Bovenop de heuvel stond vroeger een fort. Om het voormalige fort ligt een wirwar van kleine steegjes, het langste trappenstraatje van Europa en weilanden met fruitbomen en koeien. Veel van die straatjes zijn zo smal of zo steil dat er geen auto door heen kan. In verschillende steegjes hangen glazen kastjes met Mariabeeldjes. In één van de mooiste straatjes, de Rue Pierreuse, hangen op talloze ramen affiches. Tegen de Israëlische agressie, tegen genetisch gemanipuleerde gewassen, voor het carnaval dat hier schijnbaar ook door linkse mensen wordt gevierd, tegen de privatisering van sociale woningbouw. Eigenlijk hebben die affiches en die Mariabeeldjes hetzelfde effect, je voelt dat de mensen verder kijken dan hun eigen leven, het onderhoud van hun eigen huis, het vullen van hun eigen ijskast. Ik voel mijn spieren door het traplopen, er is nergens geen auto te zien, er hangt nog steeds mist, ik loop zowat te huppelen op straat. Zo mooi kan leven in een stad zijn. Wat geeft het dan nog dat de achterkant van je huis wat verveloos is.

In geschiedenisboeken staan vooral de geschiedenissen van landen die nog steeds bestaan. Maar achthonderd jaar lang was dit een zelfstandige staat, waar de bisschoppen van Luik als vorsten over regeerden. Duitse vorsten, de Franse koning, de Spaanse regering in Brussel, maar ook de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden probeerden invloed uit te oefenen als er een nieuwe bisschop van het strategisch gelegen vorstendom gekozen moet worden. Luik bleef neutraal tijdens de Tachtigjarige Oorlog maar voorzag zowel Spanjaarden als Nederlanders van wapens. De industrie ontwikkelde zich er al in de achttiende eeuw, het prinsbisdom was een centrum van de Verlichting, tegelijk met de Franse revolutie kwam ook de bevolking van Luik in opstand. Volgens sommigen was de Luikse Revolutie radicaler dan de Franse. De grootste kerk van de stad, de Sint Lambertus kathedraal, een kerk die groter was dan de Notre Dame van Parijs, werd op bevel van een Commission destructive de la cathédrale volledig met de grond gelijk gemaakt.

Luik was niet alleen één van de vroegst geïndustrialiseerde gebieden van Europa, het was ook één van de eerste gebieden die getroffen werden door een structurele crisis, door een ecologische crisis. In de jaren dertig zijn de kolenmijnen van het gebied te klein om nog rendabel geëxploiteerd te worden, het ijzererts raakt op. In de jaren vijftig ontwikkelt zich in Wallonië een uitermate originele stroming binnen de vakbeweging, het renardisme. André Renard, verzetsstrijder en vakbondsman, gaat er na de oorlog vanuit dat om de welvaart van de Waalse arbeiders te behouden en te vergroten diepgaande structurele hervormingen van de economie noodzakelijk zijn. Wallonië zal een economie moeten krijgen die niet meer afhankelijk is van staal en steenkool. En als de grote Belgische ondernemingen daar niet voor willen zorgen, dan zal de arbeidersklasse ze er door strijd toe moeten dwingen, aldus Renard. Die strijd werd niet gewonnen. Die grote Belgische ondernemingen moesten niets hebben van die radicale arbeidersbeweging in Wallonië en investeerden steeds vaker in Vlaanderen. Vooral in de grootste groeisector van die tijd, de auto-industrie.

Het is niet alleen armoede die er voor zorgt dat de huisjes in Luik er zo slecht uitzien, maar je ziet wel dat Wallonië armer is dan Vlaanderen, Duitsland of Nederland. Maar lijkt de wereldeconomie
gebaseerd op de auto-industrie en bijna uitgeputte aardolie niet veel op die van Wallonië in de jaren dertig, met zijn staalindustrie en zijn uitgeputte kolenmijnen? Hebben we niet opnieuw behoefte aan structuurhervormingen? En wat gaat er in de deze crisis gebeuren met de Vlaamse auto-industrie en haar belangrijkste toeleverancier, de Waalse staalindustrie? En wat met België als de recessie echt toeslaat? Achter die vragen ligt nog steeds een land met achthonderd jaar geschiedenis als zelfstandige staat, ons minst bekende buitenland. We gaan er nog van horen.