Het gebruikelijke frame is dat de Taliban een achterlijke organisatie is die voortkomt uit 'middeleeuwse toestanden' in Afghanistan. De VS en haar bondgenoten zouden de afgelopen decennia geprobeerd hebben in Afghanistan vooruitgang en moderniteit te brengen, en vooral Afghaanse vrouwen zouden daarvan geprofiteerd hebben. Of in de woorden van minister Bijleveld: ‘We hebben de Afghanen laten zien dat het ook anders kan’. Maar de werkelijkheid is anders.[leestijd 12 minuten]

De machtspositie van de Taliban is vooral een gevolg van de westerse (voornamelijk, maar niet de alleen de VS) politiek van de afgelopen decennia. En de door de VS en haar bondgenoten gesteunde regering(en) in Afghanistan waren nauwelijks minder vrouwvijandig dan de Taliban. Dat is althans de mening van Samia Walid, activiste van RAWA (Revolutionaire Vereniging van Vrouwen in Afghanistan). Dit interview is van september 2019, dus een klein jaar voor de machtsovername van de Taliban en werd voor het eerst gepubliceerd in het Duits in ‘Kurdistan Report’.

Kunt u ons iets vertellen over de geschiedenis en de missie van RAWA? Wat waren de omstandigheden van Afghaanse vrouwen toen uw organisatie werd opgericht? Wat is jullie rol in de samenleving? Hoe organiseren jullie je?

De Revolutionaire Vereniging van Vrouwen in Afghanistan (RAWA), is de oudste vrouwenorganisatie in Afghanistan die strijdt voor vrijheid, democratie, sociale rechtvaardigheid en secularisme. De oprichtster van RAWA was Meena, die deze groep in 1977 op jonge leeftijd oprichtte met de hulp van enkele andere vrouwelijke universiteitsstudenten in Kabul. Meena werd in 1987 in Quetta, Pakistan, vermoord door agenten van de KHAD (de Afghaanse tak van de KGB) met de hulp van de bloeddorstige fundamentalistische bende van Gulbuddin Hekmatyar. Ze was slechts 30 jaar oud. Wat RAWA onderscheidt van andere verenigingen is het feit dat wij een politieke organisatie zijn. Toen RAWA werd opgericht, werd Afghanistan onderdrukt door de marionettenregering van de USSR en later door de Russische invasie en Meena vond dat de strijd voor onafhankelijkheid, vrijheid en rechtvaardigheid onlosmakelijk verbonden was met de strijd voor de rechten van de vrouw. Na Meena's martelaarsdood bleef RAWA tot op de dag van vandaag strijden tegen de Afghaanse islamitische fundamentalisten en hun internationale geldschieters.

RAWA werkt nog steeds ondergronds in de meeste delen van Afghanistan, maar wordt geconfronteerd met enorme moeilijkheden. De leiders van de Jihad, krijgsheren met een bloedig verleden van gruwelijke misdaden, hebben de huidige regering en het parlement in handen en hebben hun eigen koninkrijkjes in verschillende delen van Afghanistan. Abdullah Abdullah, de CEO van Afghanistan, is een van deze Jihadi-leiders die behoort tot de criminele bende van Shorae Nizar. Dit schept een gevaarlijke situatie voor ons, aangezien deze misdadigers onze grootste vijanden zijn, die er niet voor terugdeinzen ons werk te hinderen en ons schade te berokkenen. In andere delen van Afghanistan waar de Taliban-fundamentalisten het voor het zeggen hebben, heeft RAWA met dezelfde onderdrukking te maken. Al onze leden gebruiken pseudoniemen ter bescherming en we kunnen nooit in de openbaarheid treden met ons werk. Ondanks deze hindernissen kunnen we onze politieke activiteiten in de meeste delen van het land ontplooien dankzij onze contacten met de plaatselijke bevolking en het feit dat hun haat voor deze misdadigers zich vertaalt in steun voor ons.

