Ander Europa

door Dawn Foster (*) 20 augustus 2019   Met zijn voorstel voor een interimregering om een No Deal Brexit te stoppen, heeft Jeremy Corbyn eindelijk de Remainers van de harde lijn en de ultra-centristen ontmaskerd. Dezen zouden nog verkiezen dat Groot-Brittannië onder Boris Johnson uit de EU crasht dan het risico te lopen onder Jeremy Corbyn af te wijken van het neoliberalisme. Sinds het referendum van 2016 wordt de politiek in het Verenigd Koninkrijk door twee betrachtingen beheerst: het helen van de bittere verdeeldheid enerzijds, en anderzijds het voeden van de haat tegen Jeremy Corbyn. Woensdag (14 augustus) schreef de Labourleider een brief aan de andere belangrijkste oppositiepartijen waarin hij een alliantie voorstelde om een No Deal Brexit te blokkeren, een vooruitzicht dat nu onaangenaam waarschijnlijk is geworden met Boris Johnson als premier. Volgens het voorstel zou Corbyn een motie van wantrouwen tegen de regering van Johnson indienen; als de motie eenmaal is aangenomen, zou hij interim-premier worden voor een korte termijn. Corbyns bevoegdheden zouden beperkt zijn; hij zou geen nieuwe wetgeving kunnen doorvoeren. Het enige doel van zijn ambtstermijn als premier zou zijn te onderhandelen over een uitstel van de Brexit-deadline en algemene verkiezingen te houden. Labour zou dan campagne voeren voor een nieuw EU-referendum waar ook Remain een optie zou zijn tijdens de stemming. Corbyns voorstel is beheerst, ernstig en doordacht. Het belangrijkste is dat het het vooruitzicht inhoudt van een campagne voor een tweede stemming, waar zoveel centristen luidruchtig zijn voor opgekomen; voorts de verkiezingen waar iedereen van links zo naar uitkeek; en zoals vermeld, de bevoegdheden van Corbyn zouden beperkt zijn, maar belangrijker is dat een No Deal uitstap zou vermeden worden. Het zou iedereen aan boord moeten brengen. Verstandige partijen waren heimelijk positief: Plaid Cymru (de Welshe nationalistische partij) en de Schotse Nationale Partij zeiden op het BBC Radio 4 programma  Today dat ze geïnteresseerd waren in een discussie over het idee. Maar met dit voorstel heeft Corbyn de bluf van de extreme centristen en de obsessieve Remainers doorgeprikt. Omdat zijn plan een verkiezing inhoudt waarin Labour campagne zou voeren voor een tweede referendum, met Remain als een van de opties, betekent het aanvallen van Corbyn nu het aanvallen van juist de ideeën waarvoor ze beweren te vechten. En ja hoor, de liberaal-democraten schoten het voorstel meteen af en verklaarden dat ze Jeremy Corbyn nooit als premier zouden steunen, ook al betekende dit het stoppen van een No Deal Brexit; nu ja, LibDem voorzitster Jo Swinson was heel blij David Cameron te kunnen steunen in het bezuinigingskabinet van 2010. Ondertussen vertelden centristische weglopers in de Change UK groep (voluit: Independent Group for Change) aan journalisten dat ook zij een motie van wantrouwen tegen de regering om een No Deal Brexit te stoppen niet zouden steunen.   [caption id="attachment_17507" align="aligncenter" width="610"] Corbyn, Public Enemy No 1. Caricatuur in The Times, juli 2015. Auteur Peter Brookes (Creative Commons 2.0)[/caption]   Zo wordt nu de verre van fraaie waarheid onthuld, wat bevestigt wat velen aan de linkerzijde al lang zegden over de Liberaal-Democraten, de Independent Group en een enorm aantal luidruchtige centristische ultra’s op de sociale media: ondanks al hun geschreeuw dat het stoppen van Brexit hun enige zorg is, ze verkiezen nog de economische vernietiging van het land als dat stoppen van Brexit betekent dat Corbyn in een machtspositie zou komen, hoe beperkt en van effectieve macht ontdaan ook. Voor de keuze gesteld tussen enerzijds Corbyn die een paar weken besteedt aan het uitvoeren van een vooraf overeengekomen scenario, en anderzijds medicijn- en voedseltekorten, een ineengestorte Britse pond, een economie in puin, en wijdverbreide sociale paniek, zouden veel centristen voor het laatste kiezen. Hun hoofd zit zo vol met haat voor Corbyn dat ze nog nauwelijks kunnen denken. De Britse politiek kent vandaag meer dan één manie; de Boris-mania heeft ons gebracht waar we nu zitten. Maar de haat tegen Corbyn en de obsessie om Brexit te stoppen moeten nu onderlinge concurreren, en dan nog in hetzelfde milieu: het milieu van de middenklasse, waarvan de leden zichzelf zien als 'denkende mensen’ en ‘gematigd groen',  maar die niet zo heel veel van politiek weten. Dat soort mensen is tegen Corbyn en voor Remain. Vergis je niet: deze mensen willen liever dat de conservatieven aan de macht blijven dan een milde sociaaldemocraat. Ze zouden liever zien dat het land nog een veel zwaardere periode van bezuinigingen ingaat, of dat de economie krimpt; ze werden tenslotte niet geraakt door de eerste periode van bezuinigingen en ze weten dat de tweede op dezelfde mensen zal vallen - de armsten. Maar ze zijn oververtegenwoordigd in de media en de politieke klasse: mensen die zichzelf 'een beetje linksig' of links van het midden beschouwen, die liever Boris Johnson dan Jeremy Corbyn als premier hebben en die geen graten zagen in de laatste conservatieve regering, noch in de voorstellen  waar Corbyn tegenstemde toen Labour aan de macht was, al evenmin als in de bezuinigingen op de overheidsuitgaven bij de recentste bezuinigingsronde. Ze vormen een kleine maar goedgebekte klasse van mensen die boos zijn omdat hun perceptie van zichzelf als progressieveling is ondermijnd door jongere mensen die nu Labour steunen, terwijl zij dat vroeger nooit deden. Maar in plaats van na te gaan wie deze nieuwe politieke activisten zijn, leidt dit allemaal alleen tot meer haat, misbruik en afwijzing. Als er zich een op Twitter begeeft wordt hij er al vlug van beschuldigd een betaalde Russische trol te zijn, onderdeel van The Corbyn Cult, of gewoon een jonge idioot. Het is misschien gewoon vervelend, maar als dit de houding van de Groenen en LibDems [efn_note] De Groenen steunen ondertussen Corbyn, de LibDems zijn bereid het in overweging te nemen. Van de Change UK Group is onduidelijk hoe ze zullen reageren. [Noot van de vertaler] [/efn_note] blijft, zal het een No Deal Brexit inluiden, terwijl iedereen het erover eens is dat de armsten de eerste slachtoffers zullen zijn. Bij de LibDems die beweren dat hun enige doel is om Brexit te stoppen en vervolgens de stap afwijzen die hoogstwaarschijnlijk No Deal Brexit zou doen stoppen, komt de dubbelhartigheid aan de oppervlakte: gedwongen om te kiezen tussen socialisme of barbarij, zouden ze ondanks hun zachtaardig uiterlijk en voorkomen voor barbarij kiezen.   Naschrift [Gerrit Zeilemaker] De ontwikkelingen volgen elkaar nu snel op in Groot-Brittannië. Door het initiatief van Labour moeten parlementsleden nu helderheid verschaffen. Ze willen vooral een meer ‘neutrale’ persoon aan het hoofd van een interim-regering. Het antwoord van Jeremy Corbyn is helder: "Mijn boodschap aan parlementsleden dwars door het parlement is eenvoudig en dringend: alleen door samen te werken kunnen we een no-deal stoppen. Drie jaar na het EU-referendum staat het land aan een afgrond. Boris Johnson is premier geworden zonder enig algemeen mandaat. Hij heeft niet het recht om met zijn no-deal fixatie ons land van een klif in de armen van Donald Trump te storten. Het plan dat ik vorige week heb opgesteld, is de eenvoudigste en meest democratische manier om een no-deal te stoppen. We moeten de kans grijpen voordat het te laat is, zodat de mensen, in plaats van een niet-gekozen premier, over de toekomst van ons land kunnen beslissen." [caption id="attachment_17505" align="alignleft" width="150"] Dawn Foster[/caption] (*) Online verschenen op 17 augustus 2019 in Jacobin onder de titel “Jeremy Corbyn Has Called the Extreme Centrists’ Bluff”. Nederlandse vertaling door Ander Europa. Dawn Foster schrijft voor Jacobin, The Guardian en is auteur van het feministisch essay Lean Out.

door Gerrit Zeilemaker 19 augustus 2019   Terwijl de Britse politiek toekijkt als konijnen, gebiologeerd door het licht van Boris Johnsons ultrarechtse kabinet, koos Labour onder Jeremy Corbyn voor de aanval. Labour zal zo gauw als ze de kans op een meerderheid ziet een motie van wantrouwen tegen de regering van Boris Johnson indienen. Corbyn wil hierdoor een harde Brexit voorkomen, en vroeg de andere oppositiepartijen en rebellerende Toryleden een motie van wantrouwen te steunen die hij zal voorleggen zodra een gunstige gelegenheid zich aanbiedt. Ook vroeg hij de oppositie steun voor een interim-regering onder zijn leiding. De Labour-leider zei dat de regering "strikt in de tijd beperkt" zou zijn en dat hij zou streven naar een verlenging van het artikel 50-proces, om zodoende de deadline van 31 oktober voor het verlaten van de Europese Unie uit te stellen. Op Twitter schreef hij (14 augustus): "Ik heb de leiders van andere politieke partijen en senior backbenchers [efn_note]In het Britse parlement noemt men backbenchers de gewone parlementsleden, die geen minister of schaduwminister zijn, of optreden als woordvoerder van hun politieke fractie. [/efn_note] uit het hele Parlement geschreven om mijn plan uiteen te zetten om een ​​rampzalige No Deal Brexit te stoppen en de mensen over de toekomst van ons land te laten beslissen. " In een brief schreef Corbyn:

“Deze regering heeft geen mandaat voor een no-deal en het EU-referendum van 2016 heeft geen mandaat voor een no-deal gegeven.”

“Ik ben daarom van plan om zo snel mogelijk een motie van wantrouwen in te dienen, wanneer we zeker kunnen zijn van succes.”

“Na een succesvolle stemming van wantrouwen in de regering, zou ik als leider van de oppositie dan het vertrouwen van het huis zoeken voor een strikt beperkte tijdelijke regering met als doel algemene verkiezingen te houden en de nodige uitbreiding te verzekeren van artikel 50 om dit te doen. "

Corbyn zei dat Labour campagne zou voeren in die verkiezing voor een tweede referendum over de voorwaarden om de EU te verlaten, inclusief de optie Remain. Hij hoopt dat de belofte dat zijn regering slechts tijdelijk zal zijn, voldoende zal zijn om de steun te krijgen van zijn critici die een no-deal willen stoppen. [efn_note] Jeremy Corbyn lays out his plan to oust Boris Johnson and stop a no-deal Brexit  [/efn_note]   Labour onder Corbyn dwingt anderen tot duidelijkheid SNP, de Schotse nationale partij, Plaid Cymru [efn_note] Plaid Cymru (Partij van Wales) is een centrumlinkse politieke partij die streeft naar een onafhankelijke staat Wales, binnen de Europese Unie.  [/efn_note] en Caroline Lucas van de Greens zijn bereid het voorstel te ondersteunen. De Independent Group for Change/Independents bestaande uit weggelopen Labour- en Toryparlementsleden, waarvan er twee ondertussen overgelopen zijn naar de Liberal Democrats, lijken op hun hoede voor het Corbyn-plan, waarbij sommige parlementsleden zeggen dat ze hem niet kunnen ondersteunen. De Liberal Democrats wilden vooral Corbyn niet, maar voorzitster Jo Swinson zegt nu dat ze open staat voor gesprekken en niet uitsluit dat ze hem steunen als het een no-deal brexit zou stoppen. De kwestie is dan of de backbenchers en de weglopers van Labour en enige Tories Corbyn zullen steunen. [efn_note] Zie The Guardian van 16 augustus. Dat ook de steun van de eigen 'backbenchers' niet vaststaat is een van de vele problemen waarmee Corbyn af te rekenen heeft. Veel Labour parlementsleden zijn hun linkse voorzitter liever kwijt dan rijk. ]  [/efn_note] Het gaat er dus om spannen, maar het resultaat van dit initiatief is dat de Britse politici zich moeten uitspreken en partij moeten kiezen. Weer heeft Corbyn getoond de aanval niet te schuwen en echt leiderschap te tonen in de ergste crisis die Groot-Brittannië sinds de Tweede Wereldoorlog meemaakt.   Eerst verkiezingen! Met de belofte verkiezingen uit te schrijven en zich te verzetten tegen een no-deal ('harde') Brexit probeert de groep rond Corbyn een lastig dilemma binnen Labour op te lossen. We moeten dan terug naar de verkiezingen van 2017. Het lukte toen om Labour de partij van sociale woningbouw, gratis onderwijs en het beëindigen van de oorlogen te maken in plaats van slechts een partij van Remain te zijn. Op basis van het antibezuinigingsprogramma van Labour ging de partij in zes weken van 21 punten achter in de peilingen naar een nipte overwinning van 40%. Ook drie terreuraanslagen die Corbyn in verband bracht met het buitenlandse beleid van Groot-Brittannië konden de opmars niet stoppen. Nog belangrijker is dat de in die verkiezingscampagne gegroeide Labouraanhang  gebleven is: meer dan 500.000 leden, waarvan veel actief, o.a. via sociale media. [efn_note] Zie James Wright in The Canary, 9 aug. 2019  [/efn_note] De conclusie is dat met een helder antineoliberaal programma meerderheden voor Labour te behalen zijn, en via de erkenning van het pro-Brexit referendum maar tegen een no-deal Brexit, ook in de pro-Brexit Labourgebieden; een  Remain-standpunt zou de verdeeldheid binnen Labour alleen maar doen toenemen.   De keuze is Johnson of Corbyn: een meesterzet! Duidelijk is dat Corbyn nog steeds onderschat wordt, ook door zijn tegenstanders binnen Labour. Corbyn blijft stug vasthouden aan zijn antineoliberale lijn, wacht zijn tijd af en aarzelt dan niet om de volle verantwoordelijkheid te nemen in het volle besef van de kracht van zijn socialistisch programma. Maar het zal een lastige en bittere strijd worden. De rel rond antisemitisme zal verder opgestookt worden. Angsten rond voedsel- en medicijntekorten zullen aangewakkerd worden. De Remainers zullen de EU als de hemel voorstellen en de Brexit van Johnson als de hel, terwijl al die jaren het neoliberale bezuinigingsbeleid voortgewoekerd heeft. Alles zal uit de kast gehaald worden om het maar niet te hebben over betaalbare huisvesting, bestrijden van dakloosheid, gratis studeren, hogere minimumlonen en een buitenlandpolitiek gericht op vrede en onderhandeling in plaats van oorlog. Sinds het voorstel van Corbyn stijgt de koers van de Britse pond weer. Als ook dat maar niet tegen hem gebruikt wordt...  

door Herman Michiel 17 augustus 2019   Wat is het verband tussen een verkiezingsuitslag en het beleid dat daarna gevoerd wordt ? Hoeveel van de verkiezingsprogramma’s vinden we terug in de praktijk van politieke partijen en hun mandatarissen? Iedereen weet het: vaak zeer weinig. Een spectaculair voorbeeld is natuurlijk het Griekse SYRIZA, verkozen op een programma dat beloofde een eind te maken aan het beleid opgelegd door de Europese Trojka, maar ondertekenaar van een derde Memorandum gedicteerd door de Trojka. En dat zelfs onmiddellijk na een volksraadpleging (5 juli 2015) die zich tegen een dergelijk nieuw Memorandum uitspraak. Als enige verdediging kan SYRIZA aanvoeren dat de overmacht te groot was, het verzet te geïsoleerd, de Europese Unie te vastberaden om elke dissidentie zwaar af te straffen, en dat de Europese Centrale Bank geen enkel chantagemiddel zou uit de weg gaan. Maar wat moeten we dan zeggen van een partij die een schitterend verkiezingsresultaat behaalde, door niemand of niets gechanteerd werd, en geen twee weken na die verkiezingen de kern van haar programma verloochende? We hebben het over de Duitse Groenen. Bij de Europese verkiezingen van mei 2019 verdubbelde de partij zomaar eventjes haar stemmenaantal, van 10,7% naar 20,5%, en werd de tweede partij van het land, ruim de sociaaldemocratische SPD voorbijstekend (15,8%). Europese verkiezingen hebben natuurlijk hun eigen dynamiek, die niet noodzakelijk bij nationale (Bondsdag) verkiezingen zou herhaald worden. In ieder geval zitten de Duitse Groenen, net zoals een hoop andere groene partijen in Europa, in de lift, terwijl hun sociaaldemocratische rivalen op weinige uitzonderingen na zware klappen krijgen. Groene successen zijn ook niet onlogisch, gezien klimaat en milieu een centrale plaats zijn gaan innemen in het sociale debat. Het Europees verkiezingsprogramma van de Duitse Grünen was natuurlijk rijk gestoffeerd met voorstellen om de energietransitie tot een goed einde te kunnen brengen. Daarover lezen we:  

“Op het vlak van energiepolitiek moet Europa zich in grote mate onafhankelijk maken. We hebben geen nood aan meer aardgas, maar aan meer hernieuwbare een meer efficiënte energie. De koers hiervoor zetten wij uit door een ommekeer in de verwarmingsector. (...) Wij zijn bijgevolg tegen het Nord Stream 2 project [efn_note]Nord Stream 2 is een tweede pijplijn die Russisch aardgas (Gazprom) via de Oostzee naar het noorden van Duitsland zal brengen. Een eerste pijplijn is reeds operationeel. De gewezen Duitse kanselier Gerhard Schröder (SPD) werd kaderlid van het Duits-Russisch consortium dat de pijplijninfrastructuur aanlegt. [/efn_note], tegen nieuwe pijplijnprojecten, tegen plannen rond fracking [efn_note] Fracking is een methode om olie en gas uit de ondergrond te halen door onder hoge druk water, zand en chemicaliën in een boorput te spuiten. Het procedé is enorm vervuilend voor het grondwater, de omgeving en de atmosfeer, en er komen kankerverwekkende stoffen bij vrij.  [/efn_note] en de invoer van gas bekomen door fracking. Ook de bouw van LNG-terminals [efn_note] LNG staat voor liquified natural gas. Om het gas over grote afstanden te transporteren wordt het eerst vloeibaar gemaakt om het dan met speciale tankers te verschepen. Bij aankomst zijn speciale LNG-terminals nodig om het gas te ontschepen. [/efn_note]  is geen alternatief voor het koolstof vrijmaken van de Europese energievoorziening. De sterke afhankelijkheid van Europa van de invoer van klimaatschadelijke energie-import moet door een gezamenlijke Europese inspanning te boven gekomen worden.”

