Het 44e International Film Festival Rotterdam (IFFR) zit er weer op. In twaalf dagen werden ruim 200 films vertoond en gingen een kleine 300.000 kaartjes over de toonbank. Veel films zullen de komende maanden hun weg vinden naar bioscopen en filmhuizen. Een film die we zeker gaan terugzien, is War Book. Een verhaal over Engelse topambtenaren en politici die drie dagen in een crisiskamer bedenken wat er moet gebeuren als er ergens op de wereld een atoomoorlog uitbreekt. Het was de openingsfilm van het IFFR en door het publiek uitverkoren om te behoren tot de top-19 van het festival.

Publieksgunst

War Book werd niet tot méést geliefde film gekozen. Die eer was weggelegd voor The Dark Horse. Het verhaal van een psychotische jongen in Nieuw Zeeland die achtergestelde jongeren in zijn omgeving uit de drek trekt. Inderdaad, onder andere door met ze te gaan schaken.

Een andere prijswinnaar van het IFFR, ook in die top-19 van de publieksgunst, werd Los Hongos. Een verhaal over twee jonge Colombiaanse skaters die in het ruige Cali op zoek zijn naar verf, een lege muur en hun rol in deze rauwe wereld.

Pussy Riot

Het IIFR kende vier 'bevoorrechte' thema's: Propaganda, Feminisme, Tijd is Geld en Wat is Werkelijk.
Bij het eerste thema kan Angels of Revolution wellicht interessant zijn. Die gaat over de ervaringen van een Russische kunstbrigade die na de Oktoberrevolutie in Siberië het communisme aan de mens wilde brengen. We wachten op vertoning in filmhuis of op tv. Dat geldt ook voor No Men Beyond This Point. Een feministisch vertoog over een toekomstige wereld waarin mannen niet meer voor de voortplanting nodig zijn en vrouwen in alle opzichten de baas zijn. Pardon, de bazin zijn.

Vrijwel zeker krijgen we op tv nog te zien de documentaire Pussy vs Putin. Op het festival waren twee vrouwen van de Russische feministische rockband Pussy Riot aanwezig om die documentaire te promoten. Ze maakten van de gelegenheid gebruik om hun kritische opvattingen te uiten en om hun generatiegenoten op te roepen wat meer de straat op in plaats van uit hun dak te gaan.

Aanbeveling

Onmiddellijk na de afsluiting van het IFFR zijn enkele festival-films in het reguliere bioscoopprogramma beland. In diverse Pathé-theaters draait nu bijvoorbeeld Inherent Vice. Een film van P.T. Anderson (Boogie Nights, Magnolia; There Will Be Blood, The Master) over een hasj-rokende detective in het Californië van de 70-er jaren. Een surrealistische hippie dope-movie.

In diverse filmhuizen draait inmiddels  Amour Fou. Het verhaal van de depressieve Duitse dichter Heinrich von Kleist die met zijn vriendin een zelfmoordpact sluit. Gefilmd door regisseuse Jessica Hausner.

Interessant en ook al in het Filmhuis is Loin des Hommes. Naar een verhaal van Albert Camus dat speelt in Algerije voor de onafhankelijkheid en dat wordt getypeerd als een Noord-Afrikaanse western.

Een rappe Nederlandse overvlieger van het festival naar de bioscoop is Gluckauf. Dat klinkt niet erg Hollands, maar dat klopt ook. Het is een mijnwerkersgroet in Limburgs dialect en betekent zoiets als 'kom weer veilig boven'. De film gaat over een criminele vader en zoon vlak na de mijnsluitingen in een verpauperend Zuid Limburg. Alle recensies roepen tot nu toe: een sociaal drama dat je bij de keel dan wel de strot grijpt. Dat lijkt een aanbeveling!

Deugen

Op de laatste dag van het IFFR was er traditioneel 'De Volkskrantdag'. Dan kun je van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat vijf van de 19 door het publiek uitverkoren films bekijken. Voor vier tientjes in volle zalen. Heel gezellig. Een korte impressie van de toen geziene films, waarvan in ieder geval de eerste al in filmhuizen wordt vertoond. De overige vier gaan zeker komen.

