Het is uitstekend dat de Februaristaking ieder jaar wordt herdacht. Echter er werden de afgelopen dagen hier en daar wel vreemde dingen beweerd. Daarom hier een paar opmerkingen van iemand die actief bij de staking betrokken is geweest.

Laten we de zaken op een rijtje zetten. De staking is spontaan begonnen en is niet georganiseerd door de illegale communistische partij. Trouwens, de eerste oproep tot staking had in het illegale blad Spartacus gestaan van het Marx Lenin Luxemburg Front (MLL Front) van Henk Sneevliet, Wim Dolleman en Ab Menist. Dit was de illegale voortzetting van de Revolutionair Socialistische Arbeiderspartij (RSAP). Die oproep heeft geen gevolg gehad, maar misschien heeft hij de geesten enigszins rijp gemaakt voor de latere staking in februari. (Sneevliet, Dolleman en Menist werden op 13 april 1942 door de Duitsers gefusilleerd.)

De staking begon op 25 februari 1941 op de Noordermarkt waar een aantal medewerkers van de Stadsreiniging bijeen waren. Ze werden toegesproken door Piet Nak en Jan Willem Kraan, beiden voor de oorlog lid van de Communistische Partij Holland (CPH), zoals de CPN toen heette.

Ze werden alle twee gearresteerd. Piet Nak overleefde het concentratiekamp, Willem Kraan werd in november 1942 doodgeschoten door de Duitsers. Zijn standbeeld staat op de hoek van de Willem Kraanstraat en de Vlugtlaan in Amsterdam.

De leiding van de CPH zat in z'n maag met de staking. Er bestond namelijk een in augustus1939 gesloten vriendschapsverdrag tussen Hitler en Stalin waarbij o.a. Polen tussen Duitsland en de USSR verdeeld werd en landen aan de Oostzee Estland, Letland, een stuk van Finland en Roemenië onder invloed van de USSR vielen.

Ondanks de Duitse bezetting van Nederland colporteerden tot het moment dat Hitler in juni 1941de Sowjet Unie aanviel leden van de Vereniging Nederland-USSR op straat met het verenigingsblad `Rusland van Heden' zonder daarbij door de bezetter gehinderd te worden.

Op de dag van de staking werd niet het eerst bij de gemeentetram gestaakt, maar bij de stadsreiniging. Tegen de middag heeft schrijver met een groep mensen in de Rijnstraat een tram tot staan gebracht en de inzittenden plus de bestuurder uit de tram gejaagd.

Het beroemde pamflet van de CPH waarin het woord STAAKT driemaal voorkomt is door schrijver, die lid was van de illegale CPH, getikt. Het is waarschijnlijk dat het pamflet op verschillende plaatsen in Amsterdam is vervaardigd. Dat gebeurde ook met de illegale krant De Waarheid, die wij (mede)verzorgden. Met die wij zijn bedoeld: de beeldhouwer Huib Van Lith die de teksten kwam brengen naar het atelier van Cor Basart, een kunstschilder in de IJsselstraat. Dit gebeurde op het moment dat de staking reeds was uitgebroken. Cor tekende de koppen van de krant en de pamfletten, soms bijgestaan door Cor van Teeseling, een beeldhouwer, die later opgepakt is en doodgeschoten werd.

Schrijver tikte de tekst van de artikelen op stencils. Het stencilen gebeurde bij de familie Dekker (Een familie met zes kinderen. Man die een mensenleven werkloos was) in de Noorderstraat. Van een goed lopende en uitgebreide organisatie van de CPH was geen sprake. Om veiligheidsredenen waren niet alle vooroorlogse leden van de partij bij het illegale werk betrokken. Dank zij spontane acties van gewone leden van de partij heeft de leiding van de CPH vele malen het gezicht kunnen redden, ook in het geval van de Februaristaking. Niemand mag zich achteraf meester maken van de staking. Het was een actie van de hele Amsterdamse bevolking tegen de anti-joodse maatregelen van de nazi-bezetter.

De artikelen van Maurice Ferares op deze site vind u hier, een interview in twee delen over zijn leven hier en hier.