  Prima natuurlijk dat de grootste groene Partij in Europa (precies een derde van de 75 groene europarlementariërs komt uit Duitsland) zich grondig inlaat met de klimaatproblematiek en de energietransitie in het bijzonder. Op 7 juni 2019, een goede week dus na de Europese verkiezingen, werd in de Duitse Bondsraad [efn_note] In de Bondsraad (Bundesrat, niet te verwarren met de Bundestag, het Duitse federale parlement) komen de regeringen van de 16 Duitse deelstaten (‘Länder’)  bijeen.  [/efn_note] gestemd over de plannen van de Duitse regering (CDU/CSU-SPD) voor de uitbouw (in Hamburg) van LNG-terminals; in het coalitieverdrag tussen christen- en sociaaldemocraten heet het inderdaad “Deutschland zum Standort für LNG-Infrastruktur machen”, wat ­- ook al niet te verbazen - als een klimaatvriendelijke maatregel wordt voorgesteld.  Ook de liberale FDP heeft natuurlijk geen bezwaar. De standpunten van de diverse partijen waren dus duidelijk, en iedereen wist dat het tot een dergelijke stemming zou komen. Geen verrassingen dus, behalve ... dat ook voldoende Groenen hun akkoord gaven opdat het door de Bondsraad zou aanvaard worden!! Welke groene afgevaardigden in de Bondsraad al dan niet instemden is niet bekend, want de voorzitter vraagt wie voor is, en bij een meerderheid van ja-stemmen wordt een voorstel aanvaard. De Länder maken niet systematisch bekend hoe de stemverhoudingen waren in hun coalitie. Maar als er geen eensgezindheid is in een deelstaatcoalitie leidt dit in de regel tot een onthouding. Daarom staat het vast [efn_note]Bron: PV-Magazine, 11 juni 2019.  [/efn_note] dat de goedkeuring in de Bondsraad mede door steun van Groenen tot stand komen is! De Groene milieuminister van Thüringen, Siegesmund, repliceerde trouwens op het protest buiten het gebouw van de Bondsraad met de opmerking dat men het publiek moet uitleggen waarom de LNG-terminals nodig zijn, ook al zijn er gevaren aan verbonden. Dat inzicht was er blijkbaar nog niet bij het opstellen van het verkiezingsprogramma… Men vermoedt bovendien dat veel van het vloeibare gas uit de Verenigde Staten kan komen, waar het met de sterk vervuilende frackingmethode wordt gewonnen. Tijdens de zitting van de Bondsraad deed FDP-minister Buchholz dat af als onwaarschijnlijk (“Het meeste gas komt uit Noorwegen, Oman en Qatar”). Maar tegenstanders van de LNG-terminals wijzen erop dat Trumps administratie sinds kort spreekt over het Amerikaanse ‘vrijheidsgas’ [sic] dat aan de ‘Europese bondgenoten’ een werkelijke keuzevrijheid zal bieden, en dat vanuit een nieuwe LNG-installatie in Texas zal geëxporteerd worden. Hoe valt zoveel kiezersbedrog te verklaren zo korte tijd na een verkiezingscampagne die precies bestreed wat men nu goedkeurt? Het gaat in feite steeds om hetzelfde: de keuze voor een partij als instrument om welbepaalde maatschappelijke doelstellingen te bereiken, of de keuze voor het meebeheren van een staatsapparaat, wat vaak verkeerdelijk als ‘deelname aan de macht’ wordt voorgesteld. Er wordt inderdaad al lang gespeculeerd dat de CDU uit is op een coalitiewissel, zich wil ontdoen van de SPD en in zee gaan met Groenen en eventueel FDP. De verkiezingszege van de Grünen in mei is voor hen blijkbaar geen aanleiding om harder op tafel te kloppen bij de verdediging van het groene programma, maar om braaf hun inschikkelijkheid te bewijzen met the powers that be, in casu het exportdolle Atlantisch-trouwe Duits neoliberaal kapitalisme. Het kost hen waarschijnlijk het vertrouwen van een hoop kiezers en sociale bewegingen, maar levert misschien dat op van Angela Merkel &Co. Politiek is een kwestie van keuzes, nietwaar?    

15 augustus 2019 - In Brussel voert het comité Free.Assange.Belgium sinds verschillende maanden actie tegen de dreigende uitlevering van Wikileaks-oprichter Julian Assange  aan de Verenigde Staten. Het comité verspreidt daarbij het volgende pamflet (in het Frans, Nederlands en Engels):   WAAROM WE DE UITLEVERING VAN JULIAN ASSANGE AAN DE VERENIGDE STATEN MOETEN WEIGEREN Julian Assange is een journalist, en een van de oprichters van WikiLeaks, een platform dat allerlei aan het licht bracht, zoals oorlogsmisdaden begaan door de Verenigde Staten, spionagezaken, en andere duistere affaires van organisaties, overheden en bedrijven van wereldformaat. Noch de Amerikaanse regering, noch de agenten die onschuldige burgers gedood hebben werden veroordeeld. Maar omdat Julian Assange zijn werk als journalist deed, zit hij nu vast in een zwaar bewaakte gevangenis in Londen, en riskeert hij aan de Verenigde Staten te worden uitgeleverd. Daar kan hij levenslang opgesloten worden, of zelfs de doodstraf krijgen. Zijn uitlevering zou een ernstige bedreiging voor de persvrijheid betekenen en voor ons recht op informatie.

Bescherming voor klokkenluiders, journalisten en uitgevers !

Free Assange    Free Manning

Vrijheid van informatie !

  Het comité Free.Assange.Belgium voert wekelijks actie, aan ambassades (van Groot-Brittannië waar Assange momenteel gevangen zit, van Australië zijn geboorteland en van de Verenigde Staten) of op het Muntplein. De eerstvolgende rendez-vous zijn op maandag 19 en 26 augustus, 17-19u op het Brusselse Muntplein. Acties worden meegedeeld via een Facebookpagina. Het comité verzamelt ook handtekeningen voor een petitie tegen de uitlevering van Assange aan de VS. Er is een online-versie georganizeerd door DiEM25 (de pan-Europese beweging voor de democratisering van de EU opgericht door Yanis Varoufakis) en een papieren versie die u hieronder kunt downloaden. (Ingevulde formulieren kunnen teruggestuurd worden naar het adres vermeld onderaan de petitie.)   Klikken voor de online petitie Klikken voor papieren petitie (PDF)   Meer informatie over Assange, Wikileaks en 'klokkenluiders' vindt u o.a. op De Wereld Morgen, Wikipedia (EN en NL), wikileaks.org, defend.wikileaks.org,  couragefound.org , johnpilger.com, Whistleblowerprotection.eu.  

7 augustus 2019   Op 28 juni 2019 bereikte de EU een princiepsakkoord over een handelsverdrag met Mercosur. Mercosur ('Gemeenschappelijke Markt van het Zuiden') is een douane-unie tussen Brazilië, Argentinië, Uruguay, Paraguay en Bolivië en is de vierde grootste interne 'vrije' markt ter wereld. Geassocieerde landen zijn Bolivië, Chili, Colombia, Ecuador, Guyana, Peru en Suriname;  Nieuw Zeeland en Mexico hebben een observerend statuut. Tegen het afsluiten van het akkoord gingen al heel wat stemmen op. "Met de afsluiting van het akkoord geeft de EU legitimiteit aan het optreden van de extreem- rechtse Braziliaanse president Bolsonaro. In de plaats daarvan had de Europese Commissie de handelsbesprekingen moeten gebruiken als hefboom om mensenrechten en zorg voor het milieu af te dwingen.", schreef de Belgische ontwikkelingskoepel 11.11.11.  Maar zoals 11.11.11.  aantoont is de overeenkomst Mercosur-EU nog helemaal niet rond en heeft het verzetsfront ruim de kans om er tegenin te gaan.   [caption id="attachment_17454" align="aligncenter" width="620"] Foto CC BY-NC-ND 2.0, GUE/NGL[/caption]   Dat het verzet ook in Duitsland voorbereid wordt kan men aflezen uit een bericht in die tageszeitung  (Nederlandse vertaling Ander Europa). HET NIEUWE KOLONIALISME: Het vampierverdrag tussen EU en Mercosur stoppen! door Gerhard Dilger [efn_note]Gerhard Dilger leidt het bureau van de Rosa Luxemburg Stichting in Buenos Aires. [/efn_note] Blog op die tageszeitung, 7 juli 2019 "Deze deal zou een triomf zijn voor transnationale ondernemingen en hun winstlogica."   Het is geen toeval dat net nu een zogenaamd “historische vrijhandelsovereenkomst" tussen de Europese Unie en Mercosur aangekondigd wordt. De Europese regeringen, onder leiding van Angela Merkel, hebben de politieke zwakte van Argentinië en Brazilië genadeloos uitgebuit om de herkolonisatie van Zuid-Amerika te versnellen. Als de deal, die pas in grote lijnen bekend is door de ratificatiemarathon in de Europese parlementen geraakt zou dit voor de transnationale ondernemingen en hun winstlogica een ware triomf betekenen. Mensenrechten en de bescherming van het milieu zullen niet meer dan praat voor de vaak zijn. Sinds 1492 speelt Latijns-Amerika in de internationale arbeidsverdeling overwegend de rol van grondstoffenleverancier. Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay zullen na de emancipatiepogingen van de 20ste en de vroege 21ste eeuw naar verwachting opnieuw en mogelijk voor altijd op die rol worden vastgespijkerd. Van een geleidelijke reductie van de douanebarrières profiteren in Zuid-Amerika in het gunstigste geval de agrobusiness en de importsector. Kleine boeren, inheemse bevolking en arbeiders betalen de rekening met een verdere vernietiging van hun bestaansmiddelen en de uitholling van hun rechten. Maar bedrijven uit Europa kunnen jaarlijks vier miljard euro aan heffingen besparen en daardoor competitiever wordt, juicht de Europese Commissie. Zelfs het feit dat de automobielsector in Argentinië en Brazilië langzamer wordt geliberaliseerd dan andere is toe te schrijven aan de belangen van de Europese bedrijven, die eerst en vooral hun investeringen van de laatste jaren willen terugverdienen. De geplande liberalisering van de handel binnen de multinationals drukt lonen en leidt tot een daling van het aantal arbeidsplaatsen. In de toekomst zullen bijvoorbeeld goedkoper geproduceerde auto-onderdelen in plaats van lokaal te worden geproduceerd, de halve wereld rondreizen. Naast een vanuit ecologisch oogpunt onzinnige uitbreiding van de wereldhandel dringen de Europese neoliberalen ook aan op een strengere bescherming van patenten, die bijvoorbeeld het aanbod van betaalbare generieke geneesmiddelen aan de Zuid-Amerikanen kan uithollen. Ook in de dienstensector, bijvoorbeeld in de telecommunicatie- en IT-sector, zouden er "nieuwe business opportunities" worden gecreëerd. Bij overheidsaankopen, die vaak worden gebruikt om de binnenlandse producenten te versterken, zal nog meer rekening moeten worden gehouden met de Europese concurrentie. En hoewel investeerders hun belangen zo nodig voor arbitragetribunalen kunnen aanvechten, mogen er ook in de toekomst geen sancties komen voor de gedeelde verantwoordelijkheid voor milieudelicten of mensenrechtenschendingen. De ultra-rechtse Braziliaanse president Jair Bolsonaro en de Argentijnse voor zijn herverkiezing vechtende president-ondernemer Mauricio Macri smachten met alle middelen naar internationale erkenning. Het is pas deze constellatie die de door neoliberalen aan beide zijden van de Atlantische Oceaan voorbereide en bejubelde deal nu mogelijk maakt. Toch is de uitvoering ervan nog lang niet in kannen en kruiken. Waarom worden de details van de overeenkomst tussen de EU en de Mercosur (in werkelijkheid gaat het om een ontwerp) slechts in plakjes wereldkundig gemaakt? "Vampiercontracten" heeft de Attac-activiste Susan George de "vrijhandelsovereenkomsten" eens terecht genoemd. Immers zodra de details aan het licht komen, bestaat er een reële kans dat ze democratisch kunnen verhinderd worden. Het verzet komt van Zuid-Amerikaanse activisten, textielondernemers in Paraguay, vakbondsmensen in Uruguay of de peronistische kandidaat Alberto Fernández, die een goede kans maakt Macri te verslaan bij de Argentijnse presidentsverkiezingen van oktober. Vanuit hun perspectief is het neokoloniale karakter van de overeenkomst zonneklaar. Ook in Frankrijk rommelt het, omdat het gevaar voor de lokale landbouw van nog meer ingevoerde landbouwproducten uit monocultuur altijd al werd erkend. Waarom uitgerekend de extreemrechtse klimaatontkenner Bolsonaro, die het regenwoud in een recordtijd wil decimeren, een strategische partner voor een democratisch Europa moet zijn blijft het geheim van mevrouw Merkel en de heer Heiko Maas, de Duitse buitenlandminister. Duitse niet-gouvernementele en kerkelijke organisaties hebben hun talrijke tegenargumenten tegen de deal reeds lang op tafel gelegd. Helaas ontbreken de vakbonden nog steeds in deze alliantie. Maar het verzet is nog maar pas begonnen!  

