De vergrijzing verandert de markt. Dat geldt ook voor de markt in de filmwereld. Er komen steeds meer films van, met en voor ouderen. Bioscopen spelen in op de vergrijzing met speciale programma’s.  Zijn die films ook interessant voor een wat jonger publiek? Soms zijn ze wel leerzaam, als ze tenminste een beetje eerlijk zijn, zoals Finding your Feet.

Koopkracht

Momenteel  leven in Nederland ruim 3 miljoen 65-plussers. Ondanks dat de levensverwachting recent is gedaald – voor vrouwen van 93 naar 92,5 jaar en voor mannen van 90,1 naar 90 jaar – neemt hun aantal nog steeds toe. Mede dankzij de geboortegolf van na de Tweede Wereldoorlog. En ondanks een daling van de koopkracht van de senioren – de afgelopen jaren tussen de 5 en 10% - vormen ze door die groei in aantal een aantrekkelijke afzetmarkt. Ook voor de filmbedrijven.

We zien dat bioscopen op deze ontwikkeling inspelen. Pathé geeft korting aan mensen van boven de 65. En in veel van hun filmzalen vinden speciale voorstellingen plaats voor 50-plus. Met korting, kopje koffie of thee met wat lekkers én plaspauze(!). Theater Dakota in Den Haag, een dependance van het Filmhuis, biedt ongeveer hetzelfde op twee vrijdagochtenden in de maand om 11 uur tijdens ‘’Een ouderwetse gezellige filmochtend”.

Werk

Een ander front waarop de vergrijzing zich doet voelen is dat van de makers van en de spelers in films. Op het witte doek blijven ze in (oude) films misschien eeuwig jong, in de dagelijkse werkelijkheid verouderen ook zij. Valzelfsprekend proberen ze, soms tot op hoge leeftijd, zich zelf van werk en inkomen te voorzien. Denk aan de regisseurs Martin Scorsese van 75 (Taxi Driver),  Clint Eastwood van 88 (The Bridge of Madison County) en Ken Loach van 82 (I, Daniel Blake).

Inmiddels zijn films met oudere acteurs en actrices en ouderenproblematiek niet langer bijzonder. In 1981 baarde On Golden Pond nog opzien. Het was toen ongebruikelijk om een verhouding tussen twee senioren – Henry Fonda (76) en Katherine Hepburn (74) – in beeld te brengen. Ondertussen zijn heel wat vergelijkbare films de revue gepasseerd.  Zoals bijvoorbeeld The Last Exotic Marigold Hotel 1 en 2. Met o.a. Judy Dench (nu 84), Bill Nighy (68) en Maggie Smith (nu 84). Ook Catherine  Deneuve, ooit schitterend in Belle de Jour, speelt als 75-jarige alleen al dit jaar in drie films mee.

Leerzaam?

Is een film van, met en voor  ouderen ook geschikt voor een jonger publiek? Dat hangt ervan af. Zo’n film kan interessant zijn omdat het een blik gunt op een (andere) levensfase. Maar dan moet het wel een beetje eerlijke film zijn. De onlangs uitgebrachte The Book Club is dat bijvoorbeeld bepaald niet. Het verhaal gaat over vier oudere vrouwen – waaronder Jane Fonda (81) en Diane Keaton (72) – die na het lezen van Vijftig Tinten Grijs weer aan seks gaan doen. Wauw! In een interview vertelde Jane Fonda dat ze hem in de film flink van jetje geeft, maar dat in haar echte leven “de winkel beneden al lang op slot zit”.  Veel realiteit lijkt The Book Club niet te bevatten. Een Amerikaanse recensent schreef over “het eten van plastic fruit….”.

Realisme

Van een ander gehalte is de recente Engelse film Finding your Feet.  Die gaat over twee zussen op leeftijd. De één, Sandra (Imelda Staunton  - 62) is rijk en bekakt;  de ander, Bif (Celia Imrie – 66)  woont in een eenvoudig flatje en is sociaal actief. Die Sandra ontdekt na 35 jaar keurig huwelijk met een hoge politie-functionaris dat haar man ‘het doet’ met haar beste vriendin. Ze trekt in bij Bif. Aanvankelijk botsen de zussen enorm. De arrogantie van Sandra is onuitstaanbaar, maar langzamerhand ontdooit deze dame. Ze maakt via Bif kennis met de wat excentrieke woonbootbewoner Charlie (Timothy Spall – 61) en komt steeds meer los. Inclusief haar voeten, want ze ontpopt zich als een lang verwaarloosde danseres. Dat brengt ons bij de enige echt gênante scene in de film: bij een bezoek aan Rome treden Sandra en haar bejaarde dansgezelschap op in een uitverkochte schouwburg. En ja hoor, na aanvankelijke scepsis bij het publiek weten de Engelse oudjes de Italiaanse harten te veroveren en eindig hun optreden met een staande ovatie. Billenknijpend.  De rest van de film is wél behoorlijk realistisch. Dus mét de aftakeling, gebreken, ziektes en angst voor de dood, die bij de ouderdom horen, maar die óók af en toe met de nodige humor worden gedragen.  En Imelda Staunton , die we eerder hebben kunnen zien in Pride, toont zich wederom als topactrice. Als ze aan het slot van Finding your Feet voor het dilemma komt te staan om óf terug te keren naar haar oude, vertrouwde leventje óf  te kiezen voor een nieuw avontuur, dan gun je haar van harte de vrijheid!