Het ging niet over discriminatie van vrouwen met een hoofddoek. Dat bestaat zeker, maar racisme zit in de zorg dieper, ‘in de haarvaten’. Zo werd betoogd in de nu al zevende aflevering van het politiek café Linkse Liefde. Glenn Helberg, gepensioneerd transcultureel psychiater, stelde dat de moderne medische wetenschap nog steeds wortelt in haar koloniale verleden. Toen was de witte man de norm waar alles aan werd afgemeten. Dat werkt vandaag nog door.

Nu zou je denken dat de medische wetenschap ondertussen acte heeft genomen van het feit dat ‘rassen’ biologisch gezien niet bestaan. Maar zo eenvoudig is het niet. Gemakshalve (!) wordt in medische opleidingen bijvoorbeeld nog steeds gestrooid met begrippen als het ‘negroïde ras’ of het ‘kaukasische ras’.

Amerikaanse onderzoek

Alana Helberg-Proctor, onderzoeker aan de universiteit van Leuven, gaf een verhelderend voorbeeld hoe dat werkt. Als je tijdens een medisch onderzoek een gegeven verwerkt, moet je dat in een context plaatsen. Als je bijvoorbeeld meet dat iemand 35 kg weegt dan maakt het uit of je het hebt over een kind of volwassene, vrouw of man. Daar zijn duidelijke biologische redenen voor. Maar In de medische wereld van vandaag, wordt in verschillende situaties ook nog steeds onderscheid gemaakt op basis van ras.

Zij gaf het voorbeeld dat bij een bloedtest om de nierfunctie te bepalen in Nederland een correctie factor voor ‘het negroïde ras’ wordt toegepast. Deze correctie factor is gebaseerd op een ouder onderzoek in een stad in de VS. In dit onderzoek werd de nierfunctie gemeten en bleek de nierfunctie aangepast te moeten worden voor zwarte mannen omdat hun spiermassa  gemiddeld hoger was. Het onderzoek onderscheidde Afro-Amerikanen en witte Amerikanen. Afro-Amerikanen hadden in die stad gemiddeld een grotere spiermassa dan witte Amerikanen. Maar waarom was dat zo? Misschien hadden die Afro-Amerikanen gemiddeld fysiek zwaarder werk? Misschien waren hun voorouders als slaven geselecteerd op spierkracht? Wie zal het zeggen…

Maar dat onderzoek komt dan naar Nederland, en de Afro-Amerikanen in die stad in de VS worden dan de norm bij de behandeling van zogezegde ‘negroïde mannen’ hier in Nederland, omdat zij tot hetzelfde ‘ras’ zouden behoren. Ras, een concept waarvan we inmiddels weten dat dit biologisch niet bestaat, een sociaal construct dus. Toch wordt het onderzoek klakkeloos naar de Nederlandse context overgezet. Dat is een vorm van gemakzucht, maar helemaal niet onschuldig. Mensen van kleur in een medische behandeling worden systematisch tekort gedaan omdat er niet naar het individu wordt gekeken maar door de bril van het ‘ras’ waartoe hij of zij zou behoren, en dus de kenmerken vertonen.

Eye openers

Het eerste debat deze aflevering van Linkse Liefde met Glenn Helberg en Alana Helberg-Proctor, geanimeerd door Loes de Kleijn die als huisarts in opleiding het onderwerp ook goed bleek te kennen, zat vol dergelijke eye openers.

Het debat werd gevolgd door een kort gesprek met Marguerite van den Berg over haar boek ‘Werk is geen oplossing’ (Is een betaalde baan emanciperend? Neen toch, hoe zou werken voor een baas immers bevrijdend kunnen zijn…).

Het Politiek Café werd afgesloten met een tweede debat, over geweld tegen vrouwen. Ook uit dit debat viel veel te leren, zeker in een land waar geweld tegen vrouwen in de media dikwijls onderbelicht wordt als een jammerlijk maar incidenteel fait divers.

Youtube

Het fijne is dat je gans deze zevende aflevering van Linkse Liefde binnenkort op Youtube kan terugkijken. Het hoeft dan niet in één keer, want anderhalf uur met een hoofdtelefoon voor je scherm is best lang. De aflevering komt ook beschikbaar als audiobestand, dus tijdens het joggen of in de trein te beluisteren.

Linkse Liefde had in het verleden wat technische groeipijnen, maar in deze uitzending ging alles vlekkeloos. Dat was maar goed ook, want door corona moest op de valreep dit politiek café in Ru Pare doorgaan zonder publiek. Dat is jammer, omdat Linkse Liefde mensen vanuit verschillende invalshoeken met elkaar wil verbinden. Digitaal werkt dat minder, wat ze je daar bij Facebook en Co ook over mogen wijsmaken. Ook eerder strooide corona zo roet in het eten.

Hopelijk wordt dat volgend jaar beter, want Linkse Liefde zit nu in volle voorbereiding van een volgende etappe, om meer mensen te betrekken en het draagvlak verder uit te bouwen.
Ga zelf eens kijken bij Linkseliefde.nl , met ook de belangrijke knop ‘financiële bijdrage’.