door Herman Michiel 4 augustus 2019   [caption id="attachment_11968" align="alignleft" width="231"] Wolfgang Streeck[/caption] Op Ander Europa hebben we de Duitse socioloog Wolfgang Streeck al herhaald aan het woord gelaten, of aandacht besteed aan zijn analyses van de Europese Unie, het neoliberalisme en het kapitalisme in het algemeen [efn_note] Boekvoorstelling “Gekochte tijd” van Wolfgang Streeck (15 feb 2016), Interview met Wolfgang Streeck: politiek in het interregnum  (29 maart 2017), Wolfgang Streeck over Europese balans radicaal links (3 juni 2019), Vier redenen waarom Europees links heeft verloren (6 juni 2019), De EU: een gedoemd imperium (23 juli 2019) . [/efn_note]. Dat zouden we natuurlijk niet doen als we zijn werk niet relevant, verhelderend of inspirerend vonden. En hij is niet de eerste de beste: gewezen directeur van het Max-Planck-Institut für Gesellschaftsforschung , emeritus professor aan de universiteiten van Wisconsin–Madison en Keulen, auteur in toonaangevende magazines als New Left Review, London Review of Books, Jacobin... Dat hij bovendien vanuit een sociaaldemocratisch denkkader [efn_note] Wolfgang Streeck zat rond de eeuwwisseling in een adviesgroep voor SPD-bondskanselier Gerhard Schröder waarin Agenda 2010 werd voorbereid. Agenda 2010 is het hervormingsprogramma waarmee SPD en Grünen de arbeidsmarkt neoliberaliseerden, met Hartz IV en de beruchte minijobs als hoogtepunt. De reële impact van Streecks voorstellen hieromtrent is omstreden. Zie hierover bv. punt 5 van een interview met Streeck door A. Labrousse. [/efn_note] over de beheersbaarheid van het kapitalisme geëvolueerd is naar ideeën over How will capitalism end? toont aan dat zijn jarenlang onderzoek van de hedendaagse samenleving hem tot nieuwe, en mijn inziens betere inzichten bracht. In dit werk schrijft hij bijvoorbeeld zeer terecht: “Would it not be much more constructive to be less constructive – to cease looking for better varieties of capitalism and instead begin seriously to think about alternatives to it ?“ Ook over de ‘hervormbaarheid’ van de Europese Unie doorprikt hij in talrijke publicaties de naïeve voorstelling als zou een ‘progressieve meerderheid’ volstaan om van die EU een sociaal en democratisch project te maken. Bovendien heeft hij als ‘economisch socioloog’ ook heel wat te zeggen over (en tegen) de Europese eenheidsmunt, de euro.   Wolfgang Streeck en de vluchtelingenkwestie Wel was ik soms nogal verbaasd over de eenzijdige manier waarop hij het vanaf 2015 over de vluchtelingenkwestie had. Het minste wat men kan zeggen is dat Streeck dit vanuit een louter Duits en eurocentrisch standpunt bekijkt: Welke politieke motieven had Merkel voor haar Wir schaffen es  [efn_note]Eén ervan was volgens Streeck, een mening gedeeld door sommige andere commentatoren,  de voorbereiding van een coalitiewissel, zonder de SPD, met de Grünen. Zie bv. zijn artikel Europe under Merkel IV: Balance of Impotence. [/efn_note] ?  Hoe wijzigen een miljoen asielzoekers de bevolkingspyramide van Duitsland? Duitsland heeft dan wel een verouderende bevolking en kan een instroom van jong bloed misschien wel gebruiken, maar dat is niet overal in Europa het geval! Ik ontken niet dat dit allemaal legitieme vragen zijn die onderzoekers zich kunnen stellen, maar op geen enkel ogenblik bekijkt socioloog Streeck het vluchtelingenprobleem vanuit het standpunt van de vluchtelingen zelf. Men moet geen enkel moreel standpunt innemen om in te zien dat dit een eenzijdig, vertekend beeld geeft van een belangrijke actuele kwestie, wat des te verwonderlijker is wanneer dat beeld uitgaat van een onderzoeker die in globale termen als ‘kapitalisme’ of 'neoliberalisme' denkt. Nog verrassender is dat de radicale criticus van de Europese Unie er één van de meest dubieuze Europese reglementeringen – het Schengenakkoord –   bijhaalt om zijn verzet tegen de door hem verfoeide Willkommenskultur [efn_note]In een interview aan De Tijd (8 april 2016) stelt Streeck: “De Groenen zijn immers de kampioenen van dat afschuwelijk ding dat Willkommenskultur heet.” [/efn_note] kracht bij te zetten. In een boekbespreking voor de London Review of Books [efn_note]W. Streeck, “Scenario for a wonderful tomorrow”, London Review of Books vol. 38 nr. 7, 31 maart 2016 [/efn_note] zegt hij inderdaad: “De meer dan een miljoen vluchtelingen die in 2015 in Duitsland arriveerden, kwamen alle uit veilige derde landen. Volgens Duitse en Europese wetgeving moesten ze zich registreren in het land van aankomst in de Europese Unie, en dan wachten op de toewijzing van een wettelijke verblijfplaats in een lidstaat.” Eenzijdigheid is één ding, regelrechte stemmingmakerij tegen migranten is nog iets anders. En dat vinden we – helaas – ook bij Streeck. Op dit gebied is de lectuur van zijn artikel Between Charity and Justice: Remarks on the Social Construction of Immigration Policy in Rich Democracies [efn_note]Danish Centre for Welfare Studies, Working paper 2017- 5, 2017. [/efn_note] veelzeggend, zij het weinig verheffend. (Waar ik in wat volgt citeer uit deze tekst is het mijn eigen vertaling.) Streeck heeft het o.a. over de strategic capacity van de migranten: het zijn doorgaans niet de arme dutsen die de Willkommenskultur ervan maakt, maar geslepen opportunisten:

“Zestig tot tachtig procent van de asielzoekers in Duitsland beweren dat ze onderweg hun paspoort of andere documenten die hun identiteit kunnen bewijzen verloren hebben. Naar schatting was 30% van degenen die beweerden Syriërs te zijn van een andere nationaliteit. (...) Wie geen papieren heeft wordt immers niet gedeporteerd, ook al wordt de asielaanvraag afgewezen. (...) Bijna alle inkomenden hadden een mobiele telefoon en waren ervan op de hoogte dat de Duitse privacywetgeving, althans tot begin 2017, verbood dat de autoriteiten deze in beslag namen om er de inhoud van te bekijken.”

Toch wel merkwaardig dat een eminent socioloog zich dan niet afvraagt waardoor die plotse 'raid' op Duitsland dan veroorzaakt wordt. Die ‘strategic capacity’ was er zeker vroeger ook al, Streeck erkent trouwens dat het een vermogen is dat “most migrants share with human actors generally”. Maar wie geen rekening houdt met deze strategic capacity van de vluchtelingen stelt zich bloot aan een groot moreel risico [moral hazard], aldus Streeck:

“Misschien het meest dramatische voorbeeld van moreel risico voor wie geen rekening houdt met de strategische capaciteiten van de vluchtelingen zijn de publieke en private ‘reddingsmissies’ in de Middellandse Zee. Zoals Paul Collier [efn_note] Wie wil kennismaken met de gedachtenwereld van deze Oxford-professor kan ik een interview van maart 2019 aanbevelen. Over Corbyn zegt Collier bijvoorbeeld: “He's a Leninist. He wants to introduce socialism in Britain.“ Op de vraag hoe het kapitalisme van zijn kwalen kan genezen luidt Colliers remedie: “The first thing that's needed is for all the different groups in society to develop a sense of moral responsibility.” (HM)[/efn_note] en anderen hebben gesuggereerd zullen de mensensmokkelaars, naarmate meer schepen rondtoeren tussen de Afrikaanse kustlijn en Europa om vluchtelingen te redden voor verdrinking en hen meenemen naar Italië of Griekenland, zullen die smokkelaars meer boten sturen en ze nog voller stoppen met vluchtelingen die hopen Europa te bereiken, desnoods via een reddingsoperatie.”

Streeck spreekt in verband met positieve houdingen rond immigratie ook over “de nieuwe omarming door de linkerzijde van arbeidsmarktderegulering om moreel-humanitaire redenen”, wat haar in conflict brengt met “het traditionele vertrouwen van de linkerzijde in een democratische staat als politiek instrument van sociale rechtvaardigheid.” Opnieuw: er is niets tegen een bevraging naar de gevolgen van immigratie voor de arbeidsmarkt, maar spreken over ‘sociale rechtvaardigheid’ en zich beperken tot de burgers van de Westerse welvaartstaten is zelfs wetenschappelijk gezien niet te verantwoorden. Streeck roept niet alleen nefaste Europese wetgeving als Schengen in bij zijn pleidooi tegen immigratie naar de rich democracies, maar zelfs goede oude ondernemersoverwegingen van kosten-efficiëntie:

“Terwijl de Verenigde Naties op zo ‘n 1,2 miljard $ rekenen per miljoen vluchtelingen per jaar, geeft Duitsland voor hetzelfde 14 miljard € uit, ongeveer 14 keer meer. In het Duitse geval is daarbij niet ingecalculeerd de kost op lange termijn van opleiding, sociale begeleiding, werkloosheidsuitkeringen en dergelijke meer.“

Nog meer kostenvergelijkingen wanneer hij het heeft over de opvang van onbegeleide minderjarigen (- 18 jaar):

“Ze genieten speciale privileges wat betreft onderwijs en familiehereniging. Een gemiddelde umF (unbegleitete minderjährige Flüchtling) kost gemiddeld 63.000 € per jaar, wat meer dan vier keer zoveel is dan wat een gezin van vier aan sociale ondersteuning krijgt onder Hartz IV.”

Streeck foetert dus liever tegen de ‘excessieve’ uitgaven voor vreemde jongeren (die bovendien soms veinzen minder dan 18 te zijn, en dat helemaal niet zijn, stel je voor!) dan tegen de regelingen van Hartz IV, een dossier dat Streeck nochtans maar al te goed kent ... Hij maakt zich zelfs vrolijk over het opnemen van immigranten als een soort balsem voor onze versteende harten:

“Het verwelkomen van les misérables [in het Frans in de oorspronkelijke tekst] biedt een kans, in dit tijdperk van economisme en technocratie, om onvoorwaardelijk medelijden te tonen: een goed hart onder de harde bolster die we nodig hebben om te overleven in de neoliberale markt.”

Zijn ironie neemt vervolgens een andere wending, waar hij in pseudo-marxistische termen links verwijt zich van de klassentegenstelling te laten afleiden:

“Dat opent ook nieuwe breuklijnen die het klassenconflict van weleer doorbreken en ertoe leiden het te vervangen door een conflict tussen altruïsten en egoïsten, goed en kwaad, anti-regulerings links en pro-regulerings rechts.”

Nog duidelijker formuleert hij zijn ‘marxistische’ kritiek verderop als volgt:

“Samenvattend wat we tot nog toe zegden leidt massa-immigratie in rijke samenlevingen tot  een nieuwe positionering van de politieke krachten, met de heropstanding van een nationaal ‘Rechts’ dat de belangrijkste vijand wordt van een liberaal ‘Links’, een conflictlijn die dwars staat op het klassenconflict.”

Om te besluiten nog een Streeckse beschouwing (in voetnoot 12) over verzet tegen Alternative für Deutschland (AfD), de extreemrechtse racistische partij die van islamofobie haar handelsmerk maakte:

“Een andere Duitse specialiteit is dat de kerken en de stedelijke overheid van Keulen, en in feite iedereen gaande van de lokale pers tot de carnavalverenigingen en de lokale voetbalclub, mobiliseerden tegen de bijeenkomst in de stad van een nieuwe rechts-populistische partij, AfD. De burgers werden uitgenodigd ‘zich uit te spreken voor tolerantie, door publiek hun misnoegen te uiten over de toelating voor AfD om in hun stad bijeen te komen. (Nog niemand heeft tot nog toe beweerd dat AfD ongrondwettelijk zou zijn.)”

Opnieuw zien we hier hoe de systeemcriticus Streeck zich beroept op de ‘wettelijkheid’, veeleer dan zijn geoefende sociologische blik te richten op de politieke uitbuiting van vreemdelingenhaat. Deze paar citaten zullen wel volstaan om het probleem te schetsen wanneer een prominent figuur met veel gehoor in linkse middens zich in de migratiekwestie als verdediger opwerpt van rechtse, en zelfs extreemrechtse standpunten.   Eind slecht, al slecht? Loopt er een logische lijn van Streeck’s kritiek van de Europese Unie en de euro naar zijn huidige standpunten in verband met vluchtelingen en migratie? Het zou mij niet verbazen als sommige EU-ideologen die lijn willen trekken; is wie de EU niet lust immers geen bekrompen Kleinstaaterei-adept die beter zou emigreren naar de negentiende eeuw? Maar voor zo een standpunt zou er wel meer dan één deuk in de logica zitten. In zijn verzet tegen ‘massa-immigratie naar rijke democratieën’ beroept Streeck zich, zoals we zagen, immers meer dan eens op de Europese wetgeving zelf; en als Frontex afstevent op 10.000 grensbewakers om het fort te verdedigen bevinden de EU-ideologen en Streeck zich veeleer in hetzelfde dan in tegengestelde kampen. Streeck moet zijn kritiek van de EU in vroeger werk eerder tussen haakjes plaatsen dan het in te roepen wanneer hij het over immigratie heeft. Ik betwijfel ook sterk dat de tekst waaruit bovenstaande citaten komen (en gelijkaardige geschriften van de auteur) als een wetenschappelijk sociologisch werkstuk kan beschouwd worden. De mankementen springen in het oog: de eenzijdige kijk vanuit een ‘rijke democratie’, het uitvergroten van individuele gevallen (zie bv. voetnoot 41), dubieuze ‘academische’ beschouwingen [efn_note] Zo is voetnoot 10 gewijd aan de Griekse wortels van het woord xenofobie, met als les dat “‘schrik voor vreemdelingen’ zelfs rationeel kan zijn bij wijze van voorzorgsmaatregel”. [/efn_note], en heel wat humeurige oprispingen die hopelijk in een academisch tijdschrift geen plaats zouden vinden. Wat mij betreft invalideren Streeck’s anti-migrantengeschriften niet alles wat hij daarvoor aan kritische studies geproduceerd heeft. Een dergelijk oordeel zou inhouden dat een auteur of onderzoeker het ofwel altijd en in alles bij het rechte eind heeft, ofwel voor niets deugt. We moeten er ons veeleer van bewust blijven dat we ook kritische auteurs kritisch moeten blijven beoordelen, hoe veeleisend deze opgave ook is. [caption id="attachment_17438" align="alignleft" width="231"] Jerome Roos[/caption] Ik zou het bij deze conclusie kunnen laten. Maar er zijn mensen die over de merkwaardige tweespalt in Streeck’s werk dieper nagedacht hebben. Jerome Roos [efn_note] J. Roos werd geboren in Utrecht in 1985. Hij studeerde politieke wetenschappen, geschiedenis en sociologie in Utrecht, Bologna, Parijs en politieke economie aan de London School of Economics waar hij nu doceert. Hij was actief in het verzet tegen het soberheidsbeleid in Griekenland, Italië en Spanje. Hij is oprichter van ROAR, “an online magazine of the radical imagination, providing grassroots perspectives from the front-lines of the global struggle for real democracy". [/efn_note] is zo iemand. Hij wijdde een uitgebreid essay aan The intellectual trajectory of Wolfgang Streeck [efn_note] J. Roos, From the Demise of Social Democracy to the ‘End of Capitalism’: The Intellectual Trajectory of Wolfgang Streeck , verschenen in Historical Materialism, 27:2 (juli 2019) en online beschikbaar op de blog van de auteur. Met dank aan Koen Meul die me op deze tekst wees.[/efn_note]; de opgave die Roos zich stelde was “een manier te vinden om de twee schijnbaar aparte aspecten van Streeck’s werk met elkaar te verbinden, met andere woorden aan te tonen hoe zijn sterk pleidooi in recent werk voor het versterken van de nationale grenzen en voor immigratiecontrole een logisch gevolg is van een aantal van de meer langdurige theoretische veronderstellingen die ten grondslag liggen aan zijn werk rond politieke economie.” Ik zal de uitgebreide analyse van Roos hier niet proberen kort samen te vatten. Het gaat in ieder geval over meer dan de vluchtelingenproblematiek alleen. Zo komen ook aan bod: Streeck’s evolutie van sociaaldemocraat tot ‘aarzelende radicaal’, de rol die hij toekent aan de arbeidersbeweging in het stabiliseren van het inherent instabiel systeem dat kapitalisme is, zijn relatieve onbekendheid met marxistische theorieën over de kapitalistische crisis, een geografische horizon die beperkt is tot de OESO-landen, dus met uitsluiting van China, de weinige aandacht voor de ecologische en klimatologische problematiek, en wat Roos als de belangrijkste lacune beschouwt: de quasi-afwezigheid van sociale bewegingen en politieke oppositie in zijn analyses. Wie geïnspireerd werd door de lectuur van Streeck zal dat ook wel zijn door die van Roos. Wat nu Streecks houding tegenover de migratiekwestie betreft ziet Roos de volgende problemen. Internationale arbeidsmobiliteit wordt te eenzijdig vanuit het standpunt van de kapitalist gezien; migratie kan voor de migrant ook een ontsnapping zijn uit tirannie en verdrukking, ook die door het kapitaal. En als Streeck het heeft over de ‘strategic capacity’ van de migranten is het alleen om Westerse immigratieambtenaren te misleiden en misbruik te maken van de welvaartstaat. Voorts beschouwt Streeck migranten nooit als leden van de werkende klasse; die klasse wordt in enge nationale termen gezien met een scherp onderscheid tussen de belangen van de ‘inlandse’ werkers en die van migranten en vluchtelingen. Roos verwijst ook (noot 112) naar studies in Duitsland, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten die in de aanwezigheid van migranten miljardenopbrengsten voor de schatkist zien, in tegenstelling dus met vaak geopperde beweringen, die van Streeck incluis. Nog een andere claim van Streeck, nl. dat door massa-migratie het terrorisme in de statenloze samenlevingen van de periferie geëxporteerd wordt naar onze metropolen “door een nieuwe klasse van ‘primitieve rebellen’ die geen enkele visie hebben van een praktisch haalbare progressieve toekomst” wordt niet door de feiten gestaafd. “De echte ironie is”, aldus Roos, “dat Streeck’s eigen analyse zoals uiteengezet in How will Capitalism end? precies  getekend is door een dergelijk gebrek aan visie van een praktisch haalbare progressieve toekomst. Dat brengt hem ertoe zich te voegen bij de groeiende groep gedesillusioneerde sociaaldemocraten die, als antwoord op de neoliberale druk op wat overblijft van de Europese welvaartstaat, reageren door streng de wacht op te trekken bij de restanten ervan om ze te beschermen tegen de claims daarop van migrante arbeiders en hun families. Een dergelijke evolutie brengt mee dat Streeck’s visie op migratie-en vluchtelingenbeleid soms gevaarlijk dicht in de buurt komt van het welvaartschauvinisme van nationalistisch rechts.”  