Onze politieke activiteiten omvatten het publiceren van onze tijdschriften en artikelen en het mobiliseren van vrouwen om dit bewustzijn te krijgen en zich bij onze strijd aan te sluiten. We verzamelen en documenteren de moorden, verkrachtingen, plunderingen, afpersingen en andere misdaden van deze krijgsheren in afgelegen delen van Afghanistan. Onze sociale activiteiten zijn het geven van onderwijs aan vrouwen (niet alleen alfabetiseringslessen, maar sociaal en politiek bewustzijn van hun rechten en hoe die te verwerven), noodhulp, het opzetten van weeshuizen en activiteiten op het gebied van gezondheidszorg.

Wat is uw analyse van het patriarchaat? Op welke wijze is het verbonden met de staat, het imperialisme en het kapitalisme?

Het patriarchaat wordt voortdurend gesteund en gevoed door reactionaire feodale, kapitalistische en imperialistische regeringen over de hele wereld, voornamelijk om de rol van de vrouw in de samenleving uit te wissen, vooral in de politiek. Regeringen van allerlei aard, vooral feodale regeringen die verbonden zijn met imperialistische kolonisatoren zoals die van Afghanistan, zien de kracht en het bewustzijn van vrouwen als een ernstige bedreiging voor hun overheersing en hebben verschillende middelen gebruikt om hun groei en bewustzijn een halt toe te roepen. Aangezien dergelijke regeringen van nature tegen de bevolking gericht zijn en alleen stand kunnen houden door de massa's en hun strijd te onderdrukken, is de onderdrukking van vrouwen hun voornaamste doelwit. Door de feodale vrouwenhaat en cultuur te versterken, ontnemen ze vrouwen al hun rechten en verlammen zo de helft van de samenleving en kunnen er zeker van zijn dat ze geen strijd zullen leveren en verzet zullen plegen. Deze regeringen nemen nooit stappen voor de emancipatie van vrouwen, ze spannen de ketenen eerder strakker aan. Vandaag de dag is de situatie van Afghaanse vrouwen rampzaliger dan ooit. De VS is Afghanistan binnengevallen onder het voorwendsel van 'vrouwenrechten', maar het enige wat het onze vrouwen in de afgelopen achttien jaar heeft gebracht is geweld, moord, seksueel geweld, zelfmoord, zelfverbranding en andere ellende. De VS hebben de meest gemene vijanden van de Afghaanse vrouwen, de islamitische fundamentalisten, aan de macht gebracht en een onvergeeflijk verraad gepleegd jegens onze lijdende vrouwen. Dit is de tactiek van de VS geweest gedurende de afgelopen vier decennia. Door het voeden van de Jihadi, de Taliban en IS, die allemaal islamitische fundamentalisten zijn en niet alleen moorddadige misdadigers, maar ook vrouwenhaters, hebben de VS onze vrouwen praktisch onderdrukt.

Op welke manier koppelt u de bevrijding van vrouwen aan het verzet tegen de bezetting?

Wij zien de bevrijding van Afghaanse vrouwen in hun bevrijding van de imperialistische kolonisator, de islamitische fundamentalisten en de marionettenregering. De vrijheid van vrouwen is rechtstreeks verbonden met het verzet en de revolutionaire strijd van vrouwen tegen de hoofdoorzaak van hun lijden en ongeluk, namelijk de bezetters en hun interne lakeien. We geloven dat fundamentalisten en moorddadige en corrupte groepen die zich bezighouden met moorden, plunderen en andere misdaden en verraad, geen andere bron van steun hebben dan buitenlandse mogendheden, zonder welke ze geen dag zouden overleven. Door het verhogen van het politieke bewustzijn van vrouwen en door het aan de kaak stellen van deze mensen als de hoofdoorzaak van hun ongeluk, willen we vrouwen organiseren in een weerbare strijd tegen hen, die net zo gemakkelijk zullen worden uitgeroeid als ze door hun buitenlandse meesters zijn gecreëerd.

