Al ruim anderhalf jaar functioneert in Amsterdam het ‘steuncomité sociale strijd’. Het werd in maart 2010 opgericht als ‘comité steun de schoonmakers’ en heeft zich sindsdien bezig gehouden met het ondersteunen van allerlei sociale strijd in de hoofdstad. Ook organiseerde het comité twee maal een succesvolle 1 mei-manifestatie op het Beursplein. In het comité werken mensen van een groot aantal organisaties samen. Grenzeloos sprak over dit comité met initiatiefnemer en voorzitter Rob Marijnissen.

Het begon allemaal met de schoonmakers?
‘Ja, het begon met de schoonmakers. De schoonmaakstaking van begin 2010 was een inspirerend gebeuren dat veel sympathie wekte. We organiseerden in die tijd met een aantal mensen van Grenzeloos en Doorbraak een aantal bijeenkomsten over de vakbeweging en daar is toen het idee ontstaan om aan die sympathie voor de schoonmakers ook een concrete vorm te geven door het oprichten van een steuncomité.

Vervolgens was het natuurlijk de vraag hoe we dat idee konden lanceren. Nu ben ik lid van het bestuur van de woonafdeling Amsterdam van FNV Bondgenoten en een van de mensen die iedere maand het vakbondscafé organiseert. We hebben toen een vakbondscafé georganiseerd over de actie van de schoonmakers en daar het voorstel gelanceerd om een steuncomité op te richten. Dat sloeg meteen aan en we zijn aan de slag gegaan.’

Wat zijn jullie gaan doen?
‘We hebben de strijd van de schoonmakers op allerlei manieren ondersteund: door met de schoonmakers mee te gaan bij hun acties, te flyeren op stations en andere plaatsen, steunverklaringen te organiseren, een website op te zetten, organisaties er bij te betrekken enzovoort. Er kwamen veel mensen op die activiteiten af en het werd al snel een stevig comité. Een tijd lang hebben we ons specifiek gericht op het UWV in Amsterdam. Daar waren de schoonmakers in staking en ter ondersteuning hebben we daar vele malen staan flyeren en contact gelegd met mensen die daar werken. Half april vorig jaar hebben we samen met de schoonmakers een grote manifestatie georganiseerd voor de deur van het UWV. Maar we hebben ook andere acties gevoerd, bijvoorbeeld bij het vertrek van burgemeester Cohen. We hebben gewoon zoveel mogelijk gelegenheden om de strijd van de schoonmakers onder de aandacht te brengen aangegrepen.’

En toen hebben jullie ook maar een 1 mei-manifestatie georganiseerd?
‘Nee, dat was niet ons initiatief, dat was een initiatief van de vakbond van schoonmakers zelf. Wij ondersteunden dat natuurlijk. Maar eind april werd er een akkoord gesloten en kwam er een eind aan de schoonmaakstaking. Daarmee stond de ‘1 mei met de schoonmakers’ op de tocht, want het zou betaald worden uit de stakingskas van de bond en nu er een akkoord was was de stakingskas natuurlijk gesloten. Wij hebben toen als comité besloten de organisatie over te nemen, ik geloof dat dat een week voor 1 mei was. Alle bij het comité betrokken organisaties hebben een financiële bijdrage geleverd, we hebben op de manifestatie eten en drinken verkocht en zijn met de pet rond gegaan en hebben een fantastische manifestatie gehouden.’

Er zitten vertegenwoordigers van een groot aantal organisaties in het comité?
‘Nou, vertegenwoordigers van organisaties kan je niet altijd zeggen. Er zitten mensen van veel verschillende organisaties in. Dat betekent niet altijd dat ze helemaal hun organisatie vertegenwoordiger. Ik kan in het comité ook niet altijd namens FNV Bongenoten spreken. Per activiteit vragen we soms expliciet de ondersteuning van organisaties. Zo werd de 1 mei manifestatie van dit jaar ondersteund door bijna dertig organisaties, en de meeste daarvan zijn ook actief in het comité. Dat loopt van FNV Bondgenoten en de Abvakabo, via de partijen SP, PvdA en GroenLinks en hun jongerenorganisaties, tot Doorbraak, Grenzeloos en de Internationale Socialisten, maar ook de Bijstandsbond, vrouwen in de bijstand, DIDF en diverse migrantenorganisaties. Daarnaast zijn er ook organisaties die incidenteel aanwezig zijn of alleen met bepaalde acties meedoen. Onze acties voor het behoud van het Openbaar Vervoer werden bijvoorbeeld ook gesteund door het Concertgebouw, Milieudefensie, de Stadsschouwburg en de Melkweg.

Op de vergaderingen zijn gemiddeld een stuk of vijftien mensen aanwezig, er is een harde kern die voor de continuïteit zorgt. We hebben een mailinglijst van 75 mensen die we als betrokkenen beschouwen, die worden voor iedere vergadering uitgenodigd en krijgen de verslagen. Daarnaast zijn er nog een 120 mensen die we op de hoogte houden van activiteiten en die soms mee doen. Bij de OV acties hebben steeds zo’n 30 – 40 mensen mee gedaan met flyeren.’

Na de schoonmaakstaking zijn jullie doorgegaan, waarom?
‘Ja, dat ging eigenlijk betrekkelijk vanzelfsprekend. We hadden natuurlijk de organisatie van 1 mei en meteen na de schoonmakerstaking waren er de stakingen van de reinigers. Het was toen eigenlijk vanzelfsprekend om met dezelfde club door te gaan. Dus een week na 1mei hadden we een succesvolle actie bij de Beurs ter ondersteuning van de reinigers. En zo is het doorgegaan. We hebben daarna acties gevoerd voor de WSW, ter ondersteuning van de mensen die bij de zorginstelling Cordaan werken en voor het Openbaar Vervoer. En we hebben natuurlijk ook dit jaar weer een 1 mei-manifestatie georganiseerd.’

