Different Rainbows

In De Achtiende Brumaire van Louis Bonaparte doet Marx zijn beroemde uitspraak dat mensen hun eigen geschiedenis maken, maar zij doen dat niet onder zelfgekozen, maar onder gegeven en overgele­verde omstandigheden. Die uitspraak is heel goed van toepas­sing op homosexualiteit in de Derde Wereld. Homo­sexuele mannen en vrouwen en transsexuelen 'maken' hun ge­schiedenis door zelf vorm te geven aan hun sexuele identi­teit. Die is dus anders in bijvoorbeeld Zuid-Oost Azie dan in La­tijns Amerika.

Toch zijn er ook belangrijke overeenkomsten. Zoals marxisten hebben betoogt hangt het ontstaan van homogemeenschap­pen en -bewegingen nauw samen met industrialisatie, verstede­lijking en veranderende gezinsvormen. Het feit dat deze ont­wikkeling ook een belangrijke rol speelt in de Derde Wereld, is een aanwij­zing dat homosexuele identiteiten en -gemeenschappen inder­daad een maat­schappelijke constructie zijn. Dit argument kan echter een probleem opleveren. Het biedt weinig ruimte voor de zelf­stan­dige activiteit van mensen zelf. Bovendien bestaat het gevaar dat westerse, blanke en middenklasse-ervaringen model komen te staan voor de rest van de wereld.

Peter Drucker vermijdt het idee van een uniforme ontwikkeling door te spreken over een ongelijke en gecombineerde sociale constructie. Die benadering helpt ons begrijpen hoe plaatse­lijke vormen van sexualiteit bewaard blijven binnen een globa­liserende economie en cultuur. Een goed voorbeeld hiervan is de situatie op de Filipijnen. De antropoloog Dennis Altman, een autoriteit op het gebied van homosexualiteit in Zuid-Oost Azie, betoogt hoe er op de Filipijnen een voortdurende tegen­stelling is tussen het lokale en het globale, tussen traditie en moder­niteit. De politieke homobewe­ging representeert hierin het moderne: ze is sterk beïn­vloedt door het Westen en gaat uit van een universele homo­sexualiteit.

Daarnaast spelen de bakla's een rol op de Filipijnen. Het begrip bakla is al heel lang onderdeel van de Filipijnse cultuur en kent geen equiva­lent in het Westen. De term heeft dan ook meer betekenis­sen: transsexuele mannen, "vrouwelijke" mannen of homosexue­len. Bakla's spelen traditioneel een margi­nale, maar enigszins geaccepteer­de rol in de samenle­ving. Vaak werken zij in de persoon­lijke dienst­verle­ning, bijvoor­beeld als schoonheids­specia­liste of in de prostitutie.

Er is een groot verschil tussen deze bakla's, wiens identiteit gekoppeld is aan concepten van mannelijkheid en vrouwelijk­heid, en mannen die hun identiteit baseren op sexuele voor­keur zoals in het Westen. Moderne westerse homosexualiteit staat los van concepten van mannelijkheid en vrouwelijkheid. Lesbi­sche vrouwen worden niet langer gezien als vrou­wen die eigen­lijk man willen zijn en homosexue­le mannen zijn niet meer 'in een verkeerd lichaam' geboren. Deze ontwik­keling vinden we ook op de Filipijnen. Veel mannen beschouwen zich­zelf als homo­sexueel naar westers voorbeeld, zijn beinvloedt door westerse media en kijken naar westerse films. De mannen die zich orga­niseren in homobewegingen hebben een opstelling die lijkt op die van de homobeweging in de Europa, Australie of de VS. Deze ontwikke­ling roept natuurlijk interessante vragen op, omdat het onder­deel is van een Derde Wereld context. De homobe­weging moet op andere manier manoeuvreren dan de westerse bewegingen. Boven­dien drukt het verschil tussen deze 'wester­se' homosexue­len en bakla's de strijd tussen het traditionele en moderne uit. Druckers betoog over ongelijke en gecombi­neerde sociale constructie is dus prima toepasbaar op deze situatie op de Filipijnen.

Different Rainbows is een belangrijk boek. Het is van het groot­ste belang aandacht te besteden aan de opkomst van homo­ge­meenschappen in de Derde Wereld. Veel westerse activisten en acade­mici gaan vaak niet alleen voorbij aan ontwikkelingen daar, maar ook aan schrijvers en onderzoekers uit de Derde Wereld. Deze komen in Different Rainbows wel aan bod. Druc­ker bewijst met dit boek de internatio­nale homo­beweging dan ook een grote dienst.

Soort artikel

Reactie toevoegen

Plain text

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd>
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
Uw reactie zal niet meteen verschijnen, deze wordt eerst goedgekeurd door de beheerder.
pagetoptoptop