De rechten van Afghaanse vrouwen zijn vooral door het VS-imperialisme geïnstrumentaliseerd om de invasie van Afghanistan te rechtvaardigen en te legitimeren. Op welke manier heeft dit verhaal jullie vrouwenactivisme ter plaatse ondermijnd?

De VS is een meester in het ombuigen van de revolutionaire en politieke strijd van mensen, vooral vrouwen. In de afgelopen achttien jaar hebben de VS niet alleen de meest anti-vrouwen elementen in heel Afghanistan gesteund en ervoor gezorgd dat deze elementen onaantastbaar blijven, maar hebben ze ook een stroom van goed opgeleide vrouwen in de regering en andere instellingen, NGO's, het maatschappelijk middenveld en vrouwennetwerken geïntroduceerd. Dit heeft een tweeledig doel. Ten eerste gebruikt de VS deze vrouwen om de wereld te misleiden over de werkelijke situatie van Afghaanse vrouwen en presenteert hen als prestatie in een vermoeiende oorlog. Ten tweede zorgt dit ervoor dat deze goed opgeleide vrouwen zich niet aansluiten bij de revolutionaire strijd, waardoor de vrouwenbeweging waardevolle mensen ontnomen wordt. Onlangs heeft een groep verraadplegende, machtsbeluste vrouwen van 'Women's Network' - als 'vertegenwoordigers' van de Afghaanse vrouwen - een ontmoeting gehad met Gulbuddin Hekmatyar. Gulbuddin is een van de meest bloeddorstige vrouwenhatende criminelen die bekend staat om het gooien van zuur op de gezichten van vrouwen in zijn jongere dagen en deze vrouwen ontmoeten hem om zijn vrouwenhatende islamistische partij wit te wassen, dit alles voor roem, macht en geld. Vrouwen als Fawzia Koofi, Habiba Sarabi, Sima Samar en anderen zitten om de haverklap bij Jihad- en Taliban-criminelen in ruil voor geld en macht en stellen zich verraderlijk voor als vertegenwoordigers van de onderdrukte vrouwen van Afghanistan. Deze vrouwen negeren de geseling en steniging van vrouwen door de Taliban en wijzen op hun 'goede' programma's voor vrouwen als ze toetreden tot de regering! Deze vrouwen staan naast de heersende machten als verraders van onze lijdende vrouwen en hebben geen banden of sympathieën met de Afghaanse vrouwen.

Waarom heeft RAWA besloten om in Afghanistan of in de regio te blijven, in plaats van haar activiteiten naar Europa of andere Westerse landen te verplaatsen? Wat vindt u van de toenemende NGO-isering in Afghanistan en andere landen in het Zuiden, gesponsord door westerse instellingen?

RAWA gelooft dat het alleen een krachtige beweging kan worden met de steun van de massa's en deze steun komt door in Afghanistan te blijven en te werken, zelfs als de situatie er hels is. Mensen vertrouwen alleen revolutionaire organisaties die in de praktijk achter hen staan en actief zijn in het land. Onze ervaring heeft geleerd dat organisaties die hun wortels uit Afghanistan hebben weggesneden en naar Europa en andere landen zijn verhuisd, op beschamende wijze uit elkaar zijn gevallen. Een van de redenen waarom RAWA al zo lang bestaat en haar strijd voortzet, is dat wij ervoor gekozen hebben om in Afghanistan te blijven ondanks de bloedige situatie.

NGO's zijn een belangrijk deel van de ruggengraat van het imperialisme in ons land. NGO-isering is volgens ons bijna net zo gevaarlijk als de vorming van de marionettenregering van Afghanistan. De NGO's die in Afghanistan zijn gevormd, worden bijna allemaal gefinancierd door de VS en andere westerse mogendheden. Ze zijn een broeinest voor het rekruteren van jongeren om de toekomstige marionettenregeringen van Afghanistan te vormen, die de schijn van een moderne, democratische regering zullen hebben, maar waarvan de hoofden zullen worden gehersenspoeld om als loyalere lakeien van deze machten te dienen. NGO's worden ook gebruikt om nationalisme en revolutionaire strijd uit de hoofden van onze jongeren te zuigen door hen enorme salarissen en levens in het buitenland te geven. Het is algemeen bekend dat geen van deze NGO's het volk en de vrouwen dient en slechts slogans van 'wederopbouw' en 'hulp voor mensen' verspreidt om hun ware doelen te verbergen.

