Op naar de participatiesamenleving! Lang leve het vrijwilligerswerk! Hulde aan alle mantelzorgers! Lever een nuttige bijdrage aan onze maatschappij!  En ouderen: ga niet achter de geraniums zitten! Blijf meedoen! Ja, ja, maar om dat te kunnen doen, moet je vaak wel zélf voor eventuele kosten opdraaien. Zoals moge blijken uit mijn eigen bescheiden ervaring.

Aanslag

Op 30 april 2018 ontving ik van de Belastingdienst een schrijven met een verzoek om informatie over mijn aangifte van 2016. “In de aangifte hebt u een bedrag afgetrokken van € 2.427,- voor studiekosten en andere scholingsuitgaven”.  Namens de belastinginspecteur wilde de heer of mevrouw P. J. Zuidam een nadere toelichting mét bewijstukken waar en waarom die kosten waren gemaakt.  Dat bedrag van € 2.427,- week af van de voorlopige aanslag, waarin ik slechts een aftrek van 2.177 Euro kon terugvinden, maar het verzoek om een toelichting leek me redelijk.

Naar De Film Met Rob

Dus toog ik onmiddellijk aan het werk voor een fatsoenlijk verantwoording. Ik wees op diverse “activiteiten, met beoogd maatschappelijk nut” die ik na mijn pensionering “als vrijwilliger heb ondernomen”. Waaronder: “het verzorgen van lezingen in het kader van een educatief programma bij films die vertoond worden in Theater Dakota in Den Haag. Op de 2^e en 4^e dinsdagavond is er: Naar De Film Met Rob. Die Rob dat ben ik.” Daarbij gaf ik aan dat in 2016 bij 25 voorstellingen 725 mensen mijn presentaties hadden bijgewoond. 

Pensionado

Verder wees ik op “het schrijven van columns voor het opiniërende webzine www.grenzeloos.org.” Het betrof in 2016 in totaal 33 artikelen, waarvan 11 over film, waaronder 4 over science-fiction.

Ik schreef: “Teneinde beide activiteiten naar behoren te kunnen uitvoeren, is het bijhouden van ontwikkelingen op de gebieden waarop ik opereer, alsmede verdere expertise-vergroting vanzelfsprekend van belang.  Ik ontvang voor mijn acties geen inkomen, maar lever wel, mijns inziens, als pensionado een bijdrage aan kennis en inzichten die in onze maatschappij circuleren. Mijn eigen deskundigheidsbevordering wordt daarbij niet vergoed, dus meende ik voor belastingaftrek in dit verband in aanmerking te komen.”

In mijn aangifte over 2016 heb ik een drietal cursussen bij de Internationale School Voor de Wijsbegeerte (ISVW) in Leusden opgevoerd. Te weten een cursus Big History (€ 1124,-), een cursus Spinoza (€ 195,-) en een cursus Frontiers of Astronomy (€ 1108,-). Elk met een aparte motivatie en het geheel voorzien van alle benodigde data en stukken.

Koude douche

Op 7 juni 2018 kreeg ik antwoord van de Belastingdienst. De heer of mevrouw P.J.Zuidam accepteerde mijn conclusie dat ik voor aftrek in aanmerking kwam niet: “Uit uw informatie blijkt dat de gevolgde opleiding of studie tot doel heeft om uw werkzaamheden als vrijwilliger naar behoren te kunnen uitvoeren. Deze studie beschouwt de Belastingdienst niet als een studie voor een (toekomstig) beroep. Dit betekent dat u geen recht hebt op aftrek van studiekosten en andere scholingsuitgaven. Ik ben dan ook van plan op dit punt van de aangifte af te wijken met een bedrag van € 2.177.”

Een koude douche! Dit had ik niet verwacht!  Maar het verhaal van P.J.Zuidam klopt wel.  Op de website van de Belastingdienst wordt inderdaad expliciet aangegeven dat voor aftrek van “studiekosten en andere scholingsuitgaven” één van de voorwaarden is “De opleiding of studie is gericht op uw (toekomstig) beroep.”  Het voelde een beetje of ik met open ogen in een val was gelopen. Ik reageerde op 11 juni 2018 met : ”Wellicht zult u begrijpen dat ik over uw besluit in deze teleurgesteld ben. Ik had meer waardering verwacht voor mijn inzet als pensionado voor wat ik zie als maatschappelijk nuttige activiteiten.” En: “Jammer. En niet erg bevorderlijk voor het stimuleren van sociale activiteiten middels vrijwilligerswerk.”

Uitweg?

Edoch! Ik zag een mogelijke uitweg! “Daarom heb ik besloten het roer drastisch om te gooien. Ik ga van mijn huidige activiteiten mijn beroep maken. Kansloos ben ik zeker niet als correspondent, recensent, columnist en/of presentator.”  Immers, behalve bij Theater Dakota en www.grenzeloos.org werden en worden ook mijn bijdragen aan Museum voor het Onderwijs (Museon), De Oud-Hagenaar, www.solidariteit.nl en www.konfrontatie.nl  met enige regelmaat geplaatst en gewaardeerd. Zou dit voornemen om van  mijn vrijwilligerswerk mijn toekomstig beroep te maken misschien mijn aftrekpost kunnen redden?

Helaas! P.J.Zuidam was namens de Inspecteur van de Belastingdienst onverbiddelijk. Op 23 juli 2018 viel zijn of haar brief bij mij in de bus: “Uit niets blijkt dat u de kosten in 2016 heeft gemaakt voor een beroepsopleiding. De eerste insteek was om uw vrijwilligerswerk naar behoren te kunnen uitvoeren. Dat u heeft besloten om het roer in 2018 drastisch om te gooien en van uw huidige activiteiten uw beroep te maken, doet hieraan niets af. Ik heb dan ook besloten de afwijking van uw aangifte te handhaven.”

Op 10 augustus 2018 viel het gevolg van dit vonnis op mijn deurmat. De afwijking van mijn aangifte, het niet accepteren van mijn aftrek van € 2.177,- en een herberekening hadden tot een definitieve aanslag over 2016 geleid. Of ik maar € 979,- naar de Belastingdienst wil overmaken.

Twee vragen resten…

Er resten twee vragen.

1. De eerste vraag is vooral van juridische aard: Wie bepaalt of en wanneer een studie is gericht op een toekomstig beroep? Is dat P.J.Zuidam? Is dat degene die de studie doet? En telt dan de intentie op het moment van de studie of kan dat achteraf worden bijgesteld? Laten we wel wezen: vanuit het perspectief van 2016 is 2018 behoorlijk toekomstig! Een leuke vraag om aan de juristen van de Ledenservice van de FNV voor te leggen. Gaan we doen!
2. De tweede vraag is principieel. Waarom worden vrijwilligersactiviteiten in het geheel niet gefaciliteerd. Waarom komen de kosten daarvan niet in aanmerking voor belastingaftrek, zodat deze minder fors uitvallen? Als er zoveel waarde wordt gehecht aan maatschappelijke participatie, ook door gepensioneerden, waarom is dan de aftrek van de kosten van de daarvoor benodigde studie niet mogelijk? Waarom die koppeling uitsluitend aan een (toekomstig) beroep? Wordt het geen tijd om de wet- en regelgeving op dit punt te veranderen? Een aardige vraag om voor te leggen aan de Tweede Kamerfractie van de SP. Doen we ook!