2 augustus 2019 - Europa kent een woningcrisis:

• Europese wetten belemmeren steden en gemeenten wanneer zij willen investeren in betaalbare huisvesting. Sinds de financiële en economische crisis van 2008/2009 zijn de publieke investeringen in betaalbare en sociale huisvesting gedaald met 50 procent.
• Er is een dramatisch tekort aan betaalbare woonruimte in Europese steden. Huisvesting is voor veel mensen veel te duur Er blijft steeds minder geld over om van te leven.
• Veel mensen worden vanwege de hoge woonlasten gedwongen om de stad te verlaten. Zij moeten vervolgens elke dag lange afstanden afleggen naar het werk of de studie.
• Kortetermijnverhuur aan toeristen via digitale platforms beperkt de woonruimte voor de plaatselijke bevolking in veel steden dramatisch.

Daarom lanceren een hele reeks organisaties, verenigd in het Housing for all netwerk,  (huurdersorganisaties, vakbonden, sociale en kerkelijke organisaties, mensenrechtenorganisaties, belangenverenigingen van studenten en gepensioneerden...) een petitie gericht aan de Europese Commissie (een zgn. 'burgerinitiatief') waarin geëist wordt dat ze betere juridische en financiële randvoorwaarden opstelt om betaalbare huisvesting voor alle mensen in Europa mogelijk te maken. Dit omvat:

• het vergemakkelijken van de toegang voor iedereen tot betaalbare en sociale woningen,
• het niet toepassen van de criteria van Maastricht op publieke investeringen in betaalbare woningen,
• betere toegang tot EU-financiering voor ontwikkelaars van non-profit- en duurzame huisvestingsprojecten,
• sociale en concurrerende regels voor kortetermijnverhuur en
• statistische registratie van huisvestingsbehoeften in Europa.

    Meer informatie op de website van de initiatiefnemers    

door Bart Linssen (*) 31 juli 2019   Eerlijk en effectief energiebeleid stuit op verzet van rechtse partijen. Terwijl zo’n beleid een belangrijk onderdeel is van de oplossing van de twee grootste problemen van deze tijd: de grote economische ongelijkheid en de dreiging van klimaatverandering. Nederlands energiebeleid herken je aan twee zaken: het mag niet te duur zijn en is onschadelijk voor de belangen van bedrijven. Want 1.000 miljard uitgeven met als enige resultaat 0,00007 graden daling is waanzin, klinkt het in Den Haag. En wie bedrijven belast, jaagt ze de grens over, wordt er beweerd. Daarom betaalt de zware industrie 20 keer minder voor stroom dan consumenten: 0,057 cent per kWh, tegenover 10 cent. De grote vervuilers betalen zo’n 50 tot 150 miljoen euro aan klimaatbelastingen, maar krijgen daar ongeveer 1.000 miljoen aan klimaatsubsidies voor terug. Alleen al Tata Steel ontving de afgelopen tien jaar ruim een miljard euro aan gratis uitstootrechten. En dus wordt slechts een fractie van de door Forum voor Democratie veronderstelde 1.000 miljard euro aan investeringen daadwerkelijk overwogen, laat staan uitgegeven. Zo stellen de zogenaamde ‘klimaattafels’ voor om niet meer dan 20,4 miljard uit te geven aan het verduurzamen van 1,5 miljoen woningen. Een heel andere rekensom dan de 230 miljard die Forum toebedeelt aan het verduurzamen van 7,5 miljoen woningen. Kortom: in werkelijkheid zal er elf keer minder uitgegeven worden voor 5 keer minder woningen. Dat is doodzonde, want met 230 miljard zou elke Nederlandse woning voor ongeveer 27.000 euro verbouwd kunnen worden. Dan gaat het energieverbruik (en dus de energierekening) flink omlaag. Je hebt dus lagere lasten, meer werk én een beter huis. Daar wordt het leven van heel veel mensen gewoon beter van. En ja, daar helpen we het klimaat ook flink mee vooruit. Zo’n publieke investering van 230 miljard betekent het herverdelen van een flinke brok van onze welvaart. En dat is nodig ook, als je je bedenkt dat nu al meer dan zeshonderdduizend huishoudens te maken hebben met energie-armoede. Zij betalen meer dan 10 procent van hun inkomen aan de energierekening. Zonder een ambitieuze koerswijziging wordt deze groep groter, loopt hun rekening verder op, en raken zij verder achter in de verduurzaming. De duurzaamheidskloof volgt daarmee de ongelijkheidskloof. Energiebesparing is niet alleen goed voor de portemonnee, maar ook de effectiefste manier om klimaatverandering tegen te gaan. Minder stroomgebruik betekent immers minder uitstoot. De rest van de winst is te halen bij de energieopwekking. Ook hier ontbreekt elk spoor van een ambitieuze koerswijziging. Sterker nog, het overladen van de industrie met subsidies op vervuilende activiteiten heeft ertoe bijgedragen dat Nederland van alle Europese landen het slechtst scoort wat betreft duurzame energie. Het doel van 14 procent duurzaam opgewekte energie in 2020 wordt niet gehaald, voor de iets langere termijn gaat het erom spannen. En daarmee wordt duidelijk dat het streven om in 2050 een geheel duurzame energievoorziening te hebben, op deze manier niet gehaald gaat worden. Gezien de bedroevende prestaties die Nederland tot nu toe heeft laten zien, moet deze deadline minstens een decennium naar voren worden gehaald. Bovendien is er amper aandacht voor de mensen die hun werk verliezen door de verduurzaming van de stroomvoorziening. Vakbonden vragen hier al jaren aandacht voor. Zij verwachten dat alleen al het sluiten van de kolencentrales bijna drieduizend mensen hun baan gaat kosten. Of de 22 miljoen die het kabinet nu uittrekt voor de werkers aan de Hemwegcentrale in Amsterdam deze mensen aan nieuw werk gaat helpen, moet nog maar blijken. De voortekenen voor de Nederlandse energietransitie zijn slecht nu Eneco, de enige groene energieleverancier die nog in publieke handen is, binnenkort wordt verpatst. Dat moet je de liberalen nageven: zij grijpen de klimaatcrisis aan om de eigen agenda van marktwerking en kortetermijnwinst verder naar voren te duwen. Daarmee tonen ze wederom aan elke crisis in hun voordeel te kunnen gebruiken. Hét alternatief, een socialistisch klimaatplan, moet een vergelijkbare strategie hanteren door tegelijkertijd klimaatverandering én economische ongelijkheid te bestrijden. Daar zijn, naast het streven naar een rechtvaardige maatschappij, twee belangrijke argumenten voor. Ten eerste blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat alleen beleid dat economische ongelijkheid tegengaat klimaatdoelen kan halen. Klimaatbeleid is dus noodzakelijk sociaal beleid. Ten tweede is de koppeling tussen het bestrijden van economische ongelijkheid en klimaatverandering noodzakelijk, omdat dit op massale steun kan rekenen. Juist op betaalbaarheid haken veel mensen die moeilijk kunnen rondkomen af. Socialisten moeten klimaatbeleid dan ook gebruiken om ervoor te zorgen dat het leven van zoveel mogelijk mensen erop vooruitgaat. [spacer] Hoe moet het dan? Vijf denkrichtingen voor een socialistisch klimaatplan

• Maak van energieopwekking weer een overheidstaak.

Dat is onze watervoorziening immers ook. Deze maat­regel maakt massale overheidsinvesteringen in groene opwekking van energie mogelijk, zonder dat er al te veel op de belangen van marktpartijen hoeft te worden gelet. Hiermee wordt het algemeen belang weer verheven boven het particuliere belang van investeerders.

• Investeer miljarden in groene energie en verduurzaming

De mythe dat alleen de markt kapitaal correct kan aanwenden is niet meer geloofwaardig. De overheid moet het voortouw nemen om klimaatverandering te bestrijden. Dat levert uiteindelijk ook geld op.

• Experimenteer met lokale eigendomsvormen

Dat energievoorziening weer een overheidstaak wordt wil allerminst zeggen dat de zonnepanelen op jouw dak worden genationaliseerd. Juist lokaal eigendom van de energievoorziening vergroot het draagvlak dat nodig is om bijvoorbeeld een windmolenpark, daken vol zonne­panelen, of een warmtenet aan te leggen. Waar mogelijk worden omwonenden volledig eigenaar.

• Belast vervuilers, verklein ongelijkheid

Door ongewenste activiteiten te belasten en de opbrengsten te herverdelen, slaan we twee vliegen in één klap. Een goed voorbeeld is de CO2-heffing in Canada, waar 90 procent van de opbrengst via regionale overheden terugkomt bij huishoudens, zodat die gecompenseerd worden voor eventuele prijsstijgingen die de heffing veroorzaakt.

• Voer een ongelijkheidstoets in voor klimaatbeleid

Elke klimaatmaatregel moet ongelijkheid niet vergroten, maar waar mogelijk juist verkleinen. (*) Bart Linssen is onderzoeker bij het wetenschappelijk bureau van de Nederlandse SP. Dit artikel verscheen (onder een Creative Commons 3.0 licentie) in het juli-nummer van Spanning, het informatie- en opinieblad van het Wetenschappelijk Bureau van de SP. Met dank voor de overname.    

door Gerrit Zeilemaker 26 juli 2019   Uiteindelijk is het de uiterst rechtse fractie binnen de conservatieve Toryparty gelukt om onder Boris Johnson de macht te grijpen. Volgens de leider van Labour, Jeremy Corbin, is de nieuwe Britse regering de meest rechtse regering die hij in zijn lange loopbaan als parlementslid heeft meegemaakt. In plaats van nieuwe parlementsverkiezingen uit te schrijven na het falen van Theresa May hebben zo’n 100.000 Toryleden, de rijkste 0,3% van de Britse bevolking, met de verkiezing van Boris Johnson tot Toryleider, een uiterst rechtse regering aan de macht geholpen. Sommigen spreken van de Taliban van de vrije markt. Twee derde van de kabinetsleden heeft op peperdure privéscholen als Eton gezeten. Dat ze van peperdure privéscholen komen wil overigens niet zeggen dat het ook slimme jongens zijn. Nemen we als voorbeeld Johnson’s keuze als minister van buitenlandse Zaken, Dominic Raab: Als Brexit-minister, bijvoorbeeld, bekende hij dat hij het belang van de handelsovergang Dover-Calais niet helemaal had begrepen. Een schaduw Brexit-minister (van Labour) beweerde dat Raab "de grondbeginselen van Brexit niet eens begrijpt". Als minister van Buitenlandse Zaken zal Raab onmiddellijk worden geconfronteerd met het probleem van de olietanker met Iran [efn_note] https://www.thecanary.co/global/world-analysis/2019/07/25/new-foreign-secretary-dominic-raab-seems-to-be-another-hard-right-warhawk/ [/efn_note]. Nu Boris Johnson zelf. Hiervoor laten we een goed ingevoerde auteur aan het woord. [efn_note] Dr. T. J. Coles is direceur van het Plymouth Institute for Peace Research en auteur van diverse boeken, waaronder  Voices for Peace (met Noam Chomsky en anderen) and het binnekort verschijnende  Fire and Fury: How the US Isolates North Korea, Encircles China and Risks Nuclear War in Asia. Ook schreef hij The Great-Brexit-Swindle  [/efn_note]   Boris Johnson: rijk, racistisch, ongeconcentreerd, onbetrouwbaar en egocentrisch. Boris Johnson ('BoJo') is een parlementslid voor Uxbridge. Geboren in rijkdom en privilege, beschreef de miljonair zijn £ 250.000 jaarsalaris als columnist voor The Telegraph als 'kippenvoer'. In zijn rol als correspondent in Brussel verspreidde hij wat een Telegraph-editor beschreef als nepnieuws over de Europese Unie. BoJo was burgemeester van Londen en minister van Buitenlandse Zaken, en is in zekere zin een typische conservatief  of 'Tory'. Volgens een website voor stemanalyse, waren zijn keuzes als volgt: "Bijna altijd voor gebruik van Britse strijdkrachten in gevechtsoperaties overzee"; "Consequent gestemd voor de oorlog in Irak" (2002-2003); "Bijna altijd gestemd voor het vervangen van de Trident door een nieuw kernwapensysteem"; "Consequent gestemd voor militaire actie tegen ISIL (Daesh)"; "Heeft nooit gestemd over het verlagen van de huurtoeslag voor sociale huurders die geacht worden overmatige slaapkamers te hebben (door Labour omschreven als de" slaapkamerbelasting ")" (zich onthouden van een dergelijke stemming betekent feitelijk ervoor stemmen); "Bijna altijd gestemd tegen het betalen van hogere uitkeringen voor langere periodes voor mensen die niet kunnen werken vanwege ziekte of handicap"; “Bijna altijd gestemd voor een verlaging van de uitgaven voor sociale uitkeringen”; "Stemde consequent tegen hogere belastingen op banken"; "Doorgaans gestemd voor een restrictievere regulering van vakbondsactiviteiten"; "Meestal gestemd voor het verlagen van vermogenswinstbelasting"; "Bijna altijd gestemd voor het verlagen van het tarief van de vennootschapsbelasting"; "Doorgaans gestemd voor een strenger asielstelsel"; "Doorgaans gestemd voor een sterkere handhaving van immigratieregels"; "Consequent gestemd voor massale surveillance van de communicatie en activiteiten van mensen"; "Bijna altijd gestemd voor het afbouwen van vaste huurcontracten voor het leven"; enzovoorts. Donaties voor Bojo in zijn campagne voor het Brits premierschap in 2019 zijn ook niet verrassend. Naast het verkrijgen van een politieke goedkeuring van Donald Trump, het ontvangen van advies voor toespraken van de racist (dat is een 'ereteken' voor hem) Steve Bannon, en retorisch kampioen van de pro-Brexit-ideologie van het voormalige koppel Trump-Bannon, meldt Reuters dat BoJo het record voor het ophalen van het meeste campagnegeld door een Britse politicus gebroken had." BoJo is expliciet racistisch: Afrikanen zijn "piccaninnies" [Amerikaanse racistische term voor kinderen met donkere huid van Afrikaanse afkomst] met een "watermeloenglimlach"; vrouwen in boerka's zien eruit als "bankrovers" en "brievenbussen"; Moslimvrouwen moeten naar de universiteit "om mannen te vinden om te trouwen"; de culturele invloed van China is "nul", dus het is niet belangrijk om kinderen Mandarijn te leren; Obama heeft het VK mogelijk gehaat vanwege zijn 'voorouderlijke afkeer' van het Britse rijk; enzovoort. BoJo liet zich ook opmerken doordat zijn medewerkers hem als een volslagen blok aan het been beschouwden. Zijn ontslag bij het ministerie van Buitenlandse Zaken wordt door zijn werknemers 'bevrijdingsdag' genoemd, waarbij collega's hem in de rol van minister van Buitenlandse Zaken beschrijven als ongeconcentreerd, onbetrouwbaar en egocentrisch. De benoeming van BoJo als premier van de 'democratie' Groot-Brittannië is mogelijk gemaakt door 0,3 procent van de kiezers; namelijk de leden van de Tory-partij: de overgrote meerderheid is rijk, blank, mannelijk en ouder tot hoogbejaard. Zestig procent van hen denkt dat de islam een bedreiging vormt voor de 'westerse beschaving'. Volgens de Lord Ashcroft-peilingen zijn dit dezelfde soort mensen die op Brexit hebben gestemd en die geloven dat internationalisme, feminisme, milieu en immigratie de schuld hebben van vermeende culturele ineenstorting. Met andere woorden, misleide mafkezen. In feite is de Tory-basis, weliswaar met enige intocht van hard-rechtsen uit de UK Independence Party en Brexit Party, zo gek geworden dat een meerderheid de voorkeur geeft aan het einde  van de Tory Party en de natie onder de vorm van een Verenigd Koninkrijk (dat wil zeggen, het toestaan van de pro-EU Noord-Ierland en Schotland om zich af te scheiden) dan hun Brexit niet krijgen.   Wie kan beter de leiding nemen over zo'n puinhoop dan een clown? De tragische onvermijdelijkheid van BoJo, de racistische clown, die nummer 10 binnentreedt, is een teken dat de sluwheid waarmee de heersende klassen tot nu toe hebben geregeerd, heeft gefaald onder het gewicht van hun hebzucht; in dit geval om hun reeds obscene winst te maximaliseren door de EU te verlaten. In plaats van met de stroom mee te gaan, hebben ze elkaar verscheurd over hun ideologieën. De pro-Brexit-factie heeft de kunst van zelfbedrog geleerd; dat de verkiezing door een hard-rechtse, bevoorrechte 0,3 procent van de bevolking (in een parlementaire democratie) van een onverdraagzame, politiek impopulaire hansworst zonder mandaat, gehaat door veel van zijn eigen collega's, de gouden weg is naar 'bevrijding' van de EU en een zekere overwinning bij de volgende algemene verkiezingen. In de echte wereld kan dit in het voordeel uitdraaien voor de arbeidersklasse, omdat het het premierschap van Jeremy Corbyn, leider van de nu echte Labour Party, zou kunnen bespoedigen, tenminste als we er mogen van uitgaan dat de 'diepe staat' en rechtse elementen binnen Labour falen bij het boycotten van Corbyns verkiezing. [efn_note] https://www.counterpunch.org/2019/07/26/the-tragic-inevitability-of-boris-johnson-pm/ [/efn_note] Ondertussen waarschuwen Labour en de basisbeweging Momentum de leden van Labour dat tussentijdse verkiezingen in aankomst zijn. Jeremy Corbyn heeft al vijf verkiezingsbeloften gedaan als Labour de verkiezingen wint, inclusief een algemene stemming over een conservatieve Brexit-deal, waarin Labour campagne zal voeren om te blijven - maar cruciaal alleen "tegen no-deal of een slechte Tory-deal." Andere toezeggingen waren meer financiering voor de National Health Service (NHS), een leefbaar loon van £ 10 per uur, een banencreërende groene industriële revolutie en gratis schoolmaaltijden voor basisschoolkinderen. [efn_note] https://www.theguardian.com/politics/2019/jul/25/labour-momentum-activists-snap-general-election-notice-boris-johnson [/efn_note] De caricatuur is een onderdeel van de prent van de hand van Markusszy, verschenen op 1 juli 2016 onder een Creative Commons licentie.