Afghanistan is de afgelopen decennia door imperialistische krachten binnengevallen, uitgebuit, aangevallen en zwaar beschadigd. Dit heeft vooral vrouwen getroffen. Hoewel RAWA campagnes er toe hebben geleid dat het systematische seksuele geweld van de Taliban voor het gerecht werd gebracht, hebben we gezien hoe vrouwenhatende corrupte mensen met de steun van de VS zijn opgeklommen naar hoge politieke posities. Hoe analyseert u seksueel geweld in oorlog? Op welke manieren en met wiens steun is seksueel geweld gebruikt als oorlogsmiddel in Afghanistan? En hoe ziet rechtvaardigheid voor Afghaanse vrouwen er volgens u uit?

Zoals in alle conflicten in het grootste deel van de geschiedenis zijn vrouwen en kinderen het voornaamste doelwit geweest in de oorlog en het conflict in Afghanistan. Zij zijn de kwetsbaarste doelwitten van fundamentalistische groeperingen die onze natie nu al bijna drie decennia teisteren. Verkrachting en andere vormen van seksueel geweld werden gemeengoed nadat de Jihadi's, gecreëerd, gevoed en gesteund door de VS, Saoedi-Arabië en Pakistan, in 1992 aan de macht kwamen na de nederlaag van de Sovjets. De verschillende facties van Jihadi-krijgsheren, verdeeld op grond van etniciteit, geleid door Gulbuddin Hekmatary, Burhanuddin Rabbani, Abdul Rab Rasool Sayyaf, Karim Khalili, Ahmad Shah Masood en Abdul Rashid Dostum, plunderden en verkrachtten de bevolking van Kabul, huis aan huis. Vrouwen werden ontvoerd en in kelders en leegstaande gebouwen vastgehouden en herhaaldelijk verkracht en gemarteld. De meesten werden uiteindelijk vermoord en hun verminkte lichamen werden teruggevonden nadat de factieleden een bepaald gebied hadden verlaten. De verhalen van deze vrouwen zijn verhalen van horror en nachtmerries.

Gerechtigheid voor de vrouwen kan alleen worden bereikt door de volledige vernietiging van de huidige regering die is samengesteld uit islamitische fundamentalistische elementen en anderen die zich aan de VS verkocht hebben. Leiders van islamitische fundamentalistische partijen die betrokken zijn bij oorlogsmisdaden, in het bijzonder tegen vrouwen, moeten worden vervolgd en gestraft. Zodra onze vrouwen deze taak hebben volbracht, kunnen we zeggen dat gerechtigheid is geschied.

In door oorlog verscheurde landen worden vrouwen vaak tot slachtoffer gemaakt en tot zwijgen gebracht, zowel in oorlogstijd als in vredestijd. Het lijkt erop dat hun macht, wilskracht en politieke eisen in alle fasen van het conflict terzijde worden geschoven, zelfs bij pogingen om vrede te stichten. In zeldzame gevallen worden vrouwen op een symbolische manier neergezet als huilende, hulpeloze slachtoffers die niet in staat zijn voor zichzelf op te komen. Wat is de rol van Afghaanse vrouwen voor vrede en gerechtigheid?

Voor Afghaanse vrouwen kan vrede alleen worden bereikt door rechtvaardigheid en rechtvaardigheid kan alleen worden bereikt door Afghanistan te bevrijden van buitenlandse bezetting en islamitisch fundamentalisme. Het verwijderen van deze verraders en moordenaars uit de macht en hun vervolging en bestraffing is de rechtvaardigheid die vrouwen zoeken voor vrede, welvaart en echte democratie. En dit is alleen te bereiken door een georganiseerde strijd van bewuste vrouwen.