Wat is het geheim van dit comité?
‘Nou ik weet niet of er een geheim is. De staking van de schoonmakers heeft natuurlijk veel teweeg gebracht en het was makkelijk om daar mensen voor bij elkaar te krijgen. De inzet was ook duidelijk. We hoefden geen ingewikkelde discussie te voeren over waar we voor waren, of wat ons platform was. Het was gewoon ‘steun de schoonmakers’. Dat we er daarna in geslaagd zijn om de boel bij elkaar te houden en zelfs uit te breiden komt in de eerste plaats omdat mensen uit verschillende organisaties elkaar inmiddels beter hadden leren kennen en waarderen. Het gezamenlijk actievoeren geeft - zeker als die acties succesvol zijn - natuurlijk een band.’

Openheid en democratie
‘Een ander element is dat we altijd heel open en democratisch gefunctioneerd hebben. Alles wordt bediscussieerd en besloten op algemene vergaderingen waar iedereen welkom is. Op die manier voelen veel mensen zich betrokken bij het comité. We gaan inhoudelijke discussie niet uit de weg, maar houden vast aan het uitgangspunt dat we een steuncomité zijn. We gaan dus niet zelf allerlei initiatieven nemen. We proberen ook niet om de plaats van ander organisaties in te nemen, of om ons op te werpen als overkoepeling van andere initiatieven. We proberen verbindingen te leggen, te verbreden en bestaande initiatieven te versterken.

Er zijn nu bijvoorbeeld in Amsterdam drie initiatieven op het niveau van stadsdelen. Het al langer bestaande ‘Oud West in verzet’ waarvan (oud CPN raadslid en wethouder) Roel Walraven de aanjager is, het comité ‘Zuid tegen bezuinigingen’, dat vanuit de SP is opgezet en waar ikzelf actief in ben, en in Noord is er een groep die onder de naam ‘Plein van de beschaving’ wekelijks bijeenkomsten organiseert. Wij gaan ons dan als comité niet opwerpen als overkoepeling van die initiatieven. We proberen ze wel te ondersteunen door hun activiteiten bekend te maken, contact te leggen en dat soort zaken.

Dat geldt ook voor andere acties. Wij hebben erg veel gedaan en gaan nog veel doen ter ondersteuning van de acties voor het behoud van het Openbaar Vervoer. Maar wij hoeven de mensen van de Abvakabo bij het GVB echt niet uit te leggen hoe ze actie moeten voeren. Maar vanuit onze rol als ‘vertegenwoordigers’ van de reizigers en als degenen die actief de steun organiseren discussiëren we wel en dragen suggesties aan. Zo hadden de bonden bij het GVB bij de eerste stakingsdag een manifestatie georganiseerd op het parkeerterrein bij garage West. Als comité hebben we daar een spreker voor geleverd. We hebben daar toen natuurlijk onze steun voor de acties uitgesproken maar ook gezegd dat volgens ons de strijd voor het behoud van fatsoenlijk OV alleen gewonnen kan worden door de bevolking aan onze kant te houden of te krijgen. En dat volgens ons een belangrijke les van de staking van de schoonmakers was dat je het publiek op moet zoeken, en ze er bij moet betrekken. Onze suggestie was dat het bij de volgende stakingsdag goed zou zijn een manifestatie ergens midden in Amsterdam te houden. Die suggestie werd overgenomen en de volgende manifestatie was voor de Stopera.

Dat zo’n suggestie over wordt genomen komt natuurlijk omdat die niet zo maar uit de lucht komt vallen, maar omdat die komt van een club die zich daadwerkelijk inzet om de solidariteit te organiseren. Bij de OV acties hebben we bijvoorbeeld in totaal 90.000 flyers uitgedeeld, er zijn mensen van het comité meegegaan naar de manifestaties in Rotterdam en in Den Haag. Dat is steun die zeer op prijs wordt gesteld.

Dat zagen we ook bij de mensen van Cordaan die actie voeren voor meer personeel zodat ze betere zorg kunnen verlenen. In april hebben die een manifestatie gehouden, ook voor de Stopera. Als comité hebben we daar voor opgeroepen en er waren tientallen mensen van het comité aanwezig, er was een spreker namens het comité maar ook iemand van de ouderenbonden en ter plekke hebben we nog geregeld dat een van de mensen van het GVB sprak. Dat zijn kleine dingen, maar die worden door mensen die actievoeren wel op prijs gesteld en als steun ervaren. Op die manier proberen we dus ook om verschillende sectoren met elkaar in contact te brengen.’

Is dat niet een formule die ook buiten Amsterdam in praktijk zou kunnen gebracht?
‘Ik denk dat in andere plaatsen de situatie weer verschillend is en ook de mogelijkheden. Waar het vooral om gaat is de manier van werken. Links is er altijd heel goed in geweest de onderlinge verschillen te benadrukken en de eigen club naar voren te schuiven. Het is in deze tijd van crisis en rechts beleid hoog tijd om de nadruk te leggen op wat ons bindt en daar gezamenlijk mee aan de slag te gaan. Dat doen we in het comité, maar dat zou ook op andere manieren kunnen. Als het maar gebeurt.’

robmarijnissen[at]grenzeloos.org