door Wolfgang Streeck [efn_note] Wolfgang Streeck (° 1946) is een Duitse socioloog en auteur. Hij was directeur van het Max-Planck-Institut für Gesellschaftsforschung in Keulen. Hij is een scherp criticus van de neoliberalisering van de samenleving en van de Europese constructie. Op Ander Europa werd o.a. zijn boek Gekochte Tijd  besproken en verschenen diverse van zijn artikels.Het artikel dat Ander Europa hier in Nederlandse vertaling brengt verscheen in Le Monde Diplomatique van mei 2019, in de Engelse editie onder de titel The EU is a doomed empire, in de Franse Un empire européen en voie d’éclatement. [/efn_note] 23 juli 2019   Wat is de Europese Unie? Het concept dat het meest in de buurt komt van wat ik kan bedenken is dat van een liberaal imperium. Een imperium is een hiërarchisch gestructureerd blok van staten, bij elkaar gehouden door een gradiënt van macht vanuit een centrum naar een periferie. Centraal in de EU staat Duitsland, dat zich min of meer met succes probeert te verbergen in het ‘Kern-Europa’ dat met Frankrijk is gevormd. Duitsland wil niet gezien worden als wat de Britten een ‘continental unifier’ noemden, zelfs als dit in feite is wat Duitsland is. Dat het zich graag achter Frankrijk verschuilt is een bron van macht voor Frankrijk ten opzichte van Duitsland. Net als andere imperiale landen, het meest recent de Verenigde Staten, ziet Duitsland zichzelf - en wil dat anderen hetzelfde doen - als een welwillende hegemoon die niets anders doet dan het verspreiden van gezond verstand en morele deugden bij zijn buren. Dat gebeurt op eigen kosten, maar komt de mensheid ten goede [efn_note] Over de kwestie van de hegemonie, zie Perry Anderson, The H-Word: the Peripeteia of Hegemony, Verso, London/New York, 2017.[/efn_note]. In het geval van Duitsland en Europa zijn de waarden die het imperium moeten legitimeren die van de liberale democratie, de constitutionele regering en de individuele vrijheid, kortom de waarden van het politiek liberalisme. Met hetzelfde cadeaupapier verpakt vindt men de principes van de vrije markt en de vrije concurrentie (principes die naar voor worden geschoven als het goed uitkomt), met andere woorden het economisch liberalisme en in het voorliggend geval het neoliberalisme. Het bepalen van de exacte samenstelling en de diepere betekenis van het imperiale waardenpakket en hoe het in specifieke situaties moet worden toegepast, is een voorrecht van het hegemonische centrum, dat in ruil voor zijn welwillendheid de periferie tot een soort vazalschap kan dwingen Behoud van imperiale asymmetrieën binnen een geheel van nominaal soevereine staten vereist ingewikkelde politieke en institutionele regelingen. Niet-hegemonische lidstaten moeten worden geregeerd door elites die het centrum met zijn specifieke structuren en waarden als een model voor hun eigen land beschouwen, of in elk geval bereid zijn om hun interne sociale, politieke en economische orde zodanig te organiseren dat die verenigbaar is met de belangen van het centrum. Het aan de macht houden van zulke elites is essentieel om het imperium lang in stand te houden. Zoals de Amerikaanse ervaring ons leert, kan dit ten koste gaan van democratische waarden, economische middelen en zelfs mensenlevens. Soms streven heersende elites van kleine of achtergebleven landen naar een tweederangsstatuut binnen het imperium, en hopen daarbij op steun van het imperiale leiderschap bij het doorvoeren van binnenlandse ‘moderniseringsprojecten’, tegen burgers die er misschien niet enthousiast over zijn. Uit dankbaarheid voor hun trouw zal het imperium hen helpen aan de macht te blijven, door hen ideologische, monetaire en militaire bijstand te verlenen om de oppositie op afstand te houden. In een liberaal imperium dat geacht wordt samengehouden te worden door morele waarden in plaats van militair geweld, is de manier waarop dit moet gebeuren niet noodzakelijk eenvoudig. Er kunnen fouten gemaakt worden, zowel door het imperiale centrum als door perifere heersende klassen, die beide hun hand kunnen overspelen. Duitsland en Frankrijk zijn er bijvoorbeeld niet in geslaagd, ondanks min of meer sluipende hulp van de Europese Centrale Bank, de ‘hervormings’-regering van Renzi in Italië, tegen het volksverzet in, aan de macht te houden. Evenzo blijkt Duitsland nu niet in staat om het Macron-presidentschap te beschermen tegen de ‘gele hesjes’ en andere tegenstanders van zijn programma van economische germanificatie. Ook het hegemonische land zelf kan met binnenlandse problemen geconfronteerd worden. Onder het liberaal imperialistisch regime moet zijn regering de verdediging van de nationale belangen, of wat men zich daarvan voorstelt, laten doorgaan voor het bevorderen van de liberale waarden, gaande van de democratie naar het algemeen welzijn. Hierin kan het de hulp van zijn cliëntlanden nodig hebben. Dit lukte niet toen de Merkels regering in 2015 probeerde de Duitse demografische en reputatiecrisis op te lossen door gereguleerde immigratie – waartoe de christendemocratische afgevaardigden van CDU/CSU niet bereid waren – te vervangen door een onvoorwaardelijk asielrecht.   De imperiale discipline opleggen Openstelling van de Duitse grenzen onder het voorwendsel dat grenzen in de eenentwintigste eeuw niet meer konden worden gecontroleerd, of dat open grenzen opgelegd werden door het internationaal recht, impliceerde dat de Europese Unie als geheel dit voorbeeld moest volgen. Geen enkele lidstaat heeft dit echter gedaan: sommigen, zoals Frankrijk, zwegen erover, anderen, zoals Hongarije en Polen, riepen hun nationale soevereiniteit in. Daarmee braken ze, omwille van redenen van binnenlands-politieke aard, met de ongeschreven imperiaal-liberale regel om nooit een mederegering in verlegenheid te brengen, en zeker niet die van de hegemon. Dat leverde voor mevrouw Merkel een probleem in eigen land op waarvan ze nooit herstelde. Het veroorzaakte ook een blijvende kloof tussen Centraal en Oost-Europa op het gebied van de binnenlandse en buitenlandse politiek van het imperium. Een nieuwe breuk dus naast de zovele die reeds bestaan in Europa: in het westen met het Verenigd Koninkrijk, en in het zuiden langs de mediterrane breuklijn, een breuk die toegevoegd werd door de invoering van de gemeenschappelijke munt. Nog meer dan andere imperiale rijken lijdt een liberaal imperium onder een permanent onevenwicht en staat het permanent onder druk, zowel van onder als van opzij. Bij gebrek aan militair vermogen kan het geen geweld gebruiken om te voorkomen dat landen het imperium verlaten. Toen het Verenigd Koninkrijk besloot de Europese Unie te verlaten, hebben Duitsland noch Frankrijk ooit overwogen om de Britse eilanden binnen te vallen om het VK binnen de EU te houden; voor zover is de EU inderdaad een vredesmacht. Maar vanuit een Duits, of een Frans-Duits perspectief zou een in der minne geregelde Britse aftocht de imperiale discipline hebben ondermijnd; andere landen die evenmin tevreden zijn met het imperiale regime zouden even goed kunnen overwegen om eruit te trekken. Erger nog, als een Brits vertrek had kunnen voorkomen worden door aanzienlijke Europese concessies, zouden ook andere landen hebben kunnen vragen om opnieuw te onderhandelen over een acquis communautaire, dat evenwel opgesteld was om nooit meer heronderhandelbaar te zijn. De keuze voor Groot-Brittannië moest dus beperkt worden tot twee uitersten: er toch inblijven zonder enige concessie - de Canossa-oplossing – of eruit trekken maar tegen zeer hoge kosten voor zichzelf. En dat niettegenstaande Groot-Brittannië vaak Duitsland was ter hulp gekomen om uit de Franse greep te ontsnappen, door het Frans etatisme te counteren met een ‘gezonde’ (vanuit Duits standpunt) portie vrije-marktengagement.  Brexit zal een eind brengen aan dit ‘evenwicht’. Frankrijk was hiervan perfect op de hoogte, en stond dan ook op harde onderhandelingen met Londen. Het kon daarbij nauwelijks verbergen dat de bedoeling was de Britten te houden aan hun beslissing om te vertrekken. Door te profiteren van de Duitse bezorgdheid over de handhaving van de imperiale discipline, kreeg Frankrijk blijkbaar zijn zin, ondanks de Duitse bezorgdheid om een van zijn  belangrijkste exportmarkten te verliezen, en om de Britse steun te verliezen bij het intomen van de Franse ambities. Nam Duitsland met de toegeving aan de Fransen een opportunistische kortetermijnbeslissing, zoals we die al vaker gezien hebben bij mevr. Merkel, en die Duitsland nog duur kan te staan komen in de komende jaren? De toekomst zal het zeggen. Wat het Verenigd Koninkrijk betreft, voor zover het besluit om te vertrekken door nationalistische eerder dan anti-socialistische bedoelingen werd ingegeven, kan het een historische fout begaan hebben. Brexit laat Frankrijk als de enige kernmacht in de EU achter en de enige lidstaat met een permanente zetel in de Veiligheidsraad. Duitse bezwaren tegen de Franse leiderschapsambities in een meer geïntegreerde EU (waar de Duitse economische kracht in dienst zou kunnen gesteld worden van Franse belangen) zullen nu minder steun ondervinden vanwege de resterende lidstaten. Eenmaal Groot-Brittannië de Unie verlaten heeft zou Frankrijk zich kunnen opwerpen als de grote Europese éénmaker, daarbij Duitsland onder druk zettend voor een Europees staatsproject Franse stijl ("een soeverein Frankrijk in een soeverein Europa", zoals Macron het noemt). Het blokkeren van een dergelijke ontwikkeling van buitenaf kan moeilijker blijken dan het van binnenuit te saboteren. Vergeet niet hoe hevig de Gaulle geprobeerd heeft het Verenigd Koninkrijk uit wat toen de Europese Economische Gemeenschap was te houden, met het argument dat Groot-Brittannië niet ‘Europees’ genoeg was. Bij het bestuur van een imperium gaat het niet alleen om economische en ideologische overwegingen, maar ook om geostrategische, in het bijzonder wat betreft de territoriale grensgebieden. Het stabiliseren van grensstaten aan de uiterste periferie is niet alleen nodig voor economische expansie, hoewel dit essentieel is voor een imperium met een kapitalistische economie; waar een imperium grenst aan een ander imperium, al dan niet expansionistisch, is het meestal geneigd om een nog hogere prijs te betalen om coöperatieve nationale regeringen in het imperium te houden en niet-coöperatieve buiten te sluiten. Nationale elites die kunnen dreigen eruit te stappen of van kamp te veranderen moet men duurdere concessies kunnen toestaan, zelfs als hun interne politiek tamelijk onsmakelijk is - namelijk landen zoals Servië of Roemenië. Hier komt tenslotte militaire macht op de proppen, te onderscheiden van de soft power uitgaande van beïnvloeding en van ‘waarden’. Terwijl een liberaal imperium het moeilijk zou vinden om geweld te gebruiken tegen een ongedisciplineerd volk, kan het bevriende regeringen beschermen door hen in staat te stellen een vijandige nationalistische houding aan te nemen ten opzichte van een buurland dat zich bedreigd voelt door het oprukkende imperium. In ruil daarvoor kan de hegemoon concessies verwachten, bijvoorbeeld in de vorm van steun voor kwesties die tussen de lidstaten worden betwist. Zo zwijgen de Baltische staten over de toelating en toewijzing van vluchtelingen in ruil voor de ontplooiing en inzet van het Duitse leger bij het bedreigen van Rusland.   Bedreiging door het algemeen stemrecht Landen en hun burgers in het centrum van een liberaal imperium kunnen hopen hun wil op te leggen zonder beroep te doen op militaire macht. Maar uiteindelijk is dit een illusie; er kan geen hegemonie zonder wapens zijn. Het is in deze context dat een bijna verdubbeling van de Duitse militaire uitgaven tot twee procent van het BBP van de Merkel-regering in overeenstemming met Amerikaanse en NAVO-eisen moet worden gezien. Als het doel van twee procent daadwerkelijk wordt bereikt, zou alleen Duitsland al meer dan 40 procent meer aan wapens uitgeven dan Rusland, en al die uitgaven zouden voor conventionele wapens zijn. Waarschijnlijk zou dit ertoe bijdragen om landen als de Baltische staten en Polen in de Europese Unie bijeen te houden, waardoor het minder aantrekkelijk voor hen wordt om in te zetten op de Verenigde Staten. Hoewel het Duitsland mogelijk in staat zou stellen de Oost-Europese EU-lidstaten hun verzet te doen opgeven of te doen matigen waar het gaat over ‘waarden’, zoals vluchtelingen of het ‘huwelijk voor iedereen’, zou het anderzijds Rusland ook argumenten in handen spelen om zijn nucleair arsenaal te actualiseren (zoals nu al gebeurt) en landen als Oekraïne aanmoedigen om een meer provocerende houding tegenover Rusland aan te nemen. Frankrijk, waarvan het militair budget al in de buurt komt van de magische twee procent, zou kunnen hopen dat een verdubbeling van de Duitse militaire uitgaven ten koste zou gaan van de Duitse economische prestaties (hoewel het blijkbaar ook hoopt op Frans-Duitse samenwerking in wapenproductie en export). Nog belangrijker: in een Europees leger, zoals geëist door Macron en gesteund door Duitse Europese integratieactivisten, zou een aanzienlijke toename van de Duitse conventionele capaciteiten de Franse zwakte aan grondtroepen compenseren, want een onevenredig deel van de Franse militaire uitgaven moet besteed worden aan de force de frappe - een instrument dat niet gemakkelijk kan worden ingezet tegen islamitische militanten in West-Afrika, die proberen de toegang van Frankrijk tot uranium en zeldzame aardmetalen te belemmeren. Zoals reeds gesteld is het Europees imperium, Duits of Frans-Duits, niet alleen liberaal maar ook neoliberaal. Imperia leggen aan hun lidstaten een uniforme sociale orde op, gecopieerd van die in hun centrum. In de Europese Unie worden de binnenlandse politieke economieën van de lidstaten beheerst door de vier vrijheden van de interne markt (vrije beweging van goederen, diensten, kapitalen en arbeidskracht) en door een gemeenschappelijke munt naar Duits model, de euro, die volgens het Verdrag van Maastricht verplicht is voor alle EU-leden. In dit opzicht voldoet de EU strikt aan het neoliberale internationalisme zoals opgevat en historisch geactualiseerd door Friedrich von Hayek. Het centrale idee is isonomie: een politiek stelsel gebaseerd op identieke rechtsstelsels voor formeel soevereine natiestaten, ingesteld met als uitgangspunt dat zij internationale markten soepel moeten laten functioneren [efn_note] Zie Quinn Slobodian, Globalists: the End of Empire and the Birth of Neoliberalism, Harvard University Press, Cambridge (Mass), 2018. [/efn_note] De achilleshiel van het neoliberalisme is democratie, zoals aangetoond door Friedrich Hayek en Karl Polanyi. Isonomie en het bijgaand monetair regime vereisen dat de inbreng van de democratie met volkse basis en gebaseerd op de meerderheidsregel strikt wordt ingeperkt in de politieke economie. Nationale regeringen in een neoliberaal imperium moeten, zonder angst voor electorale afstraffingen, hun burgers kunnen blootstellen aan de druk van geïntegreerde internationale markten. Voor hun eigen bestwil, natuurlijk, hoewel ze het misschien niet zo zien, en voor het welzijn van de kapitaalaccumulatie. Daarom moet het imperium deze staten voorzien van nationale en internationale instellingen die hen afschermen van het algemeen stemrecht. Met andere woorden moet een neoliberale staat zwak zijn in zijn verhouding tot de markten maar brutaal in relatie tot maatschappelijke krachten die een politieke correctie van het marktgebeuren eisen. Het gepaste concept hiervoor is autoritair liberalisme, een politieke doctrine waarvan de oorsprong teruggaat tot de Weimarrepubliek en de vriendelijke verhoudingen tussen neoliberale economen en de aanstaande 'kroonjurist' van nazi-Duitsland, Carl Schmitt [efn_note] Zie Wolfgang Streeck, ‘Heller, Schmitt and the Euro’, European Law Journal, vol 21, no 3, Hoboken (New Jersey), May 2015 [/efn_note].   Sterke staat, vrije markt Het autoritaire liberalisme gebruikt een sterke staat om een vrijemarkteconomie te beschermen tegen politieke democratie [efn_note] Andrew Gamble, The Free Economy and the Strong State: the Politics of Thatcherism, Palgrave Macmillan, London, 1988. [/efn_note]. In de EU wordt dit bereikt door internationalisering: de opbouw van een institutionele setting waarin nationale regeringen nationale economieën kunnen overdragen aan internationale organisaties die de regels bepalen, zoals ministeriële raden en supranationale rechtbanken of centrale banken. Zo schudden regeringen de aan soevereiniteit gekoppelde verantwoordelijkheden tegenover hun burgers af, die ze niet meer kunnen of willen op zich nemen. De internationalisering biedt hen daartoe een instrument dat door de orthodoxe politieke wetenschap ‘meer-lagen diplomatie’ (multi-level diplomacy) wordt genoemd [efn_note] Robert D Putnam, ‘Diplomacy and domestic politics: the logic of two-level games’, International Organization, vol 42, no 3, Cambridge, summer 1988  [/efn_note]: het onderhandelen over internationale mandaten die nationale bestuurders kunnen invoeren in hun binnenlandse politiek en hen onveranderlijk verklaren vanwege hun multilaterale oorsprong. Dat maakt de aantrekkelijkheid uit voor nationale elites van een (neo)liberaal imperium: ze kunnen vertrouwen op dergelijke instrumenten, vooral wanneer een stagnerend, gefinancialiseerd kapitalisme niet langer de verwachtingen kan inlossen en zo zijn legitimiteit aantonen. Dit is hoe Peter Ramsay uitlegt waarom remainers onder de Britse heersende klasse zo hard vechten voor het Britse lidmaatschap van de EU: “In plaats van hun autoriteit binnen de natie te zoeken, kijken de besturende elites naar buiten, naar supranationale intergouvernementele regelingen om er hun autoriteit aan te verbinden ... De EU is een vrijwillig imperium dat is gemaakt van staten die hun nationale karakter ontkennen: in ontkenning van het feit dat de autoriteit van de staat voortkomt uit de politieke natie.” [efn_note] Zie Peter Ramsay, ‘The EU is a default empire of nations in denial’,  London School of Economics blog, 14 March 2019 [/efn_note]. Hegemoon zijn in een liberaal imperium is allesbehalve eenvoudig, en in feite wordt het steeds duidelijker dat Duitsland dit niet lang zal kunnen blijven doen. Dit is niet alleen omdat overmatige uitbreiding altijd een dodelijke verleiding is geweest voor imperia, wat zowel door de Sovjet-Unie als de Verenigde Staten wordt geïllustreerd. Wat betreft Duitsland is de publieke opinie er nog steeds in wezen pacifistisch, en het grondwettelijk recht van het Duitse parlement om zelfs kleine details over de inzet van Duitse troepen te reguleren zal niet worden opgegeven. Zelfs niet om Macron te plezieren, de glamourjongen van de Duitse politieke mainstream. Er zal ook behoefte zijn aan imperiale financiële ondersteuning voor mediterrane landen die lijden onder het Duitse harde-munt-regime, en aan ‘structurele fondsen’ ter ondersteuning van de Oost-Europese staten en hun pro-Europese politieke klasse. Aangezien Frankrijk te kampen heeft met lage groei en hoge tekorten, blijft er alleen Duitsland om te betalen, maar de vereiste orde van grootte overschrijdt gemakkelijk zijn mogelijkheden. Merk ook op dat sinds de vluchtelingenepisode van 2015 de Alternative für Deutschland (AfD) de grootste oppositiepartij is geworden. De AfD is nationalistisch, maar vooral in de zin van isolationistisch en anti-imperialistisch. Het is om deze reden dat AfD door de Duitse liberale imperialisten gebrandmerkt wordt als ‘anti -Europees’. Als we even de weerzinwekkende opstoten van racisme en historisch revisionisme buiten beschouwing laten komt het nationalisme van de AfD, in een welwillende lezing) neer op de weigering om te betalen voor het imperium, en andere landen vrij hun gang te laten gaan. Ter illustratie het sterke geloof van de partij in verzoening in plaats van confrontatie met Rusland, een overtuiging die het deelt met de linkervleugel van Die Linke. Er zijn hier bepaalde overeenkomsten met het sentiment van Trump’s ‘America First’, dat oorspronkelijk op zijn minst isolationistisch was in plaats van imperialistisch, in scherpe afwijking van het liberale imperialisme van de Clintons en Barack Obama.  

