Stop de bezuinigings­politiek, herover de democratie! Voor een democratisch, sociaal en ecologisch Europa!

Alexis Tsipras, voorzitter van Syriza, de Griekse coalitie van radicaal links en kandidaat namens Europees Links voor het voorzitterschap van de Europese commissie, sprak op 18 januari op een bijeenkomst van de SP in Amersfoort. Jullie uitnodiging kwam op het juiste moment en ik ben daar erg dankbaar voor. Dit is het juiste moment, niet omdat ik, zoals jullie misschien weten, kandidaat ben namens Europees Links voor het voorzitterschap van de Europese Commissie. Dit is het juiste moment omdat in Europa de democratie terug wordt gedrongen. Dat is de reden voor en bedoeling achter mijn kandidatuur: het beëindigen van bezuinigingspolitiek om democratie te herwinnen. Afname van democratie en opkomst van uiterst rechts De democratie neemt af en de reden daarvoor is het neoliberalisme. De neoliberale bezuinigingspolitiek veroorzaakt recessies en geen of lage groei die geen nieuwe banen oplevert. Naar verwachting zal Nederland in 2017 het productieniveau van 2008 bereiken. Als gevolg van de bezuinigingspolitiek ligt de jeugdwerkeloosheid in de Eurozone op 25 procent, een nieuw hoogtepunt. Het ontbreekt de Europese instituties aan transparantie en legitimiteit en ze kunnen te weinig ter verantwoording worden geroepen. De Europese Unie staat in alle opzichten ver af van de mensen, de burgers zijn er van vervreemd. Daarom reageren de mensen met apathie, wantrouwen en euroscepticisme. Op deze manier kan een xenofoob, rechts populisme opkomen. Dat is hoe neonazisme opkomt. In jullie land hebben jullie Geert Wilders en zijn zogenaamde 'Partij voor de Vrijheid'. In Griekenland hebben we Gouden Dageraad. De crisis in Europa duurt voort. Hoe langer deze duurt, hoe meer het proces van Europese integratie wordt aangetast en hoe meer de stabiliteit van de Eurozone wordt bedreigd. De crisis heeft de beperkingen en de limieten van dit proces bloot gelegd. De bestaande Europese integratie is gericht op financiële liberalisering, op de monetaire unie. Deze integratie vindt plaats binnen de beperkingen zoals die worden opgelegd door de Europese Centrale Bank die een replica is van de Bundesbank. Deze integratie heeft recessie als gevolg. Deze integratie versterkt de ongelijkheid en asymmetrie binnen de lidstaten en tussen de lidstaten. Deze integratie verspreid armoede onder de lagere sociale klassen. Het crisismanagement van het establishment heeft niet als doel de crisis te beëindigen maar het veranderen van de naoorlogse politieke economie. Het doel is een stormloop van kapitaal tegen arbeid. Daarom tolereren zij geen diversiteit van nationale instituten. Daarom behandelt de Duitse bondskanselier Merkel, net zoals de neoliberale bureaucratische elite in Brussel, solidariteit en menselijke waardigheid als belemmeringen voor de economie en nationale soevereiniteit als een hindernis. Daarom leggen zij Europa een dwangbuis van bezuinigingen, discipline en deregulering op. Democratie heroveren Ons antwoord is zeer duidelijk: beëindig de bezuinigingspolitiek om de democratie te heroveren. We willen de huidige malaise in Europa beëindigen, zoals de Nobelprijs winnende econoom Amartya Sen die beschreven heeft: de vervanging van democratische verplichtingen door financiële dictaten. Wij willen Europa weer in verband brengen met de Verlichting en democratie een prioriteit maken. Wij willen een einde maken aan neoliberalisme en de democratie herstellen. Onze tegenstanders zeggen: 'Je kunt niet beide hebben. Je kunt democratie en Europese integratie niet combineren'. Wij zeggen dat de Europese Unie democratisch zal zijn of niet zal zijn. Voor ons valt er over democratie niet te onderhandelen. Ons politieke alternatief voor het neoliberalisme en het neoliberale proces van Europese integratie is: democratie, meer democratie en nog diepere democratie. Vooral