of zonder de zegen van links. Zelfs parlementen spelen hierin een ondergeschikte rol, in het bijzonder bij presidentiële regimes zoals het Amerikaanse of het Franse. Deze opmerking houdt volgens mij ook in dat Trotski of Lenin citeren omzichtig moet gebeuren, want de communistische beweging was in hun tijd wel een actor die kon wegen op het nationaal beleid. Wanneer de Derde Internationale haar ‘troepen’ mobiliseerde was dat iets anders dan een linkse internetdiscussie vandaag. Hoe dan ook, het belang van de discussie ligt elders, en wel hier: .met haar stellingnamen, al zijn ze ‘theoretisch’ en zonder gevolgen voor de beleidsbeslissingen, toont links haar ‘identiteit’. Men kan dit vergelijken met de rol van een schaduwkabinet, dat aangeeft waarin het verschilt met de machthebbers van het ogenblik.
Het beeld dat uitgaat van het ‘trotskistisch schaduwkabinet’, of toch het pro- wapenleveringendeel ervan, is dat het in deze aangelegenheid akkoord gaat met de ‘regering’ (de nationale regering, de EU, de NAVO, Joe Biden…) en haar hoop deelt dat een militaire overwinning van het door het Westen bewapende Oekraïne op Rusland de uitkomst zal zijn van het conflict. Het trotskistisch schaduwkabinet treedt uit de schaduw en erkent dat zijn analyse in deze aangelegenheid samenvalt met die van de burgerlijke, sociaaldemocratische en groene partijen.
Dit bewijst nog niet dat de standpunt fout is. Zoals Willem het met Trotski zegt, socialisten zijn niet zo simpel dat ze overal en altijd het tegenovergestelde zeggen van hun eigen kapitalisten. Het zou vergelijkbaar zijn met de demagogie die extreemlinks en extreemrechts gelijkschakelt omdat ze in een of andere aangelegenheid de enige tegenstemmers waren. Maar men kan niet ontkennen dat, voor een (politiek geïnteresseerd) publiek, kabinet en schaduwkabinet zullen overkomen als gelijkgestemd in deze zeer belangrijke aangelegenheid. Men moet dus wel goede redenen hebben om dit neveneffect erbij te nemen.
Zijn die goede redenen er? Jullie zeggen van wel, ik van niet. Volgens Willem berust ons meningsverschil op het karakter van de oorlog:die ik als een proxy oorlog van de VS/NAVO/EU tegen Rusland karakteriseer, terwijl het volgens jullie om een imperialistische aanval van Rusland op Oekraïne gaat. (Tussen haakjes, volgens jullie Gilbert Achcar situeer ik me daarmee onder de ‘hypocrieten die bezorgdheid veinzen over de Oekraïners die door de NATO als kanonnenvlees zouden gebruikt worden in een inter-imperialistische proxy war’). Ik ben het inderdaad niet eens met het als ‘imperialistisch’ karakteriseren van de Russische oorlogsdoeleinden. Het zich ontwikkelend Russisch kapitalisme heeft geen nood aan bijkomende gronden, grondstoffen of werkkrachten; zelfs op het gebied van landbouwproducten heeft het de laatste 10 jaar de ‘Oekraïense graanschuur’ voorbijgestoken. Ik vind in het Russisch geval ‘imperiaal’ een meer geëigende term dan imperialistisch. Het gaat bij deze oorlog nog steeds om hetzelfde veiligheidsstreven van een lokale mogendheid zoals dat reeds bleek in de jaren 80-90 onder de ‘niet-imperialistische’ Gorbatsjov. Natuurlijk beweer ik niet dat deze imperiale oorlog aanvaardbaarder of minder wreed zou zijn dan een imperialistische. Maar het werpt wel een ander licht op de oorzaken van deze oorlog, de schuld van de VS en de EU hierin, en hopelijk ook op een mogelijke uitweg uit deze nachtmerrie voor de Oekraïners.
Over het roekeloze westerse beleid i.v.m. de ex-Sovjet-Unie is genoeg geschreven; ook over de vele pogingen, zelfs door Poetin en tot eind 2021 toe, om tot een onderhandeld vergelijk te komen over de veiligheidsbelangen van Rusland. Deze pogingen werden systematisch afgeblokt, vooral op aansturen van de VS en haar instrument in Europa, de NAVO. Ondertussen werd Oekraïne bewerkt met valse illusies over veiligheid als lid van de NAVO en over voorspoed binnen de EU. De Westerse haviken hebben nu wat ze wilden: een vijand, een oorlog, een ‘legitimatie’ voor hun wapenarsenalen en de eis om daar nog meer aan te spenderen. Poetin is getrapt in de val die Hillary Clinton hem wenste: een debacle zoals dat van de Sovjet-Unie in Afghanistan in de jaren 80. Het is in de meest letterlijke zin een proxy war, uitgelokt door VS/NAVO/EU, en uitgevochten door Oekraïners die er voor betalen met hun bloed en de totale verwoesting van hun land.
Ik vind het misdadig dat de sociaaldemocratische topdiplomaat van de EU, Josep Borrell, zegt dat deze oorlog op het slagveld zal beslecht worden, en dat er nu vanuit de EU steeds zwaardere wapens worden geleverd. Maar volgens jullie, trotskistische vrienden, is dat helemaal terecht, en een consequente verdediging van het recht op soevereiniteit. Maar stel dat Oekraïne militair de overwinning behaalt, en dat misschien Rusland zelfs de schade moet betalen, een eis die jullie ook steunen. Dan zit je als Oekraïner op het uiteinde van de Atlantische tektonische plaat, permanent aanschurend tegen de Russische (of misschien Sino-Russische). Staatssoevereiniteit: nul, want alleen door NAVO steun blijf je overeind. Volkssoevereiniteit: eveneens nul, want onderworpen aan de EU marktwetten. En, als Rusland toch niet kan gedwongen worden om alle schade te vergoeden, nul financiële soevereiniteit, want de rentelast van de IMF-, Wereldbank- en ECB-leningen zal vernietigend zijn.
Ik vrees dat ik het kader van een ‘reactie’ al ver te buiten ga, terwijl er nog heel wat meer inconsistenties zouden moeten besproken worden. Zoals de vraag waarom dit standpunt over de gewapende verdediging van de soevereiniteit in een deel van de trotskistische beweging nu in 2022 opduikt, en in het geval van Oekraïne. Hoe vreselijk ook, qua wreedheid, slachtoffers en vernielingen zijn er helaas ergere gevallen dan Oekraïne. Het verschil is natuurlijk dat de media er niet dezelfde aandacht aan besteden, maar dat mag toch geen rol spelen? Een ander verschil is dat jullie nu eigenlijk een open deur intrappen door wapenleveringen te eisen waartoe onze regeringen toch al besloten hebben, terwijl jullie nooit de ‘absurde’ eis gesteld hebben dat diezelfde regeringen de Palestijnen zouden bewapenen in hun gerechtvaardigde strijd voor soevereiniteit, een eis die inderdaad nooit zou ingewilligd worden. Je mag dan zeggen, Willem, dat de Palestijnen “het recht hebben de benodigde wapens uit welke bond dan ook aan te schaffen”, die eis aan onze overheden hebben jullie nooit gesteld.
De ijver waarmee jullie de Oekraïense zaak verdedigen leidt zelfs tot bizarre standpunten van mensen die doorgaans een helderder oordeel over de wereld hadden. Zo minimaliseert Pierre Rousset de rol van extreemrechts in Oekraïne met de moeilijk te verdedigen stelling dat extreemrechts er bestaat “zoals overal, en zelfs in mindere mate dan in veel landen, Rusland incluis”. In weinig landen wordt een paramilitaire groep met fascistische inslag in de officiële militaire structuren opgenomen en hebben ultranationalistische groepen zoveel invloed op het beleid (bv. hun bijdrage tot het kelderen van de Minsk-akkoorden). Een ander bij het haar getrokken argument van Rousset is dat er geen tegenspraak is tussen verzet tegen de NAVO-eis om de militaire budgetten te verhogen, en de eis om wapens te leveren, want “wapens leveren zonder de militaire budgetten te verhogen zou de wapenstock verminderen.” Niet bepaald een voorbeeld van dialectisch denken. Of neem Daniel Tanuro, die een theorie over het ‘contrarevolutionair defaitisme’ ontwikkelde, die in de gewapende strijd in Oekraïne revolutionaire perspectieven ziet, die alleen door een “kleinburgerlijke koloniale mentaliteit’ kunnen genegeerd worden” ….
Neen kameraden, de Oekraïense “zelforganisatie, waarin de arbeidersklasse een hoofdrol speelt” (Tanuro) biedt geen revolutionaire perspectieven. Ook al denkt een deel van links in Oekraïne misschien in die richting, dat is geen reden voor ons om hen in die illusie te bevestigen. Waarop we moeten aansturen, zoals Chomsky blijft benadrukken, dat zijn onderhandelingen (ja, een verfoeilijke “dialoog’ tussen kapitalistische bandieten zoals Tanuro het uitdrukt), zo snel mogelijk, om zoveel mogelijk levens te sparen, met toegevingen aan beide zijden. Laat ons hopen dat het daarvoor nog niet te laat is.

