Ondanks breed verzet in solidariteit met de Palestijnen wil het Concertgebouw in Amsterdam de concerten met IDF-zanger Shai Abramson doorzetten. Dit is niet alleen een knieval voor extreemrechts, maar past ook in het rechtse cultuurbeleid van de afgelopen decennia.

In de loop van de zomer werd bekend dat IDF-propagandist en voormalig luitenant-kolonel Shai Abramson als zanger zou optreden bij een chanoeka-concert in het Concertgebouw in Amsterdam. Sinds 2008 is Abramson de hoofd-cantor van het Israelische bezettingsleger IDF. Hij zingt in legeruniform bij ceremonies, onder andere voor Israëlische soldaten die gewond terugkomen uit Gaza. Zo nam hij twee jaar geleden ter gelegenheid van het joodse lichtjesfeest chanoeka een video op met het verwoeste Gaza als achtergrond, waarin de genocide op de Palestijnen werd neergezet als een strijd van het Israëlische licht tegen het Palestijnse duister.

Vanuit pro-Palestijnse organisaties werd er met ongeloof gereageerd op de uitnodiging van deze oorlogsmisdadiger op een groot Nederlands podium. Joodse antizionistische organisaties attendeerden het Concertgebouw in augustus al op de aanwezigheid van Abramson in hun zaal. Om de gemoederen te bedaren riep het Concertgebouw de organisator van het concert, Stichting Chanukah Concert, publiekelijk op om een andere zanger uit te nodigen. Concertgebouw-directeur Simon Reinink probeerde activisten te bewegen publiekelijk geen druk te zetten zodat hij de kans zou hebben om met de organisator tot een oplossing te komen. Toen de stichting, na meer dan een maand lang tijdrekken, weigerde een andere cantor te kiezen, zegde het Concertgebouw het contract met de stichting op. Een beslissing die vooral kwam uit angst voor de PR-schade die een pro-genocide concert zou brengen, maar die het Concertgebouw in hun verklaring framede als ingegeven door hun missie om 'mensen [te] verbinden door muziek'.

Extreemrechtse tegenreactie

Daarop kwam zoals te verwachten de ophefmachine op gang. Het Concertgebouw werd beschuldigd van antisemitisme (onder anderen door NSB-krant de Telegraaf), er kwamen bedreigingen en de extreemrechtse Israëlische minister Chikli zette burgemeester Halsema zelfs in een brief onder druk om het voor de apartheidsstaat op te nemen. Halsema, die na de Maccabi-rellen nog klakkeloos de leugens van de zionistische lobby overnam, diende Chikli deze keer stevig van repliek: 'Ik vind de vergelijking met de vervolging en uitroeiing van Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog meer dan verachtelijk. Die geschiedenis vereist nauwkeurigheid en integriteit, geen instrumentalisering.'

De zalvende woorden van het Concertgebouw over hun verbindingsmissie bleken echter weinig waard, want al binnen een week bezweken ze voor de zionistische intimidatie. Stichting Chanukah Concert, waarvan de hoofdsponsor de zionistische lobby-organisatie B’nai B’rith is, werd beloond voor de uitnodiging van Abramson en mag nu op 14 december zelfs drie, in plaats van twee, concerten organiseren. Het organiseren van joodse culturele uitingen, zoals een religieuze viering, is een bewuste tactiek van zionisten om het onderscheid tussen jodendom en zionisme te vertroebelen.

In Nieuwsuur loog Reinink dat het probleem nooit was dat er überhaupt een IDF-propagandist naar het Concertgebouw kwam, maar dat het openbare concerten waren. Daarom zijn de avondconcerten nu 'besloten', hoewel iedereen die een kaartje had voor de uitverkochte openbare concerten, dat mocht inruilen voor een 'besloten' kaartje. Reinink speelt dus een semantisch spelletje. Dezelfde constructie gebruikte het Concertgebouw twee jaar geleden om een concert van dezelfde organisator door te laten gaan, wat leidde tot grote onvrede bij medewerkers van het Concertgebouw.

Rechts cultuurbeleid

Uit de houding van het bestuur van het Concertgebouw blijkt minachting voor haar bezoekers, medewerkers en de 250.000 demonstranten die in oktober een rode lijn trokken op het Museumplein, náást het Concertgebouw. Dit is symptomatisch voor de nieuwe laag 'cultuurmanagers' die is ontstaan na jarenlang neoliberaal overheidsbeleid. Lokale muziekscholen zijn wegbezuinigd waardoor muziekles voor veel gezinnen onbetaalbaar is geworden, organisatoren moeten het 'nut' van cultuur meetbaar maken om in aanmerking te komen voor financiering en musici werken als ZZP’er of met onzekere contracten.

Deze precariteit leidt binnen de cultuursector tot steeds ongelijkere machtsverhoudingen, zoals dirigenten die een angstcultuur creëren, maar het zorgt ook voor een cultuursector die geen stelling meer durft te nemen, omdat topmanagers bang zijn financiering kwijt te raken. Extreemrechts haat een cultuur die mensen zelfverzekerd maakt, met elkaar verbindt en nieuwe perspectieven biedt. Dit staat haaks op de angst, haat en onwetendheid waar fascisten op drijven. Deze afkeer van onafhankelijke kunstenaars helpt ook verklaren waarom extreemrechtse figuren zoals Geert Wilders zo gretig gebruikmaken van AI om hun racistische plaatjes of anti-AZC liedjes te genereren. Daarom moeten we elke extreemrechtse poging om onze cultuur te muilkorven of coöpteren principieel bestrijden, zoals Douwe Bob deed toen hij weigerde op te treden naast zionisten.

Kom daarom 14 december naar de demonstratie en Chanoeka-viering voor de deur van het Concertgebouw, georganiseerd door de joodse anti-zionistische organisatie Erev Rav. 

Foto van het Rode Lijn protest in Amsterdam (copyright: Moon Boersma).

Overgenomen van Socialisme.nu.