in dit tijdvak heeft neoliberalisme een economische crisis verandert in een Europese crisis van democratie. Dit is geen theoretisch statement. We hebben het hier over een crisis die zeer reële gevolgen heeft voor de levens van mensen. Ten minste in die landen die onderhevig zijn aan de Europese Memoranda heeft het bezuinigingsbeleid de institutionele autoriteit en de politieke rol van de landelijke parlementen ondergraven. In Griekenland is bijvoorbeeld het systeem van geïnstitutionaliseerde checks and balances ineengestort. Het parlement is niet langer een instelling voor democratische controle van de regering. Het parlement is verworden tot een institutionele aanvulling op de regering, de enige taak ervan is het goedkeuren van de beslissingen van de Trojka. De Europese democratie is ook op de terugtocht omdat Europese lidstaten, en in het bijzonder landen in de Eurozone, bevoegdheden hebben overgedragen aan gecentraliseerde instituten die geen democratische legitimiteit en operationele transparantie kennen.. Deze instituten nemen besluiten die geïnspireerd zijn door Duitsland omdat ze de huidige machtsverhoudingen in Europa weerspiegelen. Er wordt nationale soevereiniteit overgedragen en we verliezen steeds meer democratie. Anonieme bureaucraten die zich niet hoeven te verantwoorden nemen beslissingen in plaats van verkozen politici. Deze bureaucratische instellingen zijn minder transparant en minder open voor participatie door de bevolking en kunnen minder ter verantwoording worden geroepen dan de bureaucratieën van de meeste lidstaten. Wij willen Europa Dit is niet het Europa dat we willen. Dit is het Europa van de conservatieven, de liberalen en de sociaaldemocraten. Dit is het Europa dat we willen veranderen. Wij willen Europa maar wij willen geen neoliberalisme. Wij willen de Eurozone maar wij willen geen bezuinigingspolitiek Het is de bezuinigingspolitiek die Europa bedreigt, niet Syriza. Zij die zeggen dat het Europa waarin we leven niet kan veranderen zeggen dit omdat zij Europa niet willen zien veranderen. Het is niet in hun belang dat het hedendaagse Europa verandert. Zij zijn in werkelijkheid intens anti-Europees want zij steunen een Europese Unie die de mensen bezuinigingen, werkloosheid, armoede, dalende levensstandaarden en verminderde verwachtingen voor de toekomst brengt. Ik begrijp dat Merkel boos wordt als Europees links en Syriza het Europa van haar ideologie bedreigt, het Europa van haar belangen dat ze langzaam maar zeker heeft opgebouwd tijdens de crisisjaren. Maar de Griekse premier Samaras kan ik maar moeilijk begrijpen. Hij werd verkozen als een tegenstander van bezuinigingsbeleid, als iemand die niet zou luisteren naar Merkel. Hij zal vertrekken als een verblinde neoliberaal, een voorstander van bezuinigingen en een supporter van Merkel. De Griekse bevolking maakt een humanitaire crisis zonder weerga door. Officieel ligt de werkeloosheid rond de 30 procent en de jongerenwerkeloosheid ligt boven de 60 procent. De verhouding van de Griekse staatsschuld tot het BBP is volledig zoek, in 2013 was de schuld al 176 procent van het BNP. Ik moet jullie eraan herinneren dat de Griekse schuld begon op te groeien tijdens de jaren dat we onderworpen waren aan de EU memoranda en als gevolg van de bezuinigingspolitiek van de Memoranda. Dus waarom zouden we nu applaudisseren? Wat is het zogenaamde succesverhaal? Wat is de politieke erfenis die hier nagelaten wordt? Een democratisch, sociaal en ecologisch Europa De democratische organisatie van de Europese Unie staat centraal in onze campagne voor het voorzitterschap van de Europese Commissie, evenals het onmiddellijk stoppen van de bezuinigingspolitiek. Wij willen de omvang van de overheidsinterventie uitbreiden. Wij willen de publieke deelname aan Europese beslissingen en het beleid vergroten. Ik wil nu jullie steun vragen voor de komende Europese verkiezingen