In het nummer Useless Desires neemt een oude vrouw afscheid van het leven. Teleurgesteld. Het leven bracht niet wat het beloofde. Met de jaren is het besef gegroeid dat het zinloos is te blijven verlangen. ‘Even I’m getting tired of these useless desires.’

Patty Griffin werd veertig jaar geleden geboren in een groot, arm katholiek gezin in Maine. Dat heeft z’n sporen nagelaten, in de vorm van katholieke symboliek in de songteksten, een zekere rebellie tegen de religieuze regeltjes en een gevoel voor hoe de grote dingen des levens bestaan uit details. Maar ook in een rudimentair soort klassenbewustzijn, dat je vaker terug vindt in Amerikaanse rootsmuziek. Een van de beste nummers op haar debuut van acht jaar geleden is Poor Man’s House, waarin ze bijtend zingt: ‘There’s nothing like poverty to get you into heaven.’ Haar rustige, gebalanceerde, van toeters en bellen gestripte rockliedjes doen denken aan het beheerste werk van working class hero Bruce Springsteen, een vleugje Bob Dylan en Tom Waits.

Prozac
Griffin is muzikaal eigenlijk slecht te categoriseren, omdat de invloed van country, jazz, gospel en blues ook duidelijk zijn te horen. Haar nummers vertellen over de moeilijkheden in het leven, over eenzaamheid, vervreemding en woede, over verdriet en lijden. Griffin kruipt in de huid van mensen met een verhaal, en zingt met zo’n hartverscheurende stem dat een vergelijking opdoemt met Billie Holiday. In een weinig vleiende recensie van Impossible Dream in People Magazine werd die vergelijking ook gemaakt: ‘Patty Griffins laatste werk moet vergezeld gaan met een recept voor Prozac. Je moet terug naar Billie Holidays Gloomy Sunday om materiaal te vinden dat zo donker en deprimerend is.’ Het was niet vleiend bedoeld, maar dat is het natuurlijk wel. In een zin genoemd worden met Holiday als je cd net uit is, veel beter kun je het niet hebben.
In 1998, op haar tweede album Flamin Red, bracht Griffin een van de belangrijkste nummers uit haar carriere, het spokende Tony, een liedje over de zelfmoord van een homoseksuele jongen, een voormalige klasgenoot : ‘Hey, Tony, what’s so good about dying? He said I think I might do a little dying today. He looked in the mirror and saw a little faggot starin’ back at him. Pulled out a gun and blew himself away.’

Donkere tijden
Griffin geeft grif toe dat Impossible Dream sterk beïnvloed is door de donkere tijden die we doormaken. De sfeer op het album wordt goed samengevat door een zinnetje in de laatste track: ‘I must confess there appears to be way more darkness than light.’ Dat sentiment overheerst. Sterker nog, de meeste liedjes zijn doordrenkt van tranen. Maar ook van woede, zoals het bittere Cold As It Gets, waarin Griffin in de huid kruipt van een holocaustoverlever die wraak zweert: ‘I live only to see you live to regret, everything that you’ve done.’
Deze nummers zetten de toon. Griffin doet geen moeite haar pessimisme te versluieren. Een aanstekelijk pessimisme is het – het luisteren stemt niet vrolijk. Maar we leven ook niet in een vrolijke wereld. En de donkere klanken van Griffins muziek zijn duizend keer eerlijker en echter dan de aan de lopende band gemaakte, van tits and ass aan elkaar hangende rotzooi dat het grote geld wekelijks op de markt brengt.
Impossible Dream is een opluchting in tijden van gefabriceerd idolendom. En Griffin is de beste, omdat ze zichzelf steeds overstijgt. Bijvoorbeeld door de manier waarop ze hier en daar een brandende fakkel in het donker ophoudt. Fascinerend is het titelnummer, dat notabene door Griffins ouders, amateurs, met bibberende stem wordt gezongen. Het is een oud liedje uit de (verfilmde) musical Man of La Mancha, over de opsluiting van de schrijver Cervantes (Don Quichotte) tijdens de Spaanse inquisitie. The Impossible Dream beschrijft de zoektocht naar een wereld waarin mensen elkaar geen kwaad meer aandoen. Griffin zegt: ‘Je kijkt naar het nieuws, en er zijn zoveel mensen die met elkaar vechten en je hebt het gevoel dat dat alles is. Dit is geen populaire tijd voor een beetje solidariteit.’ Het onmogelijke dromen, vindt Patty Griffin, is het licht aan het eind van de tunnel.

Maar uiteindelijk overheerst het verdriet en de angst. Zoals in het hartverscheurende Florida, waarin de jonge, vrolijke en hoopvolle toeristen die jaarlijks de zon opzoeken een inwoonster van vakantiepark Florida met zichzelf confronteert. Ze vraagt zich af wat ze eigenlijk aan het doen is in haar leven. ‘Isn’t it hard sometimes?Isn’t it lonely? How I still hang around here. And there’s nothing to hold me.’
Een rotwereld, dat is het.

Patty Griffin op het net: www.pattygriffin.com en www.pattygriffin.net. Gratis clips op www.atorecords.com/artists/pg/