Op 12 oktober organiseerde een brede maatschappelijke coalitie op initiatief van Mokum tegen Fascisme een antifascistisch protest bij het monument voor de februaristaking, de Dokwerker. Terwijl nazi’s door Amsterdam trokken, toonde het protest Samen tegen Fascisme ook het begin van de tegenbeweging die we nodig hebben om het extreemrechtse tij te keren. 

Twee weken geleden bekroop een groot aantal Amsterdammers een ontluisterend gevoel: er werd nieuws verspreid dat de groep fascisten die een week daarvoor door Den Haag hadden geraasd op 12 oktober naar Amsterdam zouden komen om daar hetzelfde trucje nog een keer te doen. Naast dit gevoel van onbehagen groeide er ook snel gevoelens van verontwaardiging, beschermingsdrang, en verzet. Binnen 24 uur nadat dit nieuws bekend werd gemaakt zaten er meer dan 60 antifascisten samen om een tegenprotest te organiseren.

Twee weken later verzamelden zich zo’n twaalfhonderd mensen op het Jonas Daniël Meijerplein om het tegengeluid luid en duidelijk te laten horen: “toen niet, nu niet, nooit meer fascisme”. De groep was divers en strijdbaar: alle aanwezigen waren doordrongen van de ernst en de urgentie van dit protest, en velen hebben hun aarzeling moeten overwinnen om op te dagen. De twee politiebusjes met acht ongemotiveerde agenten waren weinig overtuigend als beschermingsmacht, maar in onze aantallen schuilde veiligheid. Dit mondde uit in het ongedwongen scanderen van strijdbare leuzen.

Het was niet de enige actie tegen het nazi-protest op Museumplein. De nacht voor de actie projecteerden activisten groot ‘fascisten niet welkom in Amsterdam!’ op het Van Gogh museum. Een actie om de nazidemonstratie om te zetten in een sponsorloop voor progressieve doelen bracht meer dan honderdduizend euro op voor Vluchtelingenwerk, Kansfonds en INLIA.

Dit initiatief is erg welkom, maar de mensen die bij de Dokwerker samenkwamen, lieten ook zien dat dit op zichzelf niet genoeg is. Tijdens het protest sprak ik met verschillende aanwezigen. De zorgen over de nieuwe donkere bladzijde van politiek geweld in Nederland werden breed gedeeld, en de verantwoordelijkheid voor deze escalatie werd consistent gelegd bij de landelijke politiek. “Wilders is een hitser, en hij bevordert een politiek van haat”, aldus de 81-jarige Lies.

Sanne, die namens de coalitie het programma leidde, sprak de menigte toe met een uitnodigende toegankelijkheid, en creëerde gelijk een sfeer van verbondenheid en Amsterdams verzet. Ze sprak media aan op de manier waarop zij extreemrechts de afgelopen jaren hebben genormaliseerd. Tijdens het antifascistische protest hadden zij in eerste instantie ‘tientallen’ demonstranten gemeld. Het was haar idee om dit protest te houden op het Jonas Daniël Meijerplein, onder het toeziend oog van de Dokwerker, het standbeeld dat de februaristakingen van 1941 tegen de nazis herdenkt.

De eerste spreker, Yuval Gal van Erev Rav, een anti-zionistisch joods collectief, benadrukte ook het belang van verzet. Yuval sprak over de drie belangrijkste reacties op fascisme. Ten eerste, verbinding; het vinden van elkaar, het luisteren naar elkaar, het interesseren in elkaar. Ten tweede, solidariteit; het erkennen van onze gedeelde situatie en strijd en die samen voeren. Tenslotte, verzet; zonder verzet geen verbinding, zonder verzet geen solidariteit. “Zonder verzet waren er geen joden meer in Amsterdam.”

En dat verzet beschreef hij met twee woorden. Het eerste woord, *l’chaim*, komt uit het Jiddisch-Hebreeuws, en betekent ‘voor het leven’. Het is een belofte, een wens, een uitdrukking van verbinding. Het tweede woord is *intifada*, uit het Arabisch, en betekent opstand tegen de machthebbenden, verzet tegen onderdrukking. Yuval leidde de spreekkoren: L’chaim! L’chaim! Intifada! Intifada! Intifada!

Amsterdam liet haar weerbare kant zien deze zondag. In een verslag van de nazimars schrijft het Parool ook over het moedige tegengeluid dat overal langs de route te zien en te horen was. Het is bemoedigend dat tientallen organisaties het protest van zondag ondersteunden. Het Amsterdamse protest zorgde voor verbinding, solidariteit en verzet. Dit is een voorbeeld van wat we ook op andere plekken door het land nodig hebben.

Overgenomen van Socialisme.nu.