Het PVV-kabinet heeft keiharde bezuinigingen aangekondigd op het hoger onderwijs. De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) organiseert hiertegen op vrijdag 18 oktober een protest in Den Haag. Tijmen Weijermars sprak met LSVb-voorzitter Abdelkader Karbache. 

Wat zijn de onderwijsplannen van dit kabinet?

De onderwijsplannen van dit kabinet zijn gênant en schandalig. Op een van de belangrijkste gebieden van onze economie en een cruciale springplank die mensen hebben voor zelfontplooiing wordt keihard bezuinigd. Het gaat om één miljard euro. En dat gaat voornamelijk weg van onderzoek. Heel veel docenten worden betaald met dat onderzoek en die kiezen anders gewoon voor het werkveld. We gaan hierdoor heel veel docenten kwijtraken en universiteiten en hogescholen moeten met een kaasschaaf door hun begroting gaan. Dat betekent dus dat je minder psychologen krijgt, grotere collegezalen, en de onderwijskwaliteit gaat gewoon omlaag.

En dan heb ik het nog niet eens gehad over bijvoorbeeld de langstudeerboete. Dat gaat om een bezuiniging van 280 miljoen euro. Daar worden ongeveer 90.000 studenten mee geraakt. En die worden gestraft omdat ze wat langer doen over hun opleiding en omdat ze niet alleen investeren in zichzelf maar ook in de toekomst. De mensen die nu studeren zijn de verpleegkundigen, ingenieurs, ICT’ers en docenten van de toekomst. Een kabinet dat constant leutert over bouwen aan de toekomst moet niet keihard bezuinigen op de mensen die die toekomst nu juist gaan vormgeven.

Jullie hebben het kabinet consequent een extreemrechts kabinet genoemd. Klopt het dat de LSVb vroeger een minder confronterende harde aanpak koos?

Ik weet niet of we nu per se harder zijn geworden. Er waren besturen die activisme eng vonden en er waren besturen die het als doel op zich zagen, maar wij zien het als middel. Het werkt gewoon. We hebben niet onze rechten verworven omdat we het lief hebben gevraagd. In 2012 probeerde het toenmalige kabinet ook een langstudeerboete in te voeren en  vervolgens stonden we met 20.000 mensen op het Malieveld. De reden dat we toen de langstudeerboete van tafel hebben geveegd, was omdat we met elkaar actie hebben gevoerd.

Er zijn ook studenten die zich wél vertegenwoordigd voelen door de regerende partijen. Maar uiteindelijk willen alle studenten hetzelfde: een betaalbare huur, goed onderwijs, en niet lastiggevallen worden met een bsa. Voor ons is het helemaal niet lastig om dat brede spectrum te vertegenwoordigen. We zijn een vakbond. Dus hebben we dat gesprek ook met al die studenten. Zo’n student die PVV heeft gestemd, die komt ook naar ons toe: ‘oh, ik ben eigenlijk niet tevreden over dat er nu btw op boeken komt.’

Jullie organiseren 18 oktober een demonstratie op de Koekamp. Hoe willen jullie daarna de druk verder opbouwen, mocht dat moment niet het gewenste resultaat opleveren?

Ik vind het heel belangrijk dat we dat protest echt hebben ingestoken op die langstudeerboete. En ik denk dat daar echt nog wel beweging in kan komen. Vanuit niemand bestaat de wens om dit door te laten gaan. Dus of het nou dit jaar verdwijnt of over tien jaar, ik heb er vertrouwen in dat de boete op de langere termijn niet meer bestaat.

Wat je dan wel nog houdt, is die bezuiniging van een miljard euro. Onze generatie is intussen wel gewend dat er bezuinigd wordt op sociale voorzieningen. Dus wil je de studenten mobiliseren om zich daar tegen te verzetten, dan moet je dit soort protesten opzetten. Er komen later ook nog protesten aan.

18 oktober is een soort startschot, waarbij we hopen dat we een beweging kunnen opbouwen voor de komende jaren. Dat doen we onder de slogan: ‘de groeten met je boete’, zoals we natuurlijk vroeger ook ‘niet mijn schuld’ hadden. Ik merk wel dat het nu heel anders leeft dan toen. Het was destijds een heel vette campagne. Maar je merkte toch dat er zelfs aan de linkerflank heel veel mensen waren die het beleid verdedigden. Dat leeft nu totaal niet. Iedereen is eensgezind over het schrappen van die langstudeerboete en ik denk dat we het momentum moeten gebruiken om ook op andere vlakken het onderwijs te verbeteren.

Er zijn gewoon nog steeds studenten die in tenten slapen, omdat ze geen kamer kunnen vinden. We kunnen die langstudeerboete wel van tafel vegen, maar op andere vlakken hebben we dan geen stap vooruit gezet vergeleken met vorig jaar. Dat klinkt misschien pessimistisch, maar voor mij is het juist hoopvol omdat we nu eindelijk momentum hebben dat gebruikt kan worden. Het is een springplank. Dus ik hoop echt dat we dat door kunnen zetten en dat studenten na het schrappen van die langstudeerboete niet denken: oh, het is nu opgelost. Sommige mensen hebben dat idee nu wel met de basisbeurs. Het was een overwinning, maar we hadden daar meer uit kunnen halen.

Hoe kunnen jullie gebruik maken van het momentum van de Palestinasolidariteitsbeweging?

We zetten heel consistent het demonstratierecht op de agenda. In de media hebben we ons hier keihard over uitgesproken. Bijvoorbeeld dat studenten zich op de Universiteit Leiden onveilig voelen om naar college te gaan, omdat ze denken dat ze afgeluisterd worden.

Wat wij proberen te doen is zorgen dat het gesprek onafhankelijk gevoerd blijft worden. Want wat ik echt heel gevaarlijk vind, is dat de Tweede Kamer straks gaat besluiten over welke demonstraties wel en niet mogen. Op die manier zijn we toch solidair met die studenten die voor een bepaald belang opkomen, zonder te verwikkeld te raken in dat gesprek.

Datzelfde merk ik aan de klimaatbeweging. Die zijn eigenlijk de hele tijd aan het opzoeken van: wat mogen we wel, wat mogen we niet. Dat is  alleen maar sterk voor je democratie.

Overgenomen van Socialisme.nu.