De vredesbesprekingen die gaande zijn tussen de VS, de Taliban en verschillende prominente Afghaanse figuren, waaronder vrouwen, is zout in de wonden van onze vrouwen. De  bedriegelijke vrouwen die beweren vrouwen te vertegenwoordigen zijn hun ergste vijanden en ze onderhandelen met de gevaarlijkste vijanden van vrouwen om hen meer macht en geld te geven dan ze al hebben.

Wat is het soort samenleving waar jullie voor strijden? Welke inspanningen doet u om uw utopieën in het hier en nu te verwezenlijken?

Wij strijden voor een onafhankelijke, vrije en democratische samenleving die steunt op de pijlers van sociale rechtvaardigheid en waar vrouwen en mannen in alle opzichten gelijk zijn. De weg daarheen is lang en moeilijk en het is een enorme opgave om vrouwen te mobiliseren en te organiseren in een grote beweging, maar wij geloven dat er geen andere optie is om deze waarden te bereiken.

Wat betekent vrouwenvrijheid voor u en uw beweging?

Vrijheid voor vrouwen betekent voor ons dat we deelnemen aan alle aspecten van de samenleving die gebaseerd is op onafhankelijkheid, democratie, secularisme en sociale rechtvaardigheid. Het is onze volledige gelijkheid met mannen in elk opzicht. Deze vrijheid en gelijkheid is rechtstreeks verbonden met de politiek en de maatschappij. Alleen een samenleving vrij van bezetting en van het fundamentalistische vrouwenhatende virus, waar democratie en sociale rechtvaardigheid worden geïmplementeerd, kan de ketenen van geweld tegen vrouwen doorbreken en ruimte bieden aan de volledige vrijheid en rechten van vrouwen.

Als Koerdische vrouwenbeweging weten we dat RAWA internationalisme waardeert als een belangrijk aspect van verzet en bevrijding. Vrouwen in Afghanistan zijn de straat opgegaan om de vrouwenrevolutie in Rojava te steunen. Wat zijn uw gedachten over de vrouwenstrijd in Rojava of in Koerdistan meer in het algemeen? Wat kunnen we van elkaar leren?

De strijd en de opofferingen van de leeuwinnen van Koerdistan zijn een inspiratiebron en een bron van kracht voor ons geweest. Hun strijd tegen IS en andere middeleeuwse misdadigers hebben ons enorme lessen geleerd. Wij weten dat geen enkele macht op aarde, niet IS en zijn supermacht en andere landen in de regio, stand kan houden tegenover het ware verzet van de massa's. Wij weten, voor de miljoenste keer, dat geen enkele strijd kan slagen zonder de deelname van vrouwen. Wij begrijpen de offers die we moeten brengen om onze droommaatschappij te verwezenlijken. Als we in Afghanistan de naam IS horen, associëren we die met de vastberaden en dappere vrouwen van Koerdistan, niet met de terreur die ze in ons land uitoefenen. We geloven dat ze te verslaan zijn en geen schijn van kans hebben tegen een echte vrouwenbeweging. Natuurlijk geloven we deze dingen nu we deze weg zijn ingeslagen, maar deze strijd is een lichtend bewijs van onze overtuigingen.

Wat is volgens u de weg voorwaarts voor de wereldwijde strijd voor vrijheid van vrouwen om samen te strijden tegen patriarchaat en andere systemen van geweld en onderdrukking?

RAWA gelooft dat internationale solidariteit met onafhankelijkheidszoekende, vrijheidsstrijdende, democratische en progressieve organisaties en partijen een vitaal onderdeel is van onze interne strijd. Onze strijd loopt samen met de strijd van het Koerdische volk aangezien de meeste van onze vijanden van dezelfde aard zijn. We vechten tegen het imperialisme en hun fundamentalistische huurlingen. Op dit punt moeten we onze ervaringen en lessen delen, zodat we deze zware strijd beter kunnen doorstaan.

Dit interview stond op Komun Academy. Nederlandse vertaling redactie Grenzeloos.