Breder is beter

De nieuwe FNV verloor het afgelopen jaar leden. Maar won ook zevenduizend jongeren in de Young & United campagne die vorige week hun eigen Actieraad en voorzitter kozen. De laatste maanden was er trouwens weer een kleine ledenwinst. In de nieuwe FNV hoor je steeds meer 'eigen volk eerst'. maar er is ook een Vluchtelingenkrant om de discussie aan te gaan en niet weg te kijken.

Diezelfde FNV bezoekt nog steeds veelvuldig de poldertafel van de Sociaal Economische Raad (SER), maar ook tekent ook voor 'activering' van leden. In visietrajecten, kenniscolleges en inspiratiedagen delen vooral leden en kaderleden argumenten, analyses, kritiek en actiestrategie. Via klankbord- en werkgroepen is er meer betrokkenheid en invloed van onderop. Natuurlijk moet het sneller, meer en beter. Maar ik prijs me nog even gelukkig met het aantal initiatieven dat de goede kant op wijst.

Samenwerking

Zo'n goede 'move' is de samenwerking met andere bewegingen, NGO's bijvoorbeeld. Dat kreeg afgelopen jaar steeds meer vorm. Bijvoorbeeld door tegengas te geven bij de geheime onderhandelingen over de vrijhandelsverdragen TTIP, TiSA en CETA. (*) Overigens op zich al winst dat er steeds meer aandacht is voor de internationale agenda en thema's die bepalend zijn voor hoe de wereld er over tien of twintig jaar uitziet.

Op de TTIP-ALARM demonstratie, oktober 2015, kon je al zien hoe divers een beweging dan wordt en hoe het kan gaan borrelen. Oudere vakbondsmensen bloeien op en delen hun ervaring met de vaak jongere NGO garde. Theoretische kennis van NGO's mengt zich met de praktijk van de werkvloer. Dan komen concrete voorbeelden bij abstracte thema's en vormen ze samen overtuigingskracht. Dan gaan we de chloorkip voorbij met meer voorbeelden. Dan willen we weten hoe onze minister of onze vertegenwoordiger in het Europees Parlement voorkomt dat we in Europa net als in de Verenigde Staten steeds resistenter worden tegen antibiotica. En hoe ze gaan zorgen dat in Amerika de melk van koeien die daarmee behandeld worden niet gewoon verkocht wordt. En dan wordt het antwoord op die simpele vraag ineens moeilijk. Dan willen we weten hoe het zit met dat patentrecht en zogenaamd nieuwe duurdere medicijnen die niets toevoegen aan de bestaande.

Maar ook de milieubeweging die zich bij haar kritiek altijd geconfronteerd wist met het argument van de neoliberale lobby dat zo'n verdrag nu eenmaal goed was voor de werkgelegenheid, voelde zich gesterkt: een simpel "weet u dat zeker, want de FNV is ook tegen" in lokale fora volstond vaak al. De win-win voelde goed en bracht ook op lokaal niveau steeds meer vakbondsmensen en milieu-activisten bij elkaar.

Vooral duurzaam

Richting klimaattop eind vorig jaar werden de banden verder gesmeed. In de SER en in de klei. Met collega's liepen we in november een dag mee met de "Climat Miles", opgezet door Urgenda, de organisatie die via de rechter de overheid dwong zich te houden aan de afspraken met stringenter klimaatbeleid. Nadat directeur Marian Minnesma eerder een actualiteitencollege gaf voor FNV leden, was het onze beurt een etappe van zo'n 27 kilometer in de buurt van het Belgische Nijvel mee te wandelen op weg naar de klimaattop in Parijs. Met onderweg alle tijd om door te praten over wat ons te doen staat. We hebben geleerd van de jaren zestig, de sluiting van de mijnen en de koude sanering over de ruggen van mijnwerkers. Niet voor de poort liggen van de kolencentrales. Samen met kaderleden en bestuurders in de energiesector kijken wat de mogelijkheden zijn buiten de fossiele brandstoffen. De eerste bijeenkomst vond al plaats. Samen zoeken naar nieuwe kansen in duurzame energie, in isolatie van woningen, in afvalindustrie of transport. Op weg naar een circulaire economie, waarbij producten en materialen hergebruikt worden en grondstoffen hun waarde behouden.