in mei 2014. Niet alleen voor mijn kandidatuur, alsof het een persoonlijk gevecht zou zijn, maar steun aan de gemeenschappelijke krachten van links, aan het gezamenlijke gevecht dat we aangaan. Het is een gevecht voor een mandaat van hoop en verandering in Europa. Ik wil opnieuw benadrukken dat mijn kandidatuur niet een kandidatuur is voor het zuiden van Europa. Het is een kandidatuur voor alle Europese burgers en vooral voor de mensen die lijden onder bezuinigingen, ongeacht waar ze wonen. Of ze nu in het zuiden van Europa wonen, in het noorden, het oosten of in het westen. Het is een kandidatuur die de mensen wil verenigen die verdeeld worden door het neoliberale crisismanagement. We richten ons in het bijzonder op jonge mannen en vrouwen. Want voor de eerste keer in het naoorlogse Europa verwacht een jonge generatie dat zij in de toekomst minder goed af zullen zijn dan hun ouders. De jeugd ziet haar verwachtingen ingeperkt door hoge werkloosheid en vooruitzichten van lage lonen en het uitblijven van nieuwe banen. Wij moeten met hen, niet voor hen, handelen! En dat moet nu gebeuren. Wij vechten voor een democratisch, sociaal en ecologisch Europa. Wij vechten voor de ecologische transformatie van productie en de hervorming van het Europese immigratiebeleid. Maar om beleid te kunnen voeren moeten we beschikken over de middelen om ze ten uitvoer te brengen. Dus om in Europa democratie te herwinnen hebben we een Europese Unie nodig die het eigen beleid kan financieren. Wij hebben een robuust Europees budget nodig dat beheerd wordt door het Europese parlement. Wij zijn voor het onmiddellijk intrekken van de Memoranda en het gecoördineerd stimuleren van alle Europese economieën. Wij willen een werkelijke Europese Centrale Bank die optreedt als 'lender of last resort', niet alleen voor banken maar ook voor staten. Wij zijn ervan overtuigd dat Europa een eigen Glass-Steagall Act nodig heeft om commerciële en investeringsbanken te scheiden en te voorkomen dat we geconfronteerd worden met zo'n gevaarlijke combinatie van risico's in een enkele, ongecontroleerde entiteit. Wij willen effectieve Europese wetgeving om belasting te heffen op offshore activiteiten. Wij steunen de collectieve, geloofwaardige en definitieve oplossing van de schuldencrisis in de eurozone door middel van een Europese conferentie naar voorbeeld van de conferentie in Londen over de Duitse schuld in 1953. In plaats van een Europa dat rijkdom verdeelt in het voordeel van de rijken en de armen angst aanjaagt stellen wij een Europa voor van solidariteit, van economische en sociale zekerheid, van werkgelegenheid en welvaart. Sociale beweging noodzakelijk In Griekenland is Syriza de regering van de toekomst. Een electorale zege van ons zou regime change betekenen in Griekenland. Maar tegelijkertijd zou onze zege de Europese beweging tegen de bezuinigingspolitiek versterken. Een dergelijke zege zou de voorwaarden scheppen voor beleidswijzigingen en een nieuwe politieke balans in de Europese Unie. Maar ik wil duidelijk maken dat op dit moment het één ding is om de voorwaarden voor verandering te scheppen, maar dat daadwerkelijke verandering nog iets anders is. Als nooit tevoren is verandering mogelijk maar deze komt niet automatisch. Verandering zal er alleen komen als de bevolking van Europa haar eigen gewicht toevoegt aan het gevecht van Syriza tegen de bezuinigingspolitiek. Om de machtsverhoudingen in Europa te veranderen zijn sociale bewegingen en steun over heel Europa noodzakelijk. Een Syriza regering zal met Merkel onderhandelen, niet alleen in het belang van Griekenland, niet alleen voor de Grieken maar voor alle werkende mensen in de hele Eurozone, in heel Europa. Voor de Nederlanders, de Duitsers en de Finnen tegelijk. Want de bezuinigingspolitiek raakt ons allemaal en het is deze politiek die we willen beëindigen. Daarom komen wij aan de macht, om bezuinigingen