Het college van b. en w. zegt te staan voor een nieuw lokaal, ecologisch en sociaal voedselsysteem. Dan moet het vooral niet de Lutkemeer­polder opofferen voor een bedrijventerrein, schrijft Bij1-raadslid Jelle de Graaf.

In de week dat het boerenprotest in Den Haag ons land in de greep hield, besprak de gemeenteraad van Amsterdam de nieuwe voedselstrategie van het college. Wethouder Ivens sprak terecht grote woorden over een voedselsysteem dat ‘niet gezond en niet duurzaam’ is. In de strategie worden mooie vergezichten geschetst over hoe een nieuw, lokaal, ecologisch en sociaal voedselsysteem eruit zou kunnen zien. Concrete doelstellingen en plannen om deze vergezichten dichterbij te brengen, ontbreken echter volledig.

Op het gebied van stadslandbouw maakt het college het zelfs nog bonter. Terwijl het de mond vol heeft van het belang van regionaal voedsel, wil het de laatste polder die geschikt is om groente te verbouwen in de stad ontruimen om er een bedrijventerrein te plaatsen. Als dit college echt zou geloven wat het beweert, moet het de Lutkemeerpolder behouden.

Gemodificeerde zaden

Het is goed nieuws dat er een voedselstrategie komt. Voedsel is een van onze basaalste behoeften. Toch leven we in een mondiaal voedsel­systeem dat slecht is voor de planeet, dieren, burgers en boeren, hier en in het Zuiden.

Willen we hier iets aan veranderen, dan is een stevige inzet van steden onontbeerlijk. Veertig procent van de voetafdruk van een gemiddelde stad is voedselgerelateerd. Als Amsterdam de klimaatcrisis wil bestrijden, kan ze dus niet anders dan haar verhouding met voedsel radicaal herzien.

Het gangbare landbouwsysteem met zijn gebruik van kunstmest, herbiciden en pesticiden en gemodificeerde zaden brengt grote schade toe aan de biodiversiteit van onze planeet en draagt door zijn afhankelijkheid van olie direct bij aan de klimaatcrisis.

Honger niet uitgebannen

De sinds de jaren vijftig enorm toegenomen consumptie van dieren en hun producten heeft niet alleen geleid tot structurele mishandeling in de dierenindustrie, maar levert ook een aanzienlijke bijdrage aan de klimaatcrisis. De belofte die ooit uitging van schaalvergroting en mechanisatie van de landbouw, namelijk het uitbannen van honger in de wereld, is niet uitgekomen. Wereldhonger is geen schaarste­probleem, maar een verdelingsvraagstuk.

In het wereldwijde voedselhandelssysteem zijn boeren – die vaak al eeuwen op duurzame wijze in hun levensonderhoud voorzagen – met valse beloftes afhankelijk gemaakt van onvruchtbare zaden en chemische meststoffen. Ook vóór de #AmazonFires verdwenen per minuut al meer dan dertig voetbalvelden aan tropisch regenwoud voor het verbouwen van soja en palmolie.

Lokaal voedselsysteem

Het dumpen van ‘voedseloverschotten’ in het mondiale Zuiden heeft honger daar niet weggenomen, maar wel lokale gemeenschappen en economieën ontwricht. Zolang het ­Westen geen rechtvaardig lokaal voedselsysteem ontwikkelt kan het Zuiden het zijne ook niet opnieuw opbouwen.

Waar een geleidelijke verandering van het voedselsysteem eerder nog een mogelijkheid was, dwingen de biodiversiteitscrisis en de klimaatcrisis ons nu tot directe actie. Nederland heeft hier als tweede landbouwexporteur van de wereld een bijzondere verantwoordelijkheid in, die door Amsterdam kan worden aan­gejaagd. Het antwoord op het vastgelopen wereldvoedselsysteem is een fijnmazig net van kleinschalige, sociale en ecologische voedselsystemen. De woorden van de wethouder geven hoop dat hij de broodnodige voedseltransitie serieus neemt. Na zijn woorden is het nu tijd voor daden.

Kleinschalige stadslandbouw

Duurzame lokale voedselsystemen zijn om te beginnen afhankelijk van beschikbare grond. Daarom stelt Bij1 voor verschillende gebieden in de stad permanent voor kleinschalige stadslandbouw beschikbaar te maken tegen een maatschappelijke pacht. Deze investeringen hebben alleen nut als we ook behouden wat we hebben. Agrariërs, bewoners en natuur- en milieuorganisaties hebben een prachtig plan gemaakt voor de Biopolder Lutkemeer. Van dit ‘groene’ college zou je verwachten dat het dit toejuicht. Toch voelden activisten van Behoud Lutkemeer zich gedwongen vorige week maandag een gemeentekantoor te bezetten om hun plan te presenteren en op 12 oktober staat alweer een grootschalige actie gepland.

Toen ik wethouder Ivens vroeg hoe hij vanuit deze visie de Lutkemeerpolder kan opofferen voor een bedrijventerrein, antwoordde hij trots te zijn dat dit college drie hectare landbouwgrond behoudt.

Het tegenovergestelde is het geval. Dit college behoudt geen landbouwgrond, het doet de laatste veertig hectare grond die geschikt is om groente te verbouwen in de uitverkoop. De wethouder had gelijk toen hij zei dat ons voedselsysteem niet gezond en niet duurzaam is. Het is aan hem daar wat aan te veranderen.

Dit stuk verscheen op 7 oktober op de opiniepagina van Het Parool