En ook die initiatieven vinden weerklank bij vakbondskader en leden. Inmiddels is een flinke milieuwerkgroep binnen de FNV gevormd en liep een grote en met groene helmen getooide FNV-delegatie mee in de Klimaatparade. Tussen alle milieugroepen had de FNV een toegewezen plek met een eigen "isoleren=werk creëren" kar, samen "voor echte groene banen". Langs de kant misschien her en der een verbaasde blik, maar vooral veel opgestoken duimen. Het betere vakbondswerk van onderop dus. Maar gesteund door een voorzitter die zijn nieuwjaarsspeech afsloot met een uitnodiging aan andere organisaties om een brede beweging te vormen voor een duurzame sociale economie. En dat ook met een interview in Trouw liet optekenen (11-01-2016).

Solidair verder

Ik zie daar toch de eerste, voorzichtige stappen weer terug naar de brede vakbeweging. Een vakbeweging die zich wat gelegen laat liggen aan de wereld om haar heen. En natuurlijk waait in die wereld nog steeds de koude wind van het sprinkhaan kapitalisme met Sun Capital Partners en co, de ongelimiteerde marktwerking en doorgeschoten flexibilisering.

En jazeker, die koude wind wordt steeds guurder en gevoed door hele en halve fascisten die al dan niet georganiseerd haat zaaien. Ook FNV leden worden tegen elkaar opgezet. Maar het wegkijken wordt langzaam doorbroken. De FNV mengt zich steeds meer in het debat rond vluchtelingen en racisme, vooral in eigen gelederen. En ook daar wordt de hand uitgestoken naar de antiracisme beweging. Waar smaakmakers hun visie geven in een FNV hoorzitting onder het motto "racisme werkt niet" en jonge leden van kleur aan het woord zijn over hun ervaringen en verwachtingen van de FNV. Solidariteit is er niet vanzelf, dat is hard werken, samen werken, je uitspreken en mengen in het maatschappelijk debat.

Natuurlijk worden er fouten gemaakt, maar ik wilde deze keer stilstaan bij die goede initiatieven, op twee terreinen waar de vakbeweging het verschil kan maken. En bij het discussieklimaat van een nieuwe FNV die actief de boer op gaat met Visiebijeenkomsten en een platform biedt aan haar leden om niet stil te blijven. Maar meepraten over globalisering en economisering van de maatschappij, over technologie, robotisering en coöperaties, over klimaatverandering en demografische ontwikkelingen. Dat genereert nieuwe contacten en ideeën. Dat geeft kracht. Net als de wetenschap dat we weer naar buiten kijken en blijven kijken en niet terugvallen in intern gekrakeel als de voorzitter vroegtijdig opstapt. Dan gaan we zonder hem maar met een Ledenparlement - nog steeds uniek in de wereld - gewoon door. Is ook sterk.

(*) TTIP: Transatlantic Trade and Investment Partnership (vrijhandelsverdrag VS/EU).

TiSA: Trade in Services Agreement (wereldwijd verdrag over - ook publieke - dienstverlening).

CETA: Comprehensive Economic and Trade Agreement (vrijhandelsverdrag Canada/EU).

NGO: Niet Gouvernementele Organisatie.

Dit stuk verscheen eerder als commentaar op Solidariteit.

Dossier
Soort artikel

Reactie toevoegen

Plain text

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd>
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
Uw reactie zal niet meteen verschijnen, deze wordt eerst goedgekeurd door de beheerder.
pagetoptoptop