18 juli 2019 - In een vorig bericht meldden we dat de linkse fractie in het Europees Parlement, de GUE/NGL (‘Europees Unitair Links/Noords Groen Links’) bij de eerste zitting van dat parlement op 2 juli nog geen definitieve fractieleiding had aangewezen. Er kwam een voorlopige leiding onder voorzitterschap van  Martin Schirdewan. [caption id="attachment_17375" align="alignleft" width="300"] Manon Aubry (LFI) en Martin Schirdewan (Die Linke) zitten de linkse fractie GUE/NGL voor in het Europees Parlement.[/caption] Vandaag maakte GUE/NGL bekend dat de fractie tijdens de legislatuur 2019-2024 een tweekoppige leiding zal hebben:  Martin Schirdewan, verkozen voor het Duitse Die Linke, en Manon Aubry, lijsttrekster op de Europese lijst van La France Insoumise.  Er zijn ook 4 vice-voorzitters: João Ferreira (PCP, Portugal), Marisa Matias (Bloco de Esquerda, Portugal), Sira Rego (Izquierda Unida, Spanje) en  Nikolaj Villumsen (Enhedsliten, Denemarken). Deze keuze - hoe ze precies tot stand kwam is onduidelijk - bevestigt wat we in ons vorig bericht suggereerden: de nieuwe leiding van de linkse fractie brengt nu tenminste verschillende gezindheden tot uitdrukking. Schirdewan wordt tot de Reformflügel van Die Linke gerekend, en zijn voordracht door de Linkeleiding laat ook vermoeden dat hij geen harde EU-criticus is. Manon Aubry daarentegen vertegenwoordigt een partij die de 'Plan B-strategie' genegen is ("de EU moet fundamenteel veranderen, en als dat niet gebeurt zal een regering onder onze leiding niet terugschrikken voor een breuk"); La France Insoumise wilde ook Syriza uit de Europese Linkspartij zetten wegens haar rechts beleid. Ook door de keuze van de vice-voorzitters  komt nu een fundamentelere EU-kritiek aan bod dan onder de door Gabi Zimmer geleide GUE/NGL het geval was. Dat is een vooruitgang. De linkse fractie, teruggevallen van 52 op 41 zetels bij de verkiezingen van mei, zal zich echter moeten roeren als een duivel in een wijwatervat om boven het rechts geraas in dit parlement uit te komen. Misschien kan Manon Aubry daar een vernieuwende bijdrage toe leveren. Uit haar curriculum blijkt dat ze al een interessant parcours achter de rug heeft, niet in de partijpolitiek, maar in diverse ngo's en burgerinitiatieven: studentenvakbond, OXFAM,  met Médecins du monde in Liberia, twee jaar in Congo i.v.m. mensenrechten & mijnontginning... Als de Europese linkse fractie, hoe klein ook, nu eens de banden met allerlei basisbewegingen en activisten in Europa kon aanhalen zou haar belang verre dat van een gedoogde rariteit in een pseudo-parlement overstijgen. (hm)

Eurofound bracht zijn jaarlijks overzicht van de minimumlonen in Europa uit, Minimum wages in 2019 – Annual review. En op Social Europe verscheen een artikel over de verhoging van het minimumloon in Spanje (van 735,90 € naar 900 €). Meer hierover als toevoegingen op het eind van ons artikel Minimumlonen in de EU.

door Gerrit Zeilemaker 15 juli 2019   Terwijl de Franse president Macron op de  quatorze juillet, de herdenking van de bestorming van de Bastille, uitgejouwd en uitgefloten werd door zijn volk, demonstreren Catalanen in Straatsburg tegen het uitsluiten van de drie gekozen Catalaanse Europarlementariërs. In een spoedprocedure voor het Europese Hof van Justitie voerde de rechtbankpresident aan dat de kandidaten niet op de lijst stonden die Spanje naar het Europees Parlement heeft gestuurd. Hierdoor worden de Catalaanse Europarlementariërs voorlopig uitgesloten en zijn twee miljoen rechtmatige stemmen niet vertegenwoordigd. De geïnterneerde voorzitter van republikeins Links (ERC), Oriol Jungueras, was zelfs door de hoogste rechtbank van Spanje verhinderd om naar het Europese Parlement te gaan om ingezworen te worden en immuniteit te verkrijgen. Gek genoeg was hem dat wel toegestaan als lid van het Spaanse parlement, hoewel hij daarna onmiddellijk weer naar de gevangenis werd gebracht.[efn_note] Zie https://www.heise.de/tp/features/Anormales-Europaparlament-konstituiert-sich-4460524.html [/efn_note]   “# StopBorell” Ondertussen komt de nieuw aangewezen ‘EU-minister van buitenlandse zaken’ Josep Borrell, ‘sociaaldemocraat’ en Spaans minister van Buitenlandse Zaken, steeds meer onder vuur. Eerst was hij ‘vergeten’ een jaarsalaris van 300.000 euro bij het Spaanse concern Abengoa aan te geven. Later moest hij een boete van 300.000 euro betalen, omdat hij als bestuurder van Abengoa met voorkennis zijn aandelen verkocht had voordat het concern faillissement aanvroeg. Verder wordt de toekomstige ‘baas buitenland’ één van de meest ‘ondiplomatische diplomaten’ genoemd. Hij laat geen gelegenheid voorbijgaan om zich te blameren. Hij zorgde voor diplomatieke spanningen door Rusland als een ‘dreiging’ en een ‘oude vijand’ te bestempelen. Hij weigerde de inheemse bevolking van Mexico excuses aan te bieden voor de Spaanse volkerenmoord van de koloniale periode, en bagatelliseerde de genocide op de Noord-Amerikaanse Indianen.  Borrell neemt naadloos de taal van de fascistische oud Franco-aanhangers over door te roepen dat Catalonië ‘gedesinfecteerd’ moet worden. Bij interviews breekt hij het interview eenvoudig af als de vragen hem niet bevallen. [efn_note] https://www.heise.de/tp/features/Massive-Kritik-am-EU-Posten-Karussell-4462916.html?seite=2 [/efn_note] Onlangs werd bekend dat Borrell de Catalaanse diplomatieke missies liet bespioneren. Zelfs vertegenwoordigers van de Duitse Grünen en de CDU kwamen in het vizier, omdat ze met de Catalanen overlegd hadden. Duidelijk is dat Spanje in minstens drie Europese landen de activiteiten van de Catalanen bespioneerd heeft. Naast Duitsland ook Groot-Brittannië en Zwitserland. [efn_note] https://www.heise.de/tp/features/Wird-Spionage-Chef-zum-neuen-EU-Aussenbeauftragten-4468486.html [/efn_note] Was kortgeleden de kritiek op de Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken Salvini huizenhoog wegens het verbieden en bestraffen van de redding van vluchtelingen, de Spaanse regering onder de sociaaldemocraat Sanchez is stiekemweg nog veel erger. Ze dreigt het reddingsschip ‘Open Arms’ met een draconische boete van 901.000 euro. Eerder had ze het vertrek van het schip vier maanden vertraagd. Anders dan Italië die ‘slechts’ het binnenvaren in de territoriale wateren verbiedt, verbiedt Spanje daadwerkelijk zoek- en reddingsacties. Een ernstig schending van het zeerecht. Spanje kan wel op een veel betere pers rekenen. [efn_note] https://www.heise.de/tp/features/901-000-Euro-Strafe-fuer-Seenotrettung-4469705.html [/efn_note] Met Borrell zal het Europese beleid met betrekking tot vluchtelingen zeker niet beter worden.   Ursula aan het solliciteren De regeringsleiders van de EU onder leiding van Duitsland en Frankrijk hadden het zo mooi bekokstoofd. Ondanks hun zorgvuldig afgewogen voordracht komt de beoogde voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, steeds meer onder vuur. Daar hadden ze niet echt op gerekend.  Er vallen nogal wat lijken uit de kast. Zo heeft von der Leyen gesjoemeld met haar proefschrift waarmee ze een doctorstitel binnensleepte. Onder een indrukwekkende titel had ze op 27 van de 62 bladzijden van haar totaal 70 bladzijden lange proefschrift plagiaat gepleegd, dat wil zeggen ‘het overnemen van talrijke letterlijke en analoge teksten die niet als zodanig zijn geïdentificeerd.’ Het leidde tot een gerechtvaardigd vermoeden van ‘wetenschappelijk wangedrag’. [efn_note] https://vroniplag.wikia.org/de/wiki/Ugv/Befunde  https://www.heise.de/tp/features/Plagiatsvorwurf-gegen-Verteidigungsministerin-von-der-Leyen-3375690.html [/efn_note] Als minister van Defensie heeft von der Leyen volgens der Spiegel, sinds 2013, “een beroep gedaan op externe bedrijfsconsultants [...] met enorme dagtarieven zoals bijna geen ander ministerie". Een bijzonder prominente rol werd gespeeld door de McKinsey-partner Katrin Suder, die zelfs tijdelijk staatssercretaris van defensie was. De externe adviesdiensten kosten de belastingbetaler tot 150 miljoen euro per jaar. Volgens de regels werden slechts 2,2 tot 2,9 miljoen gemeld.” [efn_note] https://www.heise.de/tp/features/Berateraffaere-Von-der-Leyen-droht-Untersuchungsausschuss-4217264.html [/efn_note] Ondertussen belooft vdL in een ronde langs de fracties in het Europese Parlement gouden bergen en is ze opeens groen, vreedzaam en vol medeleven met vluchtelingen. Ze is alleen zeker van de 128 stemmen van de EVP-fractie. De Grünen en de linkse fractie hebben zich al tegen von der Leyen gekeerd. Ze zal het dus van haar eigen christendemocraten, van de liberalen, en de (verdeelde) socialisten moeten hebben, en waarschijnlijk ook nog verder rechtsop. Het is wel opmerkelijk dat de pers zwijgt over de te verwachten steun van extreem rechts, die ze waarschijnlijk best zal kunnen gebruiken. We zullen zien. In plaats van 376 stemmen heeft ze er in ieder geval wegens het ontbreken van de Catalaanse parlementariërs twee minder nodig. Over democratie gesproken! (Wordt vervolgd.)  

