In een zeer confronterende toespraak op de Veiligheidsconferentie van München, zei de Amerikaanse vicepresident JD Vance dat de 'binnenlandse dreiging' voor Europa groter was dan die van Rusland en China. Hij bekritiseerde de annulering van een recente verkiezing in Roemenië, de vervolging van een anti-abortus demonstrant in het Verenigd Koninkrijk en de uitsluiting van extreemrechtse en extreemlinkse Duitse politici van het evenement zelf...

De toespraak van de Amerikaanse vicepresident JD Vance in München, Duitsland, was extreem duidelijk en brutaal. Voor Vance 'komt de grootste bedreiging voor Europa niet van China of Rusland'. Die komt van het feit dat Europa de door extreemrechts pro-Poetin in Roemenië gemanipuleerde verkiezingen nietig heeft verklaard, dat Groot-Brittannië een extreem-rechtse anti-abortus activist vervolgt en dat de EU weigert (tot nu toe...) om de totale 'vrije meningsuiting' van racistische, fascistische en machohaat op sociale netwerken toe te staan, evenals verkiezingsmanipulatie (zoals in Roemenië!). Poetin wrijft zich in de handen en de Alternative fur Deutschland (AfD) applaudisseert openlijk voor JD Vance...

Er kan geen twijfel over bestaan: Trump en Poetin hebben een strategische overeenkomst om invloedssferen in Europa te verdelen en in hun respectieve gebieden extreemrechtse autoritaire regimes te vestigen. In het oosten houdt die overeenkomst in dat het verzet van het Oekraïense volk wordt gebroken en in het westen dat extreemrechts wordt gesteund, dat al dominant is in Hongarije en Italië, aan de macht is in verschillende andere landen, en aan de macht dreigt te komen in Duitsland en Frankrijk. Trump en Poetin werken duidelijk samen om dat doel te bereiken, zoals blijkt uit de recente uitspraken van Trump ten gunste van het opdelen van Oekraïne en regimeverandering in Kyiv.

Dit is een belangrijk keerpunt. Het komt nu scherp in beeld, maar het komt niet uit de lucht vallen. Het drukt de noodzaak voor het kapitaal uit om, in een context van verscherpte concurrentie, autoritaire regimes op te zetten om door te gaan met het vernietigen van de maatschappij en de natuur ten behoeve van winst. Door democratische en sociale rechten te liquideren en wetenschappelijke waarschuwingen over de ernst van de ecologisch-klimaatcrisis te ontkennen.

Het project van een multipolaire wereld gedomineerd door de Trump-Poetin-Xi Jiping triade begint duidelijk vorm te krijgen. Binnen deze triade zal de strijd om de hegemonie tussen de VS en China een centrale rol geven aan Rusland. De cadeautjes van Trump aan Poetin zijn juist bedoeld om Poetin te distantiëren van Xi. (In die context zijn de fantasieën van Trump over het verdedigen van het christelijk geloof ook enigszins logisch...). Tegelijkertijd wordt dit alles niet alleen ingegeven door angst, maar ook door de bewondering van Trump en de Amerikaanse Big Business voor de opmerkelijke 'efficiëntie' van China's hightech despotisme, dat in slechts een paar decennia een kapitalistische economie heeft opgebouwd die in staat is om de wereldpositie van het Amerikaanse imperium te bedreigen... terwijl de massa's onder controle worden gehouden. Vandaar dat Zuckerberg, Bezos, enzovoort zich scharen achter de kruistocht van Musk, de lompenkapitalist die de fascistische groet brengt.

Geconfronteerd met dit project zullen sommigen denken dat ze zich moeten scharen achter de verdediging van de EU als de belichaming van 'democratische waarden'. Dat betekent: vergeten dat de EU een diep despotische structuur is die zichzelf niet definieert door die 'waarden', maar als 'een open markteconomie met vrije concurrentie'. Als zodanig speelt ze een actieve rol in de extreemrechtse ontwikkeling van de wereld, zowel door haar antisociale beleid (bezuinigingen, jacht op migranten enzovoort) als door de ontrafeling van haar zeer ontoereikende (en zeer onrechtvaardige!) zogenaamde 'ecologische' beleid.

De enige uitweg, voor een Links dat die naam waardig is, is te strijden voor democratische en sociale rechten en tegen ecologische vernietiging, en tegelijkertijd te werken aan de wederopbouw van het internationalisme van onderop. Dat betekent breken met het kampistische gif van degenen die het vooruitzicht van een multipolaire wereld verwelkomden, in de veronderstelling dat dit 'vrede' en de emancipatie van volkeren zou bevorderen. Integendeel, het bevordert oorlog en onderdrukking.

Dit artikel stond op ESSF. Nederlandse vertaling redactie Grenzeloos.