Toen Keir Starmer zich na het aftreden van Jeremy Corbyn in 2020 kandidaat stelde voor het leiderschap van Labour, was zijn slogan 'Another World is Possible' (Een andere wereld is mogelijk). Dat was een terugkeer naar de idealen en hoop van de antikapitalistische beweging van eind jaren negentig en begin jaren 2000, voordat 9/11 onze wereld reactionairder, gevaarlijker en cynischer maakte. Als onderdeel van zijn poging om het leiderschap te veroveren en de leden voor zich te winnen die kort daarvoor twee keer Corbyn hadden gekozen, hield Starmer een toespraak waarin hij zijn visie op immigratie uiteenzette: 'We verwelkomen migranten, we maken ze niet tot zondebok. Lage lonen, slechte huisvesting en slechte openbare diensten zijn niet de schuld van migranten... we moeten de voordelen van migratie benadrukken'.

Muziek in de oren van links, dat elke dag een achterhoedegevecht voert tegen de rechtse pers, fascisten en politiek rechts, die constant beweren dat al onze problemen uiteindelijk te wijten zijn aan massale immigratie.

Het is natuurlijk geen verrassing dat Starmer helemaal door de mand valt op dit punt, nu de Reform Party steeds meer stemmen krijgt. Starmer heeft geen principes, geen ruggengraat, geen moraal. Het enige wat hem interesseert is macht, en macht uitoefenen om de afbrokkelende status quo te handhaven.

Starmer's toespraak was bedoeld om het nieuwe immigratiebeleidsdocument te promoten – eigenlijk een witte vlag voor racisme die het beleidsprogramma van Labour in dat van Reform veranderde. Nigel Farage hield een staatsmanachtige toespraak in het parlement, zonder opschepperij of provocatie, en zei gewoon dat Starmer nu op de goede weg was, maar nog een stapje verder kon gaan – bijvoorbeeld door de noodtoestand aan de grens af te kondigen. Wees niet verbaasd als dat vóór het einde van deze zittingsperiode gebeurt.

We maken de meest uitgeholde, politiek failliete vorm van een Labour-regering mee. Zonder ideeën of inspiratie, afgezien van Rachel Reeves' lachwekkende neoliberale greatest hits-coverband, kunnen ze alleen maar wild om zich heen slaan terwijl hun hoop op een vernieuwd Groot-Brittannië, gevoed door bbp-groei, om hen heen instort. Nieuwsberichten over een bbp-groei van 0,7 procent worden geprezen als een sprankje hoop, in een wereld waar de neiging tot stagflatie en economische neergang steeds sterker wordt.

Bezuinigingen, bezuinigingen en nog meer bezuinigingen. Dood door duizend bezuinigingen. Maar je kunt de belastingontduikende bedrijven of de superrijken niet de schuld geven, en je kunt zeker niet voorstellen om zelfs maar terug te keren naar het midden van de naoorlogse sociaaldemocratie. Het enige wat er is, zijn markten, bedrijven, rijkdom en macht en de volledige onderwerping van ons leven en onze gemeenschappen daaraan.

Er bestaat inderdaad geen samenleving.

Maar er is wel racisme. En nationalisme. Het laatste toevluchtsoord van een wanhopige schurk. En is er iemand wanhopiger of schandaliger dan Sir Starmer? Het hard aanpakken van migranten en vluchtelingen is nu zo gewoon dat Starmer er waarschijnlijk niet eens meer bij stilstaat. De geest van zijn eigen ik uit 2020 wordt weggewuifd, want je moet realistisch zijn als je aan de macht bent, toch? En realisme betekent vandaag de dag transfobie en racisme; vers, bloederig vlees voor de hongerige monden van de cultuuroorlogen.

De racistische geschiedenis van Labour

Dat is natuurlijk niets nieuws, Labour heeft 'buitenlanders' altijd al voor de leeuwen gegooid, ondanks het feit dat ze historisch gezien veel zwarte stemmen hebben gekregen.

In 1924, tijdens hun eerste regering, verklaarde een Labour-minister: 'Ik ben hier om ervoor te zorgen dat er niet wordt geknoeid met het Britse Rijk'. Labour gaf India in 1947 met tegenzin op, alleen vanwege het succes van de antikoloniale beweging, maar zorgde ervoor dat het land werd opgedeeld ten koste van miljoenen levens.