Het doorgaans progressieve magazine MO* plaatst vandaag een artikeltje dat me enigzins bevreemdt. Onder de titel "Kandidaat EU-commissievoorzitter steunt ambitieuzer klimaatdoel 2030" reproduceert MO* een bericht van IPS (Inter Press Service Vlaanderen) volgens hetwelk de kandidaat-commissievoorzitter von der Leyen (huidig Duits minister van Defensie, CDU) voorstander is van "een nuluitstoot in de EU tegen 2050", een CO2-taks, en de oprichting van een “raad van wetenschappers”, die moet rapporteren over de vooruitgang van de EU-lidstaten in het halen van hun klimaatbeloften. Niet dat ik eraan twijfel dat von der Leyen dit gezegd heeft. Om verkozen te raken door het Europees Parlement zou ze best de Groene fractie overtuigen, en die zijn op zijn minst sceptisch over haar intenties, zoals de MO*-redactie in een commentaar terecht opmerkt. Maar van waar dat ruggensteuntje voor vdL? De titel van het artikel spreekt van een 'ambitieuzer klimaatdoel', maar de reductie met 50% tegen 2030 die vdL aanhaalt is geringer dan de 55% die het Parlement vooropstelde. Het IPS-artikel is gebaseerd op een bericht van  Climate Home News en ook dat lijkt me geen echte garantie voor betrouwbaarheid.  Op de site ervan vernemen we dat "Climate Home News is the trading name of Climate Change News Ltd, a UK company registered at 83b Ashley Gardens, London, United Kingdom, SW1P 1HG." Onder de sponsors merken we op: Unilever, We Mean Business [efn_note] "We Mean Business is a global coalition of nonprofit organizations working with the world’s most influential businesses to take action on climate change." [/efn_note],  RTCC  [efn_note]"RTCC, although independent, is entirely funded by governments, international businesses, intergovernmental agencies, research institutes and donor organizations." Onder de 'partners' zijn er regeringen (o.a. Frankrijk, België, USA)  en de Wereldbank. [/efn_note], Signify [efn_note] "Signify is the world leader in lighting for professionals, consumers and lighting for the Internet of Things." Sales in 2018: 6,4 miljard €.  [/efn_note], Nordea  [efn_note] "Nordea is the largest financial services group in the Nordic region and one of the biggest banks in Europe". [/efn_note], en zo nog een paar. Is het zeer ver gezocht om te vermoeden dat minstens een deel van de bedrijfswereld de Duitse minister van Defensie wel ziet zitten als nieuwe Commissievoorzitter,  en er een steentje wil toe bijdragen om het groene verzet daartegen te counteren? Moeten progressieve media dan niet dubbel op hun hoede zijn met de artikels die ze overnemen? (H. Michiel)  

door Gerrit Zeilemaker 12 juli 2019   De vrouw die tot nieuwe voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB) werd benoemd is volgens velen vooral een ster. Ze wordt gezien op een jacht voor de Côte d’Azur, gaat naar Roland Garros en zit vooraan bij de modeshows van Dior. Een vrouw uit het volk zeg maar. De kruiperige ophemeling is ongekend. In de Franse Vanity Fair: ‘Haar elegante voorkomen, haar zelfverzekerde uitstraling is bijna intimiderend.’ Ze heeft een ‘imposante’ lengte, 1,80 meter. Christine Lagarde is niet geboren in een banlieue, maar in het 9de arrondisement in Parijs. Ze zat niet in elitaire klasjes en clubjes maar studeerde na het winnen van een beurs aan de Holton-Arms School, een meisjesschool met fameuze alumni als Jacqueline Kennedy. Heel eenvoudig dus. Het motto van de school is Inveniam viam aut faciam - ik zal een weg vinden of er een maken. Een wijsheid waarop je een leven kunt bouwen! Als tiener deed Lagarde aan synchroonzwemmen en op haar vijftiende won ze brons bij de nationale kampioenschappen. Ze heeft een Spartaanse discipline en staat om zes uur op om drie kwartier te gaan zwemmen. Net als vele miljoenen mensen, maar die gaan naar hun werk. Ze slaapt niet in een hotel zonder zwembad. Haar appartement in Washington vlakbij het Witte Huis is op de bovenste verdieping van een flatgebouw en heeft een zwembad op het dak. Heel gewoontjes dus. Grande bourgeoise en feministe Christine Lagarde verkeerde al snel in de hogere kringen. In 1981 begon ze bij het internationaal advocatenkantoor Baker & McKenzie en werkte zich op als voorzitter. In 2005 was ze even commissaris bij de ING om vervolgens in Frankrijk minister van buitenlandse handel en minister van landbouw te worden. In 2007 werd ze de eerste vrouwelijke minister van Financiën in een G8-land. De mensen in Frankrijk noemden haar ‘une grande bourgeoisie’ en vonden het ironisch dat juist zij de portemonnee van anderen moest beheren. Sinds 2011 is ze de eerste vrouw aan het hoofd van het IMF. Natuurlijk is ze feministe en ze spreekt zich uit tegen de masculiene wereld. Als er ‘sisters’ aan het roer van Lehman  Brothers hadden gestaan, dan was de crisis niet uitgebroken of in elk geval niet in dezelfde proporties, placht ze te zeggen. Het ego speelt bij vrouwen minder een rol en ze kunnen beter luisteren, waardoor ze betere beslissingen nemen. Oh ja dat was ik bijna vergeten: ze schenkt zelf haar thee in. Bij het IMF werd ze al snel met de crisis in het eurogebied geconfronteerd en het dreigend Grieks failliet. Achter gesloten deuren toonde Lagarde haar medeleven met de Grieken volgens de toenmalige minster van financiën Varoufakis. In het openbaar echter bepaalt het IMF wat ze wel en niet mag zeggen, aldus de Franse journalist Hervé Gattegno, “De Amerikanen bakenen alles af en ze heeft niet het recht zich over bepaalde onderwerpen uit te spreken.” Hij denkt overigens dat het haar wel goed uitkomt.   “Een verleidelijke mix van staal en zijde” Tijdens de Griekse crisis verklaarde Lagarde dat ze meer sympathie had voor arme Afrikaanse kinderen zonder opleiding dan voor Griekse werklozen die klaagden over bezuinigingen en die ze beschuldigde van belastingontduiking. Onmiddellijk werd ze van hypocrisie beschuldigd, omdat ze over haar salaris van ruim 500.000 dollar zelf geen belasting hoeft af te dragen. Al als minister in Frankrijk was ze voor ‘radicale economische hervormingen’, zoals het IMF die over de hele wereld doorvoert. Dan gaat het vooral om bezuinigingen op overheidsuitgaven, flexibilisering van de arbeidsmarkt voor de werkers en kwantitatieve verruiming van de geldhoeveelheid en lagere rentetarieven voor de bedrijven. Het beleid van het IMF legt consequent de lasten van een economische crisis bij de armen en legt maatregelen op die steevast de rijken bevoordelen. Het economisch recept is altijd hetzelfde, zelfs als eigen publicaties op het tegendeel wijzen zoals in het geval van Griekenland. In een interview met de Britse krant The Guardian zegt Lagarde het opleggen van bezuinigingen voor arme landen best wel een probleem te vinden, want “ik weet wat dit betekent in termen van  welzijnsprogramma’s en steun voor de armen.” Maar voor de Grieken is het leuk geweest,  nu is het ‘pay back time’. Dat zwangere vrouwen daardoor geen toegang meer hebben tot een vroedvrouw, dat patiënten geen levensreddende medicijnen meer krijgen, dat ouderen sterven door gebrek aan zorg is van minder belang dan een sluitend budget.  En de kinderen dan? "Nou, hé, ouders zijn verantwoordelijk, toch? Dus ouders moeten hun belasting betalen." Typisch feministische opvattingen dus. Vervolgens gaat Lagarde op de vriendelijke, zalvende toer en vertelt dat een directeur van het IMF vooral moet kunnen luisteren en respect voor politieke en culturele diversiteit hebben. De interviewer concludeert dan ook terecht: “Lagarde is een verleidelijke mix van staal en zijde.”   Nalatig met ruim 400 miljoen publiek geld Met krokodillentranen en morele praatjes de armen overal ter wereld aanpakken is één ding, maar tijdens haar ministeriële periode ruim 400 miljoen overijlig betalen aan de ‘flamboyante’ zakenman Tapie en vriend van de Franse president Sarkozy is nog iets anders! Het leverde Lagarde een geruchtmakend proces op voor de Cour de Justice de la République, een rechtbank die speciaal ambtenaren en ministers berecht bij vermeende misdaden die tijdens hun ambtstermijn zijn gepleegd. Het gerechtshof veroordeelde Lagarde voor ‘nalatigheid met overheidsgeld’, omdat ze de vergoeding betaald had en niet betwist. Experts hadden haar dit afgeraden. Maar het hof verbond daar geen straf aan zodat een veroordeling geen strafblad zou vormen. Deze "nalatigheid door een persoon in een positie van openbaar gezag" vormde volgens openbare aanklagers een misbruik van openbare middelen. Daarmee liep ze een boete en een jaar cel mis. Zelf ontkende Lagarde elk vergrijp en beweerde dat ze niet alle documenten had gezien, wat suggereert dat de betaling niet had moeten plaatsvinden. Ze handelde ‘in goed geweten’ en ‘haar enige doel was het openbaar belang.’ Ze klaagde wel over de ‘agressiviteit’ van de onderzoekers. "Nalatigheid is een niet-intentioneel misdrijf. Ik denk dat we soms allemaal een beetje nalatig zijn in ons leven”, vertelde Lagarde aan France 2 Television. Onmiddellijk na de uitspraak sprak het IMF-bestuur haar volledige vertrouwen in Lagarde uit. Klassensolidariteit bestaat dus ook in de hogere kringen.   Kennis van economie: niet echt nodig! Het IMF is één van de belangrijkste economische instituten in de wereld en je zou verwachten dat ook een topeconoom aan het hoofd zou moeten staan. Dat ligt bij mevrouw Lagarde wat anders: “Veel mensen zullen zeggen dat je een zeer sterke econoom moet zijn. Maar in dat geval zou ik me niet kwalificeren voor de baan. Ik ben niet de beste econoom. Ik kan begrijpen waarover mensen praten, ik heb daar voldoende gezond verstand voor en ik heb een beetje economie gestudeerd, maar ik ben geen super-duper-econoom.” Geen probleem blijkbaar bij de ECB. [caption id="attachment_17337" align="alignleft" width="300"] Draghi gaat, Lagarde komt. [/caption] Het komt dan goed uit dat de Nederlandse sociaaldemocraat Jeroen Dijsselbloem genoemd wordt als hoofd voor het IMF-voorzitterschap. Als voorzitter van de Eurogroep en trouw schoothondje van Europa’s meest rabiate monetarist, de Duitse minister van Financiën Schäuble, was Dijsselbloem regelmatig in conflict met de toenmalige Griekse minister van Financiën Varoufakis. Varoufakis toonde in die discussies voortdurend aan dat de door de EU en het IMF geëiste maatregelen de situatie voor Griekenland verslechterde in plaats van verbeterde. In deze discussies bleek Dijsselbloem over een matige economische kennis te beschikken. Dat loste Dijsselbloem op door Varoufakis uit de Eurogroep te gooien. Een uitstekende kandidaat voor het IMF-voorzitterschap dus: matige econoom, autoritair en gewillige dienaar van het kapitaal. Een president van de Europese Centrale Bank, de centrale bank van de eurozone,  moet volgens het Verdrag van Lissabon  (Protocol nr. 4, Art 11) een erkende reputatie en beroepservaring hebben op bancair of monetair gebied hebben en die heeft de juriste Lagarde niet. De met overheidsgeld nalatige Lagarde zal acht jaar lang een economisch instituut gaan leiden dat grote invloed heeft op …. juist ja: overheidsgeld van de aangesloten Europese landen. Het is zeker dat Lagarde blijft synchroonzwemmen, synchroonzwemmen met de rijken!  

Door Marwa Mohamed (*) 11 juli 2019   Op 3 juli kondigde Fathi Bashagha, binnenlandminister van de VN-gesteunde Libische Regering van Nationale Eenheid, aan dat zijn diensten eraan denken om een eind te maken aan het vasthouden van vluchtelingen en migranten in Libië, en iedereen vrij te laten die momenteel gevangen zit in een centrum onder de controle van het Departement voor de strijd tegen illegale migratie (DCIM) van de Regering van Nationale Eenheid. Deze aankondiging kwam er de dag na de vreselijke aanval op een detentiecentrum voor migranten en vluchtelingen in Tajoura, waar 53 mensen het leven verloren, waaronder kinderen. Het is nog niet duidelijk of Bashagas suggestie een ernstig initiatief is, of een zoveelste geval van lippendienst. Hoe dan ook, dit zal niet volstaan om van Libië terug een veilig land te maken voor migranten en vluchtelingen. De Europese Unie voert sinds jaren een beleid van ‘indamming’ [containment] en traint de Libische kustwacht om mensen op zee te onderscheppen. De onderschepten worden dan teruggebracht naar Libië en in DCIM-detentiecentra geplaatst onder het gezag van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Er is een overvloed aan rapporten over het geweld en de foltering die vluchtelingen en migranten ondergaan in deze centra. Maar de EU bleef onaangedaan, en ging voort met haar steun aan de Libische kustwacht. Ze sluit daarbij de ogen voor wat gebeurt met degenen die teruggestuurd worden naar Libië. Dat de DCIM-detentiecentra gesloten worden is welkom en noodzakelijk. Als Bashagas aankondiging blijkt te kloppen is het een belangrijke eerste stap om een einde maken aan het geweld tegen vluchtelingen en migranten in Libië. Niettemin moet de EU haar beleid in Libië veranderen: ook als de detentiecentra gesloten worden blijft Libië een onveilig land voor vluchtelingen en migranten. De EU moet dus niet de indruk wekken dat Libië een veilig land zou worden om naar terug te keren. Dit is helemaal niet het geval. Het zijn niet alleen de detentiecentra die van Libië een onveilig land maken. Inderdaad, de vreselijke toestanden binnen die centra hebben gedurende jaren de aandacht afgeleid van de wreedheden die mensen in de steden ondergaan. Er is echte hulp nodig om vluchtelingen en migranten in Libië te beschermen, ook buiten de detentiecentra. Ook zij zijn kwetsbaar. Dat wordt geïllustreerd door de bevrijding op 9 juli van de overige gevangenen in Tajoura, na de aanval van 2 juli. Deze groep van 350 mensen wist niet waarheen te gaan; dat maakt duidelijk hoe beperkt de Libische infrastructuur is voor de opvang van vluchtelingen en migranten in de steden . Toen deze groep mensen zonder enige ondersteuning het detentiecentrum verlieten, vreesden ze voor hun leven. Niettegenstaande de massale steun uit het EU Emergency Trust Fund for Africa hebben de organisaties ter plaatse niet de middelen en niet de infrastructuur om tegemoet te komen aan de enorme nood aan bescherming van de stedelijke bevolking, in het bijzonder van grote groepen mensen. Migranten en vluchtelingen in stedelijke gebieden zijn gemakkelijke doelwitten voor alle soorten van geweld. Ze zijn hopeloos en hebben geen papieren. Door hun anoniem bestaan is er geen ophef als ze verdwijnen of tot koopwaar verworden. In een land waar om allerlei redenen kidnapping en gewelddadige verdwijningen wijdverspreid en systematisch zijn, wordt er weinig gelet op de kidnapping van migranten en vluchtelingen.   De keuze tussen slavernij en verdrinken In een land dat de economische ineenstorting nabij is, is mensensmokkel en het afdwingen van grote geldsommen van familieleden een lucratieve handel. Dat wordt vaak over het hoofd gezien door de aandacht voor de slachtoffers op zee. Ontelbare aantallen mensen worden onder erbarmelijke omstandigheden vastgehouden door gewapende benden op geheime en niet-geïdentificeerde locaties. In deze gevangenissen, buiten het bereik en de controle van de autoriteiten, worden vluchtelingen en migranten geconfronteerd met de ergste wreedheden, waaronder verkrachting, marteling, hongersnood en afpersing. Desondanks blijft het beleid van de Europese Unie stelselmatig deze realiteit ontkennen, om toch maar tegen elke prijs te vermijden dat mensen in Europa zouden aankomen. Dat gaat zover dat EU-woordvoerders de aantijgingen vlug van de hand wezen toen het Vluchtelingenagentschap van de Verenigde Naties de EU opriep om te stoppen met  het terugsturen van mensen naar Libië na de aanval van 2 juli. Dat zegt veel over het EU-beleid in Libië. Ze zullen ten koste van alles doorgaan met de opleiding van de Libische kustwacht. Door de verderzetting van het huidig beleid, en dus de steun aan de kustwacht om mensen terug te sturen naar Libië waar hun leven in gevaar is, is de EU medeplichtig aan foltering en treedt ze het principe van niet-uitwijzing [non-refoulement] met voeten. De EU moet haar beleid herzien en onmiddellijk stappen ondernemen om het te hervormen.   De Europese hervestigingsquota moeten verhogen Het belangrijkste is dat de EU collectief werk maakt van de garantie dat al degenen die vastzetten in Libië een uitweg vinden, door het verhogen van de hervestigingsquota. De EU moet streven naar een geest van bescherming en ernstige voorstellen doen in verband met het aantal hervestigingen, met het doel van dergelijke hervestiging voor ogen. Dit doel bestaat erin hulp te bieden aan alle vluchtelingen die een risico lopen, door hen te verzekeren van een overbrenging naar een veilig derde land. De EU moet legale routes aanbieden, die een alternatief vormen voor de huidige. Dan zullen mensen niet langer verplicht zijn ondergronds te gaan en in de handen te vallen van smokkelaars en mensenhandelaars, ten prooi aan afpersing en misbruik. Libië is geen veilig land, en als de EU voortgaat met dit te ontkennen zal ze direct betrokken blijven bij het lijden van kwetsbare mensen. Mensenrechten moeten de kern zijn van het EU-beleid. Het stopzetten van het detentiebeleid is noodzakelijk, in het bijzonder voor degenen die op zee onderschept worden en teruggebracht naar deze centra, maar dat alleen maakt van Libië geen veilig land. Niemand mag teruggestuurd worden naar Libië. Zolang de rechtsstaat niet hersteld is en de Libische wetgeving de rechten van vluchtelingen en asielzoekers niet erkent, zolang er geen instellingen zijn die het gezag uitoefenen over het hele grondgebied mag er niemand vastgehouden worden in Libië. Het land is onveilig voor mensen zonder papieren en zonder bescherming. De EU moet haar rol hierin erkennen, en haar beleid veranderen. (*) Marwa Mohamed is verantwoordelijke voor belangenverdediging en bewustmaking bij  Lawyers for Justice in Libya. Haar aanklacht verscheen op 11 juli 2019 op EUobserver. Nederlandse vertaling door Ander Europa.

