Een nieuwe kans voor Palestina?

Voor de Israëlische regering is de Egyptische omwenteling slecht nieuws. Mubarak was een trouwe bondgenoot van Israël – of, zoals dat in Westers diplomatiek taalgebruik heet – ‘een stabiele factor in de regio’. De Kamp David akkoorden, die onder leiding van de Verenigde Staten afgesloten werden tussen Israël en Egypte toen Mubarak nog vice-president was, zijn impopulair onder de Egyptische bevolking. De miljarden dollars aan vooral militaire steun die het Egyptische regime van de Amerikanen ontving maakte er deel van uit. Egyptische demonstraties in solidariteit met de Palestijnen waren geregeld ook, openlijk of meer verborgen, betogingen tegen Mubarak. Ongeacht de vorm van de toekomstige Egyptische regering zal een meer democratische regering die meer de opvattingen van de Egyptische bevolking vertegenwoordigt, minder pro-Israëlisch zijn.
In een artikel in de Israëlische krant Haaretz wees redacteur Aluf Benn erop dat het verlies van de Egyptische partner betekent dat Israël vrijwel geen vrienden meer overhoudt in de regio. Na de Israëlische aanval op het hulpkonvooi naar Gaza liep de relatie met een andere traditionele partner, Turkije, zware averij op.
De Israëlische relatie met Egypte is wel een ‘koude vrede’ genoemd. Op publiek niveau waren de relaties afstandelijk. Banden tussen de twee landen bleven beperkt tot een kleine groep zakenlieden en diplomaten. Samenwerking tussen het Egyptische en Israëlische leger was discreet. Met verspreiding van antisemitische propaganda had het Egyptische regime geen probleem. Toch was Egypte de belangrijkste partner voor Israël in de regio. Vrede met de grootste Arabische mogendheid stelde Israël in staat het merendeel van zijn troepen te concentreren in het noorden, tegenover Libanon en Hezbollah, en rond de nederzettingen op de westelijke Jordaanoever. Als Egypte definitief het pro-Israëlische kamp verlaat, zo merkt Aluf Benn somber op, heeft Israël nog maar twee strategische partners over in de regio: Jordanië (waar onder invloed van de omwentelingen elders anti-regeringsprotesten groeien) en de PA.
In welke mate de PA een partner is van de Israëlische regering blijkt uit de door Al-Jazeera openbaar gemaakte ‘Palestine papers’. Dit zijn memo’s, e-mails, kaarten, verslagen en notulen van vergaderingen uit de periode 1999 tot en met 2010. Deze papieren laten duidelijk zien dat de PA, in de woorden van de Britse journalist Tariq Ali, ‘bereid was tot een totale overgave’. De PA – in feite gecontroleerd door Mahmoud Abbas’ Fatah – is letterlijk ‘gekocht’ door Israël: in ruil voor de garantie dat hun salarissen niet gestopt zouden worden en ze zeggenschap kregen over een versnipperd Palestijns mini-staatje, waren Palestijnse leiders bereid Israël zowat alles te geven wat het wenste.
De mislukte poging van Fatah om Hamas uit te schakelen in de Gaza-strook, de directe oorzaak van de splitsing in het Palestijnse kamp, werd gecoördineerd met Israëlische, Egyptische en Amerikaanse officials. De PA stemde zelfs in met de brute Israëlische aanval op de ondertussen door Hamas gecontroleerde - Gazastrook eind 2008, begin 2009. Zowel bij de training en bewapening van hun troepen als in het economisch beleid werkt de PA nauw samen met Israëlische functionarissen en met luitenant generaal Keith Dayton, United States Security Coordinator (USSC) voor Israël en de PA.
Met de revolutie in Egypte bestaat niet alleen een kans dat daar een regering aan de macht komt die de Palestijnen beter gezind is: het is ook een voorbeeld van het verjagen van een regime dat sociale steun ontbeert. Een voorbeeld dat komt op het moment dat het krediet van de PA op een dieptepunt is. Zolang hij aan de macht was, stond Hamas geen protesten tegen Mubarak toe. Zijn val werd echter uitbundig gevierd in de Gazastrook waar veel mensen hopen dat de door Egypte gesloten grensovergang geopend wordt en de Israëlische wurggreep gebroken zal worden. Ook Palestijnen die in Israël zelf wonen hebben opgetogen gereageerd op de val van Mubarak. Op de door de PA gecontroleerde Westelijke Jordaanoever deden veiligheidstroepen verwoede pogingen om uitingen van solidariteit met Egypte te onderdrukken. Ondertussen heeft de PA wel toegezegd dat uiterlijk in september de lang opgeschorte verkiezingen plaats zullen vinden.
Misschien wel het belangrijkste resultaat van de Egyptische revolutie is wat Marcelo Weksler, een activist bij het Palestijns/Israëlische Alternative Information Centre, omschreef als het ‘breken van de vertrouwde tweespan van corrupte dictaturen enerzijds en fundamentalistische krachten anderzijds’. Want hoe hard Israëlische officials ook roepen dat Egypte een zelfde lot staat te wachten als Iran na de revolutie in 1979 lijken fundamentalistische groeperingen maar een ondergeschikte rol te spelen. Weksler: ‘nieuwe krachten en nieuwe vormen van politiek betreden het terrein’. Deze nieuwe krachten zijn een bedreiging voor zowel het uiterst rechtse, racistische regime in Israël als voor hun corrupte dienaren in de PA.

Reactie toevoegen

Plain text

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd>
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
Uw reactie zal niet meteen verschijnen, deze wordt eerst goedgekeurd door de beheerder.
pagetoptoptop