Girlhood draait dus al. Het vertelt het verhaal van het zwarte pubermeisje Vic en haar vriendinnen in een voorstad, een banlieu, van Parijs. Het geeft een beeld van een ruig wereldje, waarin de meiden spijbelen, jatten en vechten. Maar de film speelt niet aan de absolute onderkant. De meiden zien er gezond uit, zijn goed gekleed en wonen in nette flats. Ze lachen en dansen ook. Ze handhaven zich en af en toe is er een glimp van hoop op een beter bestaan, met weer naar school en werk.

De Zweedse film Speed Walking van Niels Arden Oplev (Mannen Die Vrouwen Haten) zoemt in op een eenvoudig durp in het Scandinavische noorden. De hoofdpersoon in deze film is (ook al) een veertienjarige puber. Een blonde jongen ditmaal. Die snelwandelt. En experimenteert. Er zijn niet veel films waarin twee jongens elkaar aftrekken. En dan achteraf zeggen daarbij aan hetzelfde meisje te hebben gedacht.... Goed voor een lach en een traan.

Geen puber meer is de hoofdpersoon in Melody. Om genoeg geld bijeen te krijgen voor een kapperszaak is de 28-jarige alleenstaande Française Melody bereid als draagmoeder te fungeren. De dilemma's die zich dan voordoen worden sterk en scherp aangekaart. Geen van de daarbij denkbare morele en psychische problemen wordt ontweken, zonder dat de kijker een keuze wordt opgedrongen. Een eerlijke film.

De Iraanse film Today deugt ook. Maar is te traag. We volgen een etmaal lang de al wat oudere taxi-chauffeur Youness in Teheran die een gewonde en zwangere vrouw helpt bij de opname in een ziekenhuis. In tegenstelling tot diverse functionarissen, maalt hij niet om geld en regeltjes. Hij ontpopt zich als een barmhartig mens, wars van kapitaal, religie en bureaucratie. De boodschap van Today deugt dus. Maar dat geldt niet voor het tempo! De scènes zijn zo uitgerekt dat af en toe enige ergernis opwelt. En dan duren 90 minuten tamelijk lang.

Op hol

War Book houdt je wél dik anderhalf uur op het puntje van je stoel. In deze film van de jonge regisseur Tom Harper zitten acht topambtenaren en een minister drie dagen lang in één ruimte te peinzen op hoe Engeland moet reageren als er een kernoorlog mocht uitbreken. Het gegeven komt niet uit de lucht vallen. Dergelijke simulaties vonden in het verleden regelmatig plaats om draaiboeken voor 'noodgevallen' gereed te hebben. Verslagen van die sessies zijn recent openbaar gemaakt en zijn gebruikt om het script van War Book te schrijven. In dit rollenspel is er een nucleaire oorlog uitgebroken tussen Pakistan en India. Wat te doen? Een aantal maatregelen ligt voor de hand. Het regelen van medische zorg in Engeland zelf, hulpverlening daar, vredesinitiatieven, dat soort zaken. Maar de tweede dag gaat het al mis. Hoewel de kernoorlog op het Indische continent niet escaleert, wordt het Engelse beleid toch opgeschaald. Engeland gaat compleet op slot. En op de derde dag, als Pakistan en India beide met atoombommen zijn gaan smijten, loopt ook in Londen de discussie uit de hand. Vooral rond de vraag of Amerika, die zich inmiddels in de oorlog heeft gemengd, moet worden gesteund en daarbij ook de Engelse atoomwapens moeten worden ingezet. De vraag wat uit humanitair oogpunt het beste werkt verdwijnt uit het zicht. Ideologie, loyaliteit aan de Amerikanen, psychopathologie, 'mijn vader zou trots op me zijn', krijgen de overhand. De meest machtigen in het gezelschap slaan op hol. Soms met stuitend cynisme. De op containment gerichte minderheid geeft het op. Een apocalyptisch 'met ons de zondvloed' zal Engeland en de aarde naar een Armageddon voeren. The End.

Opmerkelijk is een scene halverwege de film. Op een moment dat nog slechts één man en één vrouw in de vergaderruimte zijn, probeert de man de dame te verleiden. Terwijl zij uiteindelijk inderdaad haar slipje laat zien, reciteert de man harde cijfers over de geweldige vernietiging die atoombommen kunnen aanrichten. Een dubbele portie testosteron? Als Tom Harper dit bedoeld heeft om op een aantrekkelijke manier wat statistische gegevens over kernoorlogen er bij de kijker in te rammen, dan is dát wat mij betreft jammerlijk mislukt! Evengoed, een spannende film.