Op 2 dagen na is het 4 jaar geleden dat de Grieken zich in het referendum van 5 juli 2015 uitspraken tegen de oekazen van de Troika. Met een massaal OXI (meer dan 61% Neen bij een opkomst van 62%) gaven ze te kennen geen nieuwe ‘steun’ van de Europese instellingen en het IMF te willen om het aan de Franse, Duitse en andere banken door te storten.

Wie is de nieuwe premier?

 

Kyriakos Mitsotakis heeft alles om zijn Europese collega’s vertrouwen in te boezemen. Macron-achtig voorkomen, gedroomde schoonzoon voor deftige rechtse families, papa Konstantinos leidde indertijd ook al Nea Dimokratia en was ook al eerste minister. Net als Macron ervaring in de financiële sector: financieel analist bij Chase Bank in Londen, paar jaar bij McKinsey, investment officer bij Alpha Ventures, … Misschien ging hij soms iets te ver in de richting van uiterst rechts, zoals het nationalistisch gestook tegen de overeenkomst rond Macedonië, of de keuze van de uiterst rechtse Adonis Georgiadis als vice-voorzitter van ND. Maar dat is politiek; Mitsotakis wil vooral de economie aanpakken. In zijn woorden: met de pletwals alle obstakels voor het doen van business uit de weg ruimen. Als minister van administratieve hervormingen in 2014 plande hij het ontslag van 15.000 ambtenaren, maar werd gedwarsboomd door de verkiezingen die Syriza aan de macht brachten.

Mitsotakis krijgt meteen goede raad uit Brussel: vandaag 8 juli zal de Eurogroep (ministers van financiën van de eurozone) zich buigen over de Griekse economie.

De de leidende kring rond Syrizaleider en premier Alexis Tsipras legde het referendum naast zich neer en stemde in met het derde ‘memorandum’. Het Syrizaprogramma, de kiesbeloften, het referendum en de hoop van de Grieken werden de grond ingeboord.  Tijdens nachtelijke zittingen keurde het parlement de ‘hervormingen’ goed, duizenden bladzijden ‘structurele hervormingen’ die de parlementariërs niet eens hadden gelezen.

Het hoeft dus niet te verbazen dat de Griekse rechterzijde, met name Nea Dimokratia, tijdens de voorbije verkiezingscampagne genoeg had aan één slogan: Tsipras leugenaar. Natuurlijk, de ene leugenaar verwijt hier de andere dat hij liegt. Terecht kopt de Volkskrant: “Partij die Griekenland in de crisis stortte, wint verkiezingen”. Maar het trieste schouwspel van een linkse partij die hetzelfde kiezersbedrog pleegt als de rechtse voorgangers zet dubbel kwaad bloed. Volledig volgens de voorspellingen verloor Syriza gisteren bij de vervroegde verkiezingen (die het zelf had uitgeschreven) haar meerderheid. Het rechtse Nea Dimokratia (ND), Europees aangesloten bij de christendemocratische Europese Volkspartij, nam ook al bij de Europese verkiezingen haast tien procentpunten voorsprong op Syriza, en wint nu met grote afstand (8%) de parlementsverkiezingen. ND-leider Mitsotakis wordt de nieuwe premier, met zijn 158 van de 300 zetels hoeft hij zelfs geen coalitie te vormen om een absolute meerderheid te hebben in de Vouli, het Grieks parlement.

In onderstaande tabel de definitieve uitslag 2019 vergeleken met die van 2015. De geringe deelname, niettegenstaande er stemplicht is,  getuigt niet van veel geloof in de Griekse ‘democratie’; de opkomst van 57% lag in ieder geval een stuk lager dan bij het OXI-referendum van 5 juli 2015…

 

De grote discrepantie tussen percentage en zetelaantal bij de winnende partij is het gevolg van een ‘bonus’: de partij die het meest stemmen behaalt krijgt er 50 (van de 300) zetels gratis bij! In januari 2015 was de bonus voor Syriza, nu gaat die naar Nea Dimokratia.
De partijen die de kiesdrempel van 3% niet haalden zijn niet vermeld. Het betreft o.a. ‘Weg naar Vrijheid’, de partij die gewezen parlementvoorzitster Zoe Konstantopoulou oprichtte als reactie op de capitulatie van haar partij Syriza (1.46%), en ‘Volkseenheid’ (Laïkí Enótita), partij eveneens door linkse Syrizanen o.l.v. Lafazanis opgericht na de capitulatie (0.28%), of nog Antarsya (0.41%). Het verheugendste is hier wel dat de nazis van Gouden Dageraad niet meer in de Vouli vertegenwoordigd zijn.

 

Men kan opmerken dat Syriza nog steeds een grote electorale aanhang heeft en met zijn 31,5% niet van de kaart geveegd is. De partij is niet ineengestort zoals dat met het sociaaldemocratische PASOK gebeurde. En geen van de linkse afsplitsingen van Syriza (Konstantopoulous Weg naar Vrijheid, Lafazanis’ Volkseenheid) kon zich opwerpen als de eigenlijke erfgenaam van de linkse partij.  Volgens de linkse politoloog Kouvelakis is de basis van Syriza echter grondig gewijzigd, en heeft vooral de jeugd zich afgekeerd van de partij. Al bij al haalt de nieuwe partij Mera25 (Varoufakis) na een uiterst korte campagneperiode met 3,44% een behoorlijk resultaat, en lijkt erin geslaagd te zijn zich als het meest geloofwaardige electorale alternatief voor Syriza op te werpen. Maar hoe men ‘links’ ook definieert, qua zetelverdeling heeft rechts in de Vouli een groot overwicht. Het verzet tegen verdere sociale afbraak zal – zoals steeds trouwens – in de eerste plaats door sociale mobilisatie moeten op gang getrokken worden. (hm)

Niet Frans Timmermans, maar de Duitse minister van defensie, Ursula von der Leyen wordt waarschijnlijk (als alles 'goed' gaat) voorzitter van de Europese Commissie.  Na drie dagen onderhandelen werden de vier namen waar iedereen op zat te wachten gepresenteerd. Behalve von der Leyen waren dat de huidige Belgische premier Charles Michel als opvolger van Tusk, de Spaanse socialist Josep Borrell als hoge vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken ter opvolging van Mogherini en de Franse Christine Lagarde als nieuwe Draghi bij de Europese Centrale Bank. Frans Timmermans krijgt zijn oude baantje van vicevoorzitter terug,  en om die meer gewicht te geven zal de baan senior vicepresident genoemd worden.  Een schrale troost voor Frans, want hij was al ‘eerste’ vicepresident. Hij stelde er ook prijs op dat vooral dat ‘eerste’ benadrukt werd. In 2018 was het Europese Parlement nog vastbesloten om slechts ‘spitzenkandidaten’ voor het ambt van commissievoorzitter te accepteren. Maar ja, wie neemt nu het tandenloze Europese Parlement serieus als het om de echte macht gaat. De SPD, de coalitiepartner van Merkel, is niet blij met de voordracht van Ursula von der Leyen, maar bij de SPD sterft protest altijd snel. De verontwaardiging is groot, de gevolgen klein. Wel werd door de SPD benadrukt dat von der Leyen de slechtste Duitse minister is. Waarvan acte. von der Leyen, een moeder van zeven kinderen uit een steenrijke adellijke familie ( von !!) heeft de volle steun van bondskanselier Merkel. De nieuwe Duitse CDU-leider Annegret Kramp-Karrenbauer ('AKK') dreigt al met een kabinetscrisis en voorziet ook een constitutionele crisis in Europa als het Europees Parlement niet voor von der Leyen stemt. Het Europees Parlement mag ja of nee zeggen. Haalt von der Leyen het niet, dan moeten de Europese regeringsleiders binnen een maand met een andere kandidaat komen. De keuze van von der Leyen is een meevaller voor de Franse president Macron. Ze bedacht de slogan ‘militaire unie’ en heeft alles gedaan om de militaire samenwerking tot aan een Europees leger te drijven. Ze staat voor militarisering van heel Europa en is een vertegenwoordigster van het militair-industriële complex. Met haar aan het roer zal Europa verder militariseren. Zo heeft Macron in zijn rede in 2017 aangegeven dat hij zeer geïnteresseerd is in een militaire samenwerking met Duitsland en vooral in een deling van de kosten van het Franse militaire optreden in Afrika. von der Leyen is dan een uitstekende kandidaat. Het is dan ook de vraag of bondskanselier Merkel werkelijk winnaar is van het banencarrousel. Weliswaar kan von der Leyen nog afgestemd worden, maar de post van ECB-president is al aan Lagarde toegewezen, terwijl Merkel opteerde voor de directeur van de Duitse centrale bank Jens Weidman. Wel een klus, want de Zuid-Europese landen kunnen het bloed van Weidman wel drinken. Weidman is de verpersoonlijking van de neoliberale, vooral Duitse, bezuinigingspolitiek. Lagarde zal naar alle waarschijnlijkheid de uitstelpolitiek van Mario Draghi voortzetten. Het span Lagarde-von der Leyen is voor Macron een droomresultaat. Als commissievoorzitster zal von der Leyen Macrons militaire dromen steunen, en ondertussen ligt het ‘zwaard’ van de ECB bij zijn landgenote Lagarde. Zelfs als von der Leyen door het Europese Parlement weggestemd wordt is er nog geen man overboord; de overige kandidaten liggen vast. Macron heeft de buit dus binnen. (gz)  

Och, wat jammer dat Wilfried Martens het politieke schaakspel van de laatste dagen rond de Europese topjobs heeft moeten missen! Dat was een kolfje naar zijn hand geweest.
Het leek nergens over te gaan. Van een koerswijziging in Europa was immers geen sprake. Een linkse stem was in het debat niet te horen.
Daarom ging het enkel om macht en persoonlijke carrièreplannen. Neem bijvoorbeeld de Franse president Emmanuel Macron. Die wordt voorgesteld als één van de winnaars, omdat de Franse duif Christine Lagarde hoofd wordt van de Europese Centrale bank, de liberale loodgieter Charles Michel voorzitter van de Europese Raad, en alle topposities bekleed zullen worden door mannen en vrouwen die vloeiend Frans spreken. Maar nog niet zo lang geleden was Macron een vurig pleitbezorger van Europese kieslijsten, om zo de Europese democratie meer body te geven. Nu heeft hij het Spitzenkandidatensysteem stuk geschoten, enkel en alleen omdat dit systeem zijn liberale familie duurzaam afhield van het voorzitterschap van de Europese Commissie. Hoe weinig principieel kan je zijn?

Of kijk naar de Nederlandse media. Het enige dat hen lijkt te boeien is het feit dat onze landgenoot Frans Timmermans op een haar na het Nirvana van de Europese politiek gemist heeft, en dat Mark Rutte niet naar Europa gaat, zodat diegenen die al zaten te azen op diens opvolging nog even geduld moeten oefenen.

Niet Michel maar Ursula

Wij hadden een tijdje geleden aangekondigd dat Michel Barnier de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie zou worden, omdat wij ervan uitgingen dat het Europese regime in deze woelige tijden sterk leiderschap wel kon gebruiken. Hij is het niet geworden. Uit goede bron vernemen we dat het artikel van Ander Europa zijn kandidatuur geen goed heeft gedaan. Wij hadden dus ongelijk omdat wij gelijk hadden. Zo gaat dat in Europa!
Het is de volgens alle media ‘zwakke’ Ursula van der Leyen geworden. Zij komt nu aan het hoofd van een Europees politiek systeem dat meer lijkt op een krabbenmand dan een sterk regime, en dat in enkele dagen tijd veel prestige en stabiliteit heeft ingeleverd. Misschien moeten de Europese leiders maar eens stoppen met de gewoonte ganse nachten door te vergaderen! Maar het is niet uitgesloten dat van der Leyen ons nog gaat verrassen. De ‘kern’ van de EU rond de Frans-Duitse as heeft de touwtjes weer in handen. Nu de postjes verdeeld zijn gaat de aandacht misschien weer naar de pogingen een Europees imperium vorm te geven.
De laatste tijd werden veel ballonnen opgelaten om via de politionele en militaire uitbouw van de EU de Europese eenmaking nieuwe schwung te geven. Daar is van der Leyen als uittredend minister van defensie alvast goed voor geplaatst. (fs)

Het Transnational Institute (TNI) brengt samen met een rist andere ngo’s [efn_note] The Democracy Collaborative,Change Finance, Focus on the Global South, New Economics Foundation, Fairfin, MOBA Housing Network en het Tellus Institute [/efn_note]een bijzonder fraai en bijzonder nuttig boek uit: Public Finance for the Future We Want. Over geld dus, toekomstgerichte overheidsinvesteringen. De conclusies zijn in feite hoopgevend: er is geen gebrek aan financiële middelen, maar het probleem is dat die nu door een zeer kleine geprevilegieerde minderheid naar zich toe getrokken worden. Voorts zijn publieke investeringen veel goedkoper dan private als het op openbare diensten en infrastructuur aankomt. En niettegenstaande de golf van privatizeringen is er nog heel wat overheidsgeld beschikbaar, o.a. bij openbare banken. Een vierde conclusie is evenwel dat een transitie naar ‘energiedemocratie’ tot mislukken gedoemd is zolang overheidsgeld aangewend wordt om er private winsthonger mee te stillen. In de twaalf hoofdstukken komt heel wat aan bod:  ‘mythes over geld’, initiatieven van progressieve gemeentebesturen zoals in Barcelona, coöperatieve economie in de Indiase staat Kerala, het democratizeren van genationalizeerde banken (Frank Vanaerschot over het Belgische Belfius). Ook aan het beleid van de Europese Centrale Bank wordt een hoofdstuk gewijd. Een samenvatting vindt u hier. Het boek kan gratis gedownload worden (5,5 MB, PDF) of besteld (10€).. Er is ook een kort promofilmpje: [spacer size="30"] [spacer size="30"]