te vervangen door vooruitgang, om catastrofe plaats te laten maken voor heropbouw. Dit is een historische uitdaging voor Europa. Een ander beleid Ik wijs erop dat het probleem niet de uitvoerder van beleid is, maar het beleid zelf. Het gaat er dus niet om de trojka te ontbinden en door te gaan met trojka beleid. De Griekse premier Samaras bereidt een nieuw Memorandum voor, het derde op rij. Misschien zal de naam anders zijn, maar het beleid zal hetzelfde blijven met nieuwe bezuinigingsmaatregelen. Het is dus Samaras zelf die de keuze opwerpt voor de komende verkiezingen in Griekenland: bezuinigingen of vooruitgang; Memorandum of Syriza. Samaras zou onderhand moeten beseffen dat in de politiek bedrog slechts eenmaal succesvol is. De Griekse bevolking is alert. Zij herinnert zich dat hij voor de verkiezingen in 2012 beloofde het Memorandum te heronderhandelen en kortingen op salarissen en pensioenen zou schrappen. Zij herinnert zich ook dat hij na zijn verkiezing radicaal van koers veranderde en publiekelijk aan Merkel verontschuldigingen aanbood voor zijn eerdere kritiek op de Memoranda en zich aan haar beleid onderwierp. Dat deed hij zelfs toen hij afgelopen woensdag het Europees Parlement toesprak. Toen hij dus het belangrijkste trojka instituut toesprak. Samaras blijft voorstander van het 'succesverhaal' van de bezuinigingspolitiek Opnieuw toonde hij aan niet voor de taak te zijn opgewassen. Hij liet na de bevolking van Europa te vertellen dat 98 procent van de trojka leningen aan Griekenland gebruikt wordt om eerdere schulden af te lossen en banken te herfinancieren, het geld gaat niet naar de Griekse bevolking. Hij liet na de bevolking van Europa te vertellen dat Griekenland geofferd is voor de Europese banken. Dat in werkelijkheid de Griekse bevolking de Europese banken herkapitaliseren door hun weergaloze offers door twee opeenvolgende Memoranda sinds mei 2010. Hij liet na de bevolking van Europa te vertellen dat Griekenland een humanitaire crisis doormaakt op een schaal die ongekend is voor een Europees land in vredestijd. Een groot deel van de Griekse samenleving lijdt onder de bezuinigingspolitiek omdat de mensen geen toegang hebben tot zelfs de meest elementaire sociale voorzieningen. Meer dan een kwart van de bevolking leeft onder de armoedegrens. Zes van de tien burgers gaat niet naar de dokter omdat ze die niet kunnen betalen. Van de totale bevolking van 11 miljoen mensen hebben er drie miljoen geen ziektekostenverzekering. Veertig procent van de bevolking bezuinigt op eten om hun medicijnen te kunnen betalen. De bezuinigingspolitiek heeft getoond een economische en sociale ramp te zijn. Het is een catastrofe voor democratie. De bezuinigingspolitiek is de crisis, niet de oplossing voor de crisis. Wij vertrouwen erop dat politieke actie en collectieve mobilisaties er een einde aan kunnen maken en de opening kunnen creëren naar een betere toekomst. Wij vertrouwen erop dat links in Europa de positieve verrassing zal zijn bij de verkiezingen in mei. Bedankt voor jullie aandacht.


Deze toespraak werd in het Engels gehouden. De tekst werd gepubliceerd op de site van Links, waar ook een video van de toespraak staat. De Nederlandse vertaling en tussenkopjes zijn van Grenzeloos.

Dossier
Soort artikel
Reactie van:

ineke ter heege

wo, 04/16/2014 - 17:38

Ik ben het helemaal eens met Alexis. En hoop vurig voor de Griekse bevolking die zo zwaar lijdt onder deze bezuinigingscrisis net als de bevolking van Italië. Portugal, Spanje en de mensen in de rest van Europa die getroffen worden door dit onmenselijke neoliberale beleid, dat links gaat winnen bij de komende Europese verkiezingen!

Reactie toevoegen

Plain text

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd>
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
Uw reactie zal niet meteen verschijnen, deze wordt eerst goedgekeurd door de beheerder.
pagetoptoptop