Consequent kiezen voor de strijd, acties voeren en activiteiten organiseren door de Werkgroep Pensioen Acties (WPA) van de sector senioren van de FNV, samen met het Landelijke Comité Red het Pensioenstelsel (LCR) leiden langzaam maar zeker tot resultaten. Er is zeker nog geen doorbraak, maar er is beweging. Dat geldt niet alleen voor de inhoud van het pensioendossier, maar ook voor de discussie binnen de FNV. Dit is de conclusie uit het kaderberaad onder de strijdende senioren van 12 juni jongstleden. Er waren ruim 250 actieve kaderleden die met de onderhandelaars in discussie gingen over een nieuw pensioenakkoord. De actieleiding van WPA/LCR nam daarin het voortouw, direct nadat één van de onderhandelaars de stand van zaken had geschetst. Dit alles met steun door de reacties uit de zaal. Twee aspecten kwamen duidelijk naar voren: de noodzaak voor de indexatie van de pensioenen en de verbreding van de strijd binnen de gehele vakbeweging - en daar buiten. Dat laatste vooral om recht te zetten dat de strijd voor een goed pensioenstelsel een zaak zou zijn van oude grijze mannen en om te benadrukken dat het ons allen betreft. Indexatie voor elke generatie is de verbindende leuze. Drie eisen Het kaderberaad was oorspronkelijk bedoeld om de verdere activiteiten in de strijd voor een goed pensioenstelsel vorm te geven en te organiseren. Lekken uit De Telegraaf gooiden echter roet in het eten, er zou een akkoord zijn. Dat was aanleiding voor het bestuur van de FNV om een extra bijeenkomst met het Ledenparlement te houden om één en ander toe te lichten. De actievoerende senioren waren daarvoor niet uitgenodigd, terwijl ze toch de eerst betrokkenen zijn. Hun boosheid nam alleen maar toe, toen bleek dat zowel de pensioendeskundigen uit de werkorganisatie als het Ledenparlement oren hadden voor wat het FNV-bestuur presenteerde. De actievoerders vonden het nodig de agenda om te gooien en de uitgelekte resultaten te spiegelen aan de drie eisen van de gehele bond. Cor Minnaard bracht in een helder betoog de kritiek van WPA/LCR naar voren en herhaalde de drie eisen: 1) Een tijdig pensioen met de bevriezing van de AOW-leeftijd op 66 jaar. 2) Een volwaardig pensioen; bestaande pensioenen en pensioenaanspraken indexeren - dat betekent herziening van het beruchte 'financiële toetsingskader'. 3) Een toekomstbestendig pensioen; iedereen - vast, flex en zzp - dient een collectief aanvullend pensioen op te kunnen bouwen. Begeleidende opmerking: een akkoord mag geen verslechtering betekenen ten opzichte van de huidige situatie. Onaanvaardbaar Waaruit bestond het 'concept akkoord'? In plaats van in 2021 is het voorstel om de leeftijd van AOW en pensioen pas in 2025 naar 67 te brengen. Binnen het nieuwe pensioenstelsel zou er een nieuw contract kunnen komen, waarin gestreefd wordt naar indexering. Verder wordt ingestemd met het voornemen van het kabinet om onder stringente voorwaarden de 'doorsnee systematiek' af te schaffen. Die systematiek is het principe dat iedereen een premie betaalt en daaraan een pensioenrecht ontleent. Afschaffing legt de de bijl aan de wortel van de collectiviteit van het stelsel. En als laatste punt zal er onderzoek gedaan worden naar de mogelijkheid van toegang tot het pensioenstelsel door zzp’ers en 'flexers'. Dit resultaat komt absoluut niet tegemoet aan de eisen die door de gehele vakbond in het kader van het Offensief zijn gesteld. Kort en goed: dit zijn verslechteringen van het huidige stelsel. Terecht stelde Cor Minnaard dat wat nu voorligt op geen enkele manier overeenkomt met waar we nu een half jaar strijd voor voeren en over discussiëren. Daarbij aangetekend dat er al concessies zijn gedaan ten opzichte van ons oorspronkelijke standpunt dat immers verder ging dan de huidige eisen. Conclusie: dit concept akkoord kunnen we nooit aanvaarden, het is volstrekt onvoldoende. Een ander lid van de initiatiefgroep WPA/LCR, Huub Esten, benadrukte overtuigend de noodzaak en de mogelijkheden van indexatie. In de overvolle, gezamenlijke pensioenfondsen bevindt zich nu al bijna 1.400 miljard euro dat buitengewoon geschikt is voor de huidige generatie gepensioneerden die al tien jaar op achterstand staan. Maar ook voor de collega's die in de toekomst met pensioen willen en door niet te indexeren met een grote achterstand beginnen. Tuur Elzinga, de onderhandelaar namens de FNV, onderstreepte dat er nog geen akkoord ligt. Het is een proces op weg naar iets, waarover uiteindelijk alle leden van de FNV beslissen. Hij complimenteerde de senioren met hun activiteiten die volgens hem een bijzondere steun geweest zijn in de onderhandelingen tot dan toe. Hij riep op daarmee door te gaan en gaf toe dat het huidige resultaat niet beantwoordt aan de eisen van de FNV. Te meer daar, zoals ook WPA/LCR constateert, in het gehele land de discussie aan het kantelen is en het onbegrip groeit over de plannen om het stelsel te herzien. Alle aanleiding dus om door te gaan. Een goed begin Door de aanpak van WPA/LCR heeft de FNV met haar Offensief tegen de race naar beneden en het ongelijke speelveld, een instrument gekregen om die ontwikkeling te keren. Maar er moet nog wel wat gebeuren. Daar ging Jan Ilsink van WPA/LCR op in. Hij gaf een samenvatting van de acties en activiteiten tot dan toe, waarbij hij concludeerde dat we in weinig tijd ruim vierduizend mensen in beweging hebben gekregen, gesteund door een actief kaderbestand van ruim 250 mensen. Hoe divers de reacties op het maandelijkse pensioenalarm ook zijn, ze zijn hoopgevend. Dat wordt ondersteund door de stand van de discussie onder deskundigen die stellen dat er met het stelsel niets mis is en er slechts wat aanpassingen nodig zijn. Maar ook andere organisaties laten van zich horen en komen steeds meer op de lijn van WPA/LCR en daarmee van de FNV. Alle reden dus om de activiteiten voort te zetten en verdere acties te ondernemen. Er is een vakbondsmacht aan het ontstaan die echt van onder op komt en betekenis krijgt. De weg door de instituties, ook die binnen de vakbeweging, is nog lang. Instemmen met het resultaat wat er nu zou liggen, zal de FNV weer een heel eind in het defensief terugdringen en bovendien veel leden kosten. De groepen WPA/LCR gaan door, te beginnen met het op gang brengen van de discussie binnen de gehele FNV en door solidariteit buiten de vakbond op te bouwen - en vooral ook door te gaan met de acties zoals die tot nu toe georganiseerd zijn. Een paar dagen geleden, 20 juni, hebben we weer actie gevoerd in Den Haag. Ruim 250 strijdbare kaderleden hebben met een pensioenalarm de Haagse binnenstad in vlam gezet en rood gekleurd en zo het pensioendebat onder de aandacht gebracht. En het was nog heel plezierig ook. Dit artikel verscheen eerder op Solidariteit.