Toch was het Zweeds voorzitterschap minder onschuldig dan het lijkt. In die zes maanden werd in de onderhandelingen met de kandidaat-lidstaten grote vooruitgang geboekt. Dat was mogelijk door de kandidaat-lidstaten genadeloos tegen elkaar uit te spelen: wie niet soepel genoeg inging op de neoliberale eisen van de EU werd bedreigd geen deel uit te maken van de eerste lichting nieuwe lidstaten.

België

Vanaf 1 juli is België zes maanden lang voorzitter. Het wordt een belangrijk voorzitterschap. In december wordt op de Europese Top in Laken (Brussel) immers de Verklaring van Laken afgekondigd, waarmee de aanzet gegeven wordt tot een grondige herziening van de werking van de EU. In 2004 moet dit worden afgerond in een nieuw Verdrag.
Tegen 2004 gaat veel veranderen. Vanaf januari lopen we allemaal met Euro’s op zak. Frank, Gulden enz. verdwijnen. Dat gaat een zeer grote invloed hebben op het bewustzijn van de mensen. Op enkele jaren tijd, ten tweede, zullen landen uit Centraal- en Oost-Europa toetreden tot de EU. Binnen twee jaar, tenslotte, neemt Groot-Brittannië misschien deel aan de Euro, en kan het samen met Duitsland en Frankrijk het Europese heft in handen nemen.
De Europese Unie zit in een stroomversnelling. Om de zaak aan elkaar te lijmen wordt een Europees chauvinisme uit de grond gestampt. De komende jaren komt het tot kletterende ruzies tussen de EU en Amerika. De transatlantische solidariteit na de aanslag in New York zal dit niet verhinderen.
Gaat paarsgroen van het cruciale Belgisch voorzitterschap profiteren om deze despotische antisociale machine te stoppen? Integendeel.
Van een Europese fiscaliteit komt niets in huis. België zelf gaf de voorzet, door te weigeren tegen 2005 de fiscale voordelen voor de coördinatiecentra af te bouwen.
Sociale accenten mag men vergeten. Het Belgisch voorzitterschap werkt aan een Europees armoedebeleid, kwaliteitsnormen voor de werkgelegenheidspolitiek, en de pensioenen.
Het Europees armoedebeleid wordt aangepakt via de "open coördinatiemethode": er komt geen minimale Europese norm waaronder een menswaardig bestaan niet mogelijk wordt geacht. Het is nochtans perfect mogelijk dergelijk norm uit te werken, rekening houdend met de verschillende productiviteit, prijzen, e.d. in de lidstaten. De Euromarsen deden het al voor.
De "kwaliteitsnormen" voor tewerkstelling zijn er enkel op gericht het Europese arbeidsmarktbeleid vlotter te laten verlopen, door beter te kunnen vergelijken. Laat u niet misleiden door de term: er is geen sprake van op Europees niveau "kwaliteitsnormen" op te leggen (zoals een minimumloon, een verbod op oproepcontracten, een beperking van contracten van bepaalde duur, enz.).
Het pensioendossier tenslotte zal doorgespeeld worden naar het Spaans voorzitterschap.

Handvest

Het Handvest van de Grondrechten dat in Nice werd afgekondigd, en waarvan het statuut allicht in de Verklaring van Laken wordt vastgelegd, zal ook na het Belgisch voorzitterschap zwijgen over recht op arbeid, op een inkomen, op huisvesting,…
Er gaat dus betoogd worden. Zoals de Euromarsen het reeds voordeden in Amsterdam (1997) en Keulen (1999), en zoals in Nice (2000).
Sinds Nice is tenminste dat verworven: de mensen bemoeien zich met Europa. Omdat het neoliberale Europa alleen op een despotische manier kan worden opgebouwd, brengt dat feit alleen al de EU in moeilijkheden. Het verzet tegen de EU is ingebed in de wereldwijde opgang van de zgn. anti-globaliseringsbeweging, en wordt erdoor versterkt. Dat zet het beleid onder druk: Duitsland, Frankrijk en Italië hebben al een opening gemaakt naar de Tobintaks, en ook de normen van Maastricht (maximum overheidstekort) zijn niet meer heilig...
Totnogtoe blijft het bij woorden. De mobilisaties zetten dus door.
Gelukkig maar, want naast de Verklaring van Laken komen onder het Belgisch voorzitterschap ook het vluchtelingenbeleid aan bod (balans van de besluiten van de Top van Tampere), de installatie van de Europese voedselautoriteit, en de uitbouw van het Europees leger (oprichting van de interventiemacht).

Spanje

Daarna neemt Spanje het voorzitterschap over. De Spaanse conservatieve premier Aznar heeft al bekend gemaakt uit welk vaatje hij gaat tappen. Spanje heeft vijf prioriteiten vastgelegd: versterking van de transportinfrastructuur, liberalisering van de energiemarkt, versterking van het financieel systeem, meer mobiliteit en flexibiliteit op de arbeidsmarkten, en versterking van opvoeding en opleiding. Van een Tobintaks is wat Aznar betreft geen sprake, en de Maastrichtnormen dienen onverkort gehandhaafd.