De Italiaanse gezondheidscrisis neemt na drie weken van lockdown nog dramatischer vormen aan en tot nu toe zijn er geen overtuigende tekenen van beperking van de epidemie: ze heeft nu (29 maart 2020) 80.000 mensen getroffen en meer dan 10.000 dodelijke slachtoffers geëist. Dat zijn althans de officiële cijfers. Van alle kanten, ook binnen de internationale wetenschappelijke gemeenschap - zoals Nextstrain - wordt er uitgegaan van veel hogere cijfers. Hoe dan ook, het hele nationale gezondheidsstelsel is niet langer in staat om adequate zorg voor alle patiënten te garanderen en nog minder om de andere diensten draaiende te houden: een miljoen ‘normale’ operaties zijn uitgesteld.

Honger Het is duidelijk dat een reeks maatregelen - zoals het stopzetten van onnodige productie - te laat is genomen, maar zelfs vandaag de dag blijven te veel niet-essentiële bedrijven produceren, waardoor het leven van de werknemers in gevaar wordt gebracht en de verspreiding van de epidemie wordt bevorderd. Alleen al in Lombardije hebben 12.300 bedrijven - die gesloten zouden moeten worden - de prefect gevraagd (dit is een bepaling waarin het decreet voorziet) om de productie te mogen voortzetten; dit is mogelijk, tenzij de prefect bevel geeft om te stoppen. De toestand van de zorgverleners, die met de ramp geconfronteerd worden zonder de juiste uitrusting of persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM), blijft dramatisch en zij betalen een hoge prijs, met meer dan 6.000 besmettingen en tientallen doden. Maar ook andere werknemers, die werkzaam zijn in essentiële diensten, bevinden zich in een zeer moeilijke situatie: bijvoorbeeld degene die in supermarkten werken en ook degenen die geen geschikte PBM hebben en zonder regelmatige sluitingen die het mogelijk maken hun werkplek te ontsmetten. De werknemers in gesloten bedrijven krijgen te maken met een sterke daling van de lonen, omdat ze aangewezen zijn op werkloosheidsuitkeringen, maar de toestand van degenen die in de informele economie werken - of gewerkt hebben - en die nu verstoken zijn van enig inkomen, is volstrekt rampzalig. In het Zuiden, waar 13 procent van de bevolking in gezinnen zonder werknemers leeft, hebben we het over 4 miljoen mensen die op dit moment het risico lopen om te verhongeren. De verzoeken om hulp van de Voedselbank exploderen dan ook.

Om nog maar te zwijgen van de honderdduizenden migranten, die onmisbaar zijn voor het kweken en oogsten van fruit en groenten, die in sloppenwijken dicht op elkaar leven en die enkele euro's per dag verdienen voor 12-14 uur werk, en voor wie we - tot nu toe tevergeefs - regularisatie eisen.

De regering voert een reeks maatregelen uit om het ‘hongerprobleem’ aan te pakken; er wordt ons verteld over een noodinkomen voor 10 miljoen mensen, maar op dit moment zijn de maatregelen die worden voorbereid bespottelijk en betreffen ze vooral de inzet van de politie en het leger, om opstanden te voorkomen. Europa: wie gaat er betalen? Dan zijn er nog degenen aan de top. Er is de oorlog van de werkgeversorganisatie Confindustria en de bazen om de werknemers te laten betalen voor de crisis en er is de oorlog tussen de verschillende kapitaalsgroepen binnen de Europese Unie, een oorlog die bij hun politieke vertegenwoordigers verbale conflicten heeft uitgelokt die tot nu toe ondenkbaar waren. Italië stelt een gezamenlijk optreden van alle EU-landen voor: het stelt dat de crisis niet van nationale aard is, maar dat ze voortkomt uit een exogene factor, de epidemie, die een eenduidig antwoord vereist, waarbij de oude onbruikbare financiële instrumenten buiten beschouwing moeten worden gelaten en nieuwe worden ontwikkeld. Ze stelt een obligatie-uitgifte voor (‘Europese Corona Obligaties’), dat wil zeggen een bundeling van deze nieuwe schuld waarvoor alle staten de verantwoordelijkheid moeten nemen. Nederland en Duitsland wijzen dit voorstel resoluut van de hand, en willen dat er gebruik wordt gemaakt van het instrument van het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM), dat wil zeggen de levering van de beroemde financiële kredieten aan landen in moeilijkheden, onder voorwaarde van de aanvaarding van de niet minder beroemde ‘memoranda van bloed en tranen’ zoals we die met name van Griekenland kennen. Het is duidelijk dat deze bandieten allemaal denken te kunnen profiteren van de tegenslagen van anderen. Bovendien blijft zelfs de door de Italiaanse regering voorgestelde oplossing binnen de financiële logica over schuld in het kapitalistische systeem. Een leider van de Democratische Partij heeft zelfs voorgesteld om aan degenen die inschrijven op de nieuwe obligaties - kapitalisten dus - het parlementspaleis en het regeringspaleis  (en waarom niet Pompeï of Venetië) in het vooruitzicht te stellen! Wij blijven integendeel  herhalen dat er, om de crisis het hoofd te bieden dringend monetaire financiering van het begrotingstekorten nodig is. Dit artikel verscheen in het Engels op International Viewpoint, Nederlandse vertaling redactie Grenzeloos.