We kijken naar Claude Chabrols versie van Madame Bovary, het wereldberoemde boek van de wereldberoemde schrijver Gustave Flaubert. Als de film is afgelopen, nog tijdens de aftiteling, roept een van de dames, wellicht de organisatrice van dit uitje en misschien om eventuele kritiek van haar vriendinnen vóór te zijn: “Wat een draak van een verhaal, hè!”. Ik kan er niks aan doen, ik proest het uit. Het contrast tussen de reputatie van het gebodene (topliteratuur!) en deze beoordeling (draak!) is net even te groot. De vrouw kijkt me aan, een zweem van vertwijfeling trekt over haar gezicht, doch dan herstelt ze zich, keert zich naar haar gezelschap en zegt beslist: “Maar zíj speelde erg goed!’. Met die zij kan ze alleen Isabelle Huppert bedoelen. En met díe opmerking heeft ze volkomen gelijk.

Gelauwerd
Van half maart tot eind april wordt in negen filmhuizen in Nederland een hommage gebracht aan Isabelle Huppert. Er worden zestien films vertoond waarin zij de hoofdrol speelt. Daarnaast is in het Fotomuseum Den Haag vanaf 7 april t/m 17 juni 2007 de tentoonstelling De Vele Gezichten Van Isabelle Huppert te zien. Met 120 portretten gemaakt door 75 fotografen van het kaliber Annie Leibovitz, Helmut Newton, Nan Goldin, Robert Frank, Richard Avedon, Henri Cartier-Bresson en Rineke Dijkstra. Als klap op de vuurpijl gaat, ook in april, haar nieuwe film Nue Propriété (Privé Eigendom) in première.
Precies 30 jaar geleden brak Isabelle Huppert, geboren in 1953, door met de vertolking van een kapstertje in La Dentellière. Daarna heeft ze een indrukwekkend oeuvre bijeen geacteerd waarvoor ze ook menigmaal werd gelauwerd. De meest prestigieuze prijs die ze in de wacht sleepte is ongetwijfeld de César, de Franse Oscar, die ze in 1995 kreeg voor haar rol in La Cérémonie.

100 films
Isabelle Huppert speelde in bijna honderd films. Met sommige regisseurs werkte ze meerdere keren. Chabrol ‘schoot’ haar zeven maal: behalve de eerder genoemde Madame Bovary en La Cérémonie, maakte hij met haar onder andere L’Ivresse Du Pouvoir. Godard maakte met haar twee films, waaronder Sauve Qui Peut. Haneke betrok haar drie maal in zijn films; de bekendste zijn zonder twijfel La Pianiste en Le Temps Du Loup. Een film die in Nederland flink veel publiek trok was 8 Femmes van regisseur Ozon. Haar meest recente film Nue Propriété, die dus binnenkort in Nederland wordt uitgebracht, is geregisseerd door Joachim Lafosse. De verwachtingen zijn hooggespannen. In Frankrijk en België is er euforisch op gereageerd.

Leegte
Isabelle Huppert is een fenomeen. Ze fascineert. De ziekte waar vooral vroeger nogal wat Nederlandse acteurs en actrices aan leden, overacting dus, is haar volkomen vreemd. Ze maakt zich eerder ‘schuldig’ aan het tegenovergestelde. Ze is zo onnadrukkelijk aanwezig, dat het soms lijkt of ze er heel erg áfwezig is. Weliswaar is ze hier en nu, maar tegelijkertijd lijkt ze weggezonken in een ander universum. Zelf heeft ze daarover gezegd: “Acteren is voor mij eraf halen, niet toevoegen. Er bestaat een leegte die zich laat vullen met gebaren en woorden, en dat is prettig. Ik denk nergens aan. Ik sta los van mezelf en er is een breuk met de wereld”. Een van de scènes waarin dit prachtig zichtbaar wordt, zit in La Séparation (De Scheiding) van Christian Vincent. Tijdens een etentje met haar aanstaande ex is het gezicht van Isabelle close-up in beeld met uitdrukkingen die zich het best laten omschrijven als de absolute onverschilligheid. Zwijgend is ze op haar best. Actrice van de leegte. Maar betekent dit dan dat ze niets te zeggen heeft, dat haar rollen en haar films betekenisloos zijn? Geenszins!

Subtiel
Haar manier van spelen nodigt juist uit tot reflectie. Intellectuelen als Susan Sontag, Elfriede Jelinek en Roland Barthes hebben geprobeerd haar verschijning te duiden en dat heeft haar bijvoorbeeld de merkwaardige eretitel 'Pin-up Voor Denkers' opgeleverd. En veel van de films waarin Isabelle Huppert een meer dan prominente rol speelt, zijn allesbehalve leeg. In heel veel films is de sociale positie van de vrouw aan de orde. De films van Haneke staan stijf van de spanning rond seksualiteit, relaties en machtsverhoudingen. Bij Chabrol zijn de klassentegenstellingen en de emancipatoire beweging alom aanwezig. Meestal niet in platvloerse vormen, met arbeiders die hun knoestige vuisten heffen tegen kapitalisten met hoge hoeden, maar subtieler edoch onmiskenbaar. Zoals Isabelle Huppert in haar rollen haar stemmingen meestal niet uitschreeuwt, maar juist krachtiger verbeeldt, zoals Hans Beerenkamp ooit noteerde “…nagenoeg bewegingloos, door het optrekken van een wenkbrauw of een kleine samentrekking van de spieren rond de mond.”. Kijken naar het acteerwerk van Isabelle Huppert én naar haar foto’s is een belevenis…