In The Edukators halen twee jongens en een meisje stelselmatig de huizen van rijkelui overhoop. Uit protest tegen verspilling, consumentisme en uitbuiting. Bij één van die acties komt het tot de gijzeling van een vermogend ondernemer. Dat leidt tot pittige discussies en botsingen tussen idealen en zakeninstinct. Regisseur Hans Weingartner verheelt in die film zijn sympathie niet: die ligt bij de misschien wat naïeve, maar in ieder geval goedwillende jongelui. Ook in Reclaim Your Brain kiest hij duidelijk partij. Deze maatschappij deugt niet en de mediamagnaten deugen al hélemaal niet. Aanvankelijk draait de hoofdpersoon, televisieproducent Rainer, moeiteloos mee in de mediawereld. Zijn programma’s zijn succesvol voor een groot publiek. Of het nu gaat om hitsige en hetzerige actualiteitenshows of om smakeloze soaps. Topper in zijn pakket pretprogramma’s is een show met een spermarace. Het sperma van drie donoren moet zo snel mogelijk door drie buisjes wriemelen. De race wordt op een groot scherm voor een uitzinnig publiek getoond. De spuiter van de winnende zaadcel mag daarna in een luxe hotel een prachtige dame bezwangeren!

Ongeluk
Rainer zelf leest liever een goed boek, maar hij klaagt niet, want hij houdt aan zijn maaksels genoeg over: een mooi huis, een mooie auto, een mooie vriendin. Tót hij een ernstig auto-ongeluk krijgt. Wanneer hij zweeft tussen leven en dood, hallucineert hij dat er in een van zijn eigen shows door het publiek over zijn lot wordt beslist. Die droom pakt niet goed uit. Rainer wordt wijzer weer wakker. Dat heeft ook te maken met het feit dat zijn ongeluk eigenlijk geen ongelukje was, maar hoe dat zit, verklappen we hier niet. Terug in de televisiestudio besluit hij serieuze programma’s te gaan maken. Met een inhoud die ertoe doet. Zijn eerste probeersel met de titel 'Wat U móet weten!' flopt echter hopeloos. De kijkcijfers zijn bedroevend en als Rainer niet bereid blijkt zich weer te wijden aan Troep en Tieten dan wordt hij door zijn bovenbazen de laan uitgestuurd. Dat kan hij niet verkroppen en hij komt in actie. Omdat hij niet kan geloven dat de massa écht dom is en dus de kijkcijfers niet kunnen kloppen, wil hij het ‘complot van de kijkcijfers’ ontmaskeren. Volgens hem worden die cijfers gemanipuleerd ten gunste van goedkope zooi. Met inzet van al zijn geld en een groepje onaangepasten – een zwerver, een alcoholist, een werkloze, een bajesklant, een jezusfreak – wil hij aantonen dat er gerommeld wordt met de cijfers. Shit! Ze blijken wel degelijk te kloppen! Dan bedenkt Rainer dat de massa dom is gemáákt. Door de mensen stelselmatig met simpele, oppervlakkige en onderbuikige programma’s te voeren, zijn ze daaraan gewend en uiteindelijk verslaafd geraakt.

Revolutie
Rainer en zijn clupje ongeregeld zetten een nieuwe actie in. Door via het elektriciteitsnet de kijkcijfers zélf te manipuleren ten gunste van ‘betere programma’s’ hopen ze het kijkgedrag te kunnen veranderen. En verdomd! De mensen horen kennelijk graag bij een grote groep en/of zien in de nieuwe cijfers een dankbare reden om hun geest weer te laten werken, want informatieve en culturele en leerrijke uitzendingen worden na de publicatie van hoge kijkcijfers steeds beter bekeken. En dat niet alleen! Mensen gaan ook weer een boek lezen, wandelen in de natuur en spelen met hun kinderen in het park. En dat niet alleen: ook als Rainer en zijn rebellenclub noodgedwongen stoppen met het vervalsen van de kijkcijfers zet deze trend door. Er lijkt een onomkeerbare revolutie in het gedrag te hebben plaatsgevonden.
De mensen denken weer!

Hoop
Hans Weingartner snijdt met Reclaim Your Brain een klassiek thema aan, dat van ‘brood en spelen’. Een mediatycoon bijt Rainer na zijn bekering toe: 'Wij vermaken de mensen. We houden ze rustig. Wij verloederen de maatschappij niet, we behoeden haar juist.' Zíjn maatschappij dus. Veel duidelijker kun je de functie van de moderne amusementsindustrie niet neerzetten. Het is misschien wat ongenuanceerd. Het zeilt om de vraag heen in hoeverre ‘pulp’ ook beantwoordt aan oorspronkelijke menselijke behoeften en in hoeverre er wellicht ook positieve elementen in zijn te ontwaren. Hans Weingartner maakt zich daar niet druk om. Hij is met zijn hoofdpersoon Rainer van mening dat we dom worden gemaakt en gehouden. Domme consumenten. Ter meerdere eer en glorie van hún rijkdom. Maar hij ziet ook kansen. Er is hoop. Lieden uit de media-elite, zoals Rainer, kunnen tot inkeer en in actie komen. Onaangepasten zijn sowieso minder ‘besmet’ door het vermaaks- en consumentisme-virus en bereid tot verzet. En de massa kan tot betekenisvolle geestelijke activiteit worden aangespoord. De vorm die Weingartner in Reclaim Your Brain heeft gekozen om zijn boodschap uit te dragen, is boeiend. The Edukators was wel iets sterker. Bij die film had je voortdurend het spannende idee dat het zo kán gaan. Bij het kijken naar Reclaim Your Brain denk je toch te vaak: aardig geschoten, maar net niet raak. Door het aandikken van de werkelijkheid met die spermarace, door de eenzijdige fixatie op de kijkcijfers en door het oppoetsen van de oude veronderstelling a la Herbert Marcuse over de ‘puurheid’ der onaangepasten schiet Weingartner af en toe zijn doel wat voorbij. Mede dankzij uitmuntend acteerwerk van Moritz Bleibtreau als Rainer gebeurt dat desalniettemin op een manier die zeker de moeite waard is.