Het lijkt dat rechts de werkloosheid onder allochtone jongeren eindelijk keihard aanpakt. Toch kan veertig procent van hen geen baan vinden, maakte het SCP deze maand bekend. Dat is twee keer zo veel als onder autochtone jongeren en veel hoger dan vier jaar geleden, toen het nog goed ging met onze economie. In 2002 was tien procent van de Marokkanen werkloos - inmiddels is dat weer bijna dertig procent, net zoveel als in 1994. Maar ook in economisch goede jaren hadden allochtonen vaker tijdelijke banen dan autochtonen. Allochtonen maken minder kans op de arbeidsmarkt en werken relatief vaak onder hun niveau. En enkele jaren geleden bleek al dat een kwart van de Nederlandse werkgevers liever geen allochtonen aanneemt.

Aan al die problemen gaan politiek en publieke opinie voorbij. Voor zover het integratiedebat niet gaat over hoofddoekjes en burqa's maar over onderwijs en werk, is het een bijzonder nauwe discussie. Het gaat in de media over onaangepaste Marokkanen die niet willen werken. Schoolverlaten en werkloosheid worden gelijkgesteld met een achterlijke cultuur, luiheid en criminaliteit. Over het overgrote deel van de jongeren dat graag wil werken en niet aan de slag komt wordt veel te weinig gepraat.
Voor die jongeren heeft het kabinet wel een ander mantra in de aanbieding: dat van de eigen verantwoordelijkheid. Niet aangenomen, niet uitgenodigd voor een gesprek? Dan had je je hoofddoekje moeten afdoen. Of alle andere kut-Marokkanen hebben het voor je verpest. Of je bent gewoon lui en wilt als afgestudeerd informaticus niet bij de reinigingsdienst werken, terwijl je dankbaar zou moeten zijn voor de kansen die dit geweldige land je biedt.
Van links komen andere oplossingen die het goed doen in de media. Sommige partijen zijn voorstander van anoniem solliciteren. Anderen willen tijdelijke quota voor het aannemen van allochtonen. Alle twee oplossingen die een probleem bij jonge allochtonen zelf neerleggen, vooroordelen in stand houden en in strijd zijn met het principe van 'de beste man voor de beste plek'. De nieuwe vakbond AVV kiest ervoor om generaties tegen elkaar uit te spelen door te pleiten voor het afschaffen van het 'last in first out'-systeem in veel bedrijven.

Het werkelijke probleem is dat er simpelweg te weinig banen zijn: een algemeen probleem, maar ook een probleem waar de overheid onder jongeren, en in het bijzonder allochtone jongeren, specifiek iets aan kan doen.
De Taskforce Jeugdwerkloosheid van het ministerie van Sociale Zaken is landelijk hard bezig: 'al 24.800 banen gecreëerd!', schreeuwt hun website. Ook dat blijken echter vooral tijdelijke banen te zijn, zoals werk met behoud van uitkering. Symboolpolitiek dus.

Het kan ook anders. Met individueel maatwerk en bemiddeling: geen veroordelingen tot reinigingsdienst of landmacht voor afgestudeerde allochtone accountants. Door arbeidsdiscriminatie werkelijk aan te pakken en proberen te vervolgen, om voorbeelden te stellen. Met dwingende afspraken over voldoende stageplaatsen en leer/werkplekken in CAO's en wetgeving, zoals de FNV voorstelt, zodat jongeren in elk geval alvast bij een bedrijf binnenkomen. Door het verbeteren van de te theoretische en grootschalige VMBO's en ROC's. En met het creëren van nuttige banen bij de overheid zelf: we hebben nog altijd een groot tekort aan capabele mensen die willen meehelpen de problemen van de stadswijken op te lossen.

Het is cruciaal dat we verder nadenken over échte oplossingen voor de grote werkloosheid onder jongeren. Als veertig of meer procent van de jongeren in oude stadswijken werkloos is, verliezen we de helft van een generatie – mijn generatie – aan een perspectiefloos bestaan, en wordt een wijk als Delfshaven vroeg of laat een Rotterdams Clichy-sous-Bois.

Kevin Levie studeert culturele antropologie aan de UvA en is kandidaat namens de SP voor de gemeenteraad van Rotterdam.

Andere recente artikelen:
Migranten en illegalen
21-11-2005 Revolte in Frankrijk
21-11-2005 Alleen plichten en sancties
21-11-2005 Verdonk molenaar
15-07-2005 Antilliaanse jongeren en Verdonk
15-07-2005 ‘Op migratie is een linkse kijk nodig’