De meest recente aflevering van het Amsterdamse vakbondscafé op 25 oktober was een groot succes. Vijfenzeventig aanwezigen discussieerden over dwangarbeid en maakten plannen om daar een einde aan te maken.

Fatsoenlijk werk voor een fatsoenlijk loon, was het thema van de avond. Het ging vooral over de manier waarop mensen met een bijstandsuitkering gedwongen worden om zonder loon aan het werk te gaan en de schandalige manier waarop deze ‘dwangarbeiders’ behandeld worden.

dat al een tijd niet alleen protesteert tegen dwangarbeid, maar ook veel energie steekt in het organiseren van mensen die tot dwangarbeid gedwongen worden en samen met hen actie voert. Naast Maaike Zorgman van FNV Bondgenoten en Piet van der Lende van de Bijstandsbond voerden ook twee ‘ervaringsdeskundigen’ het woord. Vooral de verhalen van deze laatste twee: Desiree en Rachid over de manier waarop zij als ‘dwangarbeiders’ bejegend werden maakte veel indruk.

Even voor het vakbondscafé was door het Actiecomité Dwangarbeid Nee een omvangrijk rapport gepubliceerd over: “arbeidsbemiddeling, vrijwilligerswerk en dwangarbeid in Amsterdam, waarin harde noten worden gekraakt over het beleid van André van Es, GroenLinks wethouder werk, inkomen en participatie in de hoofdstad. Dat dit rapport bij GroenLinks een open zenuw raakte bleek wel door de reacties erop op de opiniesite Joop. GroenLinks gemeenteraadslid Jan Hoek was zelf in het Amsterdamse Bos geweest, had met verschillende dwangarbeiders gesproken en die waren allemaal helemaal tevreden. De bonden en partijen die achter het rapport zaten hadden zo hun eigen agenda suggereerde Hoek. Hij werd op Joop al snel bijgevallen door Hans Groen, bestuurder van Groen Links Midden Drenthe die omstandig betoogde dat het rapport niet op degelijk wetenschappelijk onderzoek was gebaseerd en dus niet serieus hoefde te worden genomen. Dit natuurlijk in tegenstelling tot het bezoekje van Hoek die vanzelfsprekend geen eigen agenda heeft en zeer wetenschappelijk verantwoord met een handjevol betrokkenen heeft gesproken.

In de discussie in het vakbondscafé kwamen er vele voorbeelden naar voren van de manier waarop mensen in de bijstand gedwongen werden om zonder loon aan het werk te gaan, hoe daarbij van verdringing van normaal betaalde arbeid sprake is en hoe op die manier ook de positie van andere werknemers onder druk komt te staan. ‘Voor jou moeten we veel geld betalen, maar via de dienst werk en inkomen (DWI) kunnen we ook voor niets iemand krijgen voor jou werk’.

Behalve de mensen van het Comité Dwangarbeid Nee waren er ook vakbonds(kader)leden uit verschillende sectoren en bedrijven aanwezig. Een kaderlid uit de Amsterdamse haven wees er op dat de ondernemingsraad van een bedrijf toestemming moet geven om in het bedrijf mensen met een uitkering te werk te stellen. Door anderen werden er voorbeelden gegeven van hoe in hun bedrijf bereikt was dat mensen met een uitkering een vaste baan hadden gekregen. SP gemeenteraadslid Maureen van de Plicht, die ook actief is in het comité vertelde dat zij bij de wethouder een lijst had opgevraagd met alle bedrijven waar in Amsterdam mensen met een uitkering werken. Op basis van die lijst gaat het comité proberen die bedrijven te benaderen en contact te leggen met vakbonds(kader)leden in die bedrijven.

Deze bijeenkomst van het vakbondscafé heeft weer eens laten zien wat de kracht is van deze bijeenkomsten. In een betrekkelijk informele sfeer kunnen vakbondsleden en activisten uit andere sociale bewegingen discussiëren, contacten leggen en gezamenlijke plannen smeden. Op die manier leveren ze ook een bijdrage aan de omvorming van de FNV naar een actieve beweging van mensen aan de basis.

Het volgende café is op 15 november en heeft als onderwerp: Hoe sta je sterk? In je vakbond, in de Ondernemingsraad en in de Cliëntenraad. Het werk van vakbondsvertegenwoordigers in ondernemingsraden en cliëntenraden zal deze avond veel aandacht krijgen, maar ook bijvoorbeeld betrokkenen bij patiëntenraden, ouderenadviesraden, zelforganisaties, zullen aan het woord komen. Vrijdagavond 15 november, 20.00 tot 22.00, met uitloop aan de bar, bij HTIB, 1e Weteringplantsoen 2c, Amsterdam. Toegang gratis, ook voor (nog) niet vakbondsleden en het eerste kopje koffie of thee is op kosten van de bond.

Rob Marijnissen is bestuurslid van de woonafdeling Amsterdam van Bondgenoten FNV, lid van de programmaraad van het vakbondscafé en redacteur van Grenzeloos.

robmarijnissen[at]grenzeloos.org