Reactie van:

Willem Bos

za, 04/23/2022 - 12:48

Beste Herman,

Ik ben het met je eens dat een verdere discussie via deze reacties weinig zinvol is omdat er inmiddels zoveel zaken bij gehaald worden en er van zoveel auteurs één of twee zinnen geciteerd worden dat het niet doenlijk is daar in dit bestek serieus op in te gaan. Deze discussie zal de komende tijd ongetwijfeld in een andere vorm en op andere plaatsen doorgang vinden.

Op een concreet punt wil ik nog ingaan namelijk op jouw stelling dat ons standpunt over soevereiniteit (inclusief het recht om zich gewapenderhand tegen een bezetter te verzetten, en de daarvoor benodigde wapens te verkrijgen) nu in 2022 plotseling ten aanzien  van Oekraïne opduikt, terwijl we nooit die “‘absurde’ eis gesteld hebben dat diezelfde regeringen de Palestijnen zouden bewapenen in hun gerechtvaardigde strijd voor soevereiniteit.“

Nog afgezien van het feit dat we – zoals ik al eerder schreef – niet van de westerse regeringen eisen dat ze wapens leveren, maar het recht van de Oekraïners erkennen om waar ze maar kunnen wapens te verwerven, is dat inderdaad een ‘absurde’ eis. En wel omdat het die westerse regeringen en met name de VS zijn die door gigantische economische/militaire/politieke steun de Israëlische bezitting mogelijk maken. Voorop staat dus de eis dat er een einde komt aan die steun, dat de resoluties van de VN uitgevoerd worden enz. Als dat zou gebeuren zou Israël niet meer in staat zijn de bezetting voort te zetten en is gewapend verzet niet (meer) aan de orde. .

Er is dus geen sprake van een verandering van standpunt of principes, maar van een onvergelijkbare situatie. Tot zover.

Hartelijke groet Willem.

Reactie toevoegen

Plain text

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd>
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
Uw reactie zal niet meteen verschijnen, deze wordt eerst goedgekeurd door de beheerder.
pagetoptoptop