Labour was tegen de anti-immigratiewetgeving van de Tories in 1961, die het aantal mensen uit landen van het Gemenebest zou beperken, maar drie jaar later kwam ze met haar eigen wet. Harold Wilson was duidelijk dat Labour 'de noodzaak van immigratiecontrole in dit land niet betwistte', omdat, zoals hij zei, 'het aantal immigranten met verschillende culturele en sociale achtergronden' voor 'problemen' zorgde. Dat was maar een paar jaar na de racistische rellen in Notting Hill, waar lokale witte jongeren zwarte mensen hadden aangevallen.

In het kapitalisme wordt immigratie eigenlijk altijd aangetrokken of afgeschrikt om het bedrijfsleven en de bazen te helpen. Toen er na de Tweede Wereldoorlog een tekort aan arbeidskrachten was, steunde elke politieke partij het aantrekken van zwarte arbeiders uit het Caribisch gebied. In de jaren zestig, toen de zorgen over economische stagnatie begonnen toe te nemen, werd de anti-immigratieretoriek steeds luider, niet alleen vanwege de concurrentie op de arbeidsmarkt, maar ook vanwege het gevoel dat de ‘Britse cultuur’ werd ondermijnd door mensen uit het buitenland. Het idee dat cultuur altijd evolueert en verandert, begrijpen nationalisten niet. Zij zien alleen maar een valse nostalgie naar een verbeeld verleden, ongevoelig voor nuances of feiten.

De Labourpartij speelt niet alleen in op die vooroordelen om stemmen te winnen – hoewel ze dat ook doet. Labour is een politieke machine voor het beheer van het kapitalisme, die beweert de balans iets gunstiger te laten doorslaan in het voordeel van 'hardwerkende mensen', maar zoals we hebben gezien, is dat meestal slechts verkiezingsretoriek voor de grimmige realiteit van het dienen van de belangen van het grootkapitaal en de kapitalistische klasse. Omdat het een machine is die verankerd is in en versmolten is met het kapitalisme en de natiestaat, zal ze immigranten graag aanvallen als ze zichzelf ervan kan overtuigen dat daar een economische logica achter zit.

De belangrijkste verschuiving in de toespraak van Starmer is dat Labour in plaats van 'illegale immigranten' en 'nep-asielzoekers' aan te vallen, nu achter legale migratie aangaat – werknemers en studenten met een visum.

In een situatie van economische neergang is de logica om immigratie te beperken, zelfs in sectoren die traditioneel afhankelijk zijn van buitenlandse arbeiders, zoals de sociale zorg en de gezondheidszorg, gebaseerd op de theorie dat te veel 'goedkope' migranten de lonen drukken, waardoor er niet wordt geïnvesteerd in nieuwe arbeidsbesparende technologie en de productiviteit en dus de groei worden beperkt.

Het idee is dus dat als goedkope migratie wordt gestopt en Britse bazen 'duurdere' arbeiders moeten gaan inzetten, er een prikkel ontstaat om technologie in te voeren die hen uiteindelijk overbodig maakt.

Dat is geen argument voor werknemers, maar voor bedrijven, omdat het 'productieve' sectoren zoals de industrie (die zelf steeds meer geautomatiseerd wordt) stimuleert ten koste van minder winstgevende sectoren. Mensen die de verscherping steunen, zouden er goed aan doen om eens goed na te denken over hoe dat iemand anders dan bepaalde delen van het bedrijfsleven daadwerkelijk zal helpen.

De tegenreactie

Massale migratie is niet de oorzaak van de problemen in Groot-Brittannië, maar decennia van neoliberalisme en bezuinigingen, enorme ongelijkheid in welvaart, de ineenstorting van de verzorgingsstaat en de publieke sector, en de groei van reactionaire, verdeeldheid zaaiende ideeën die gemeenschappen verscheuren. De kern van het probleem is een economie die gebaseerd is op privé-eigendom en waarin mensen slechts pionnen zijn in het creëren van rijkdom voor de rijken.

Natuurlijk kan een grote bevolkingsgroei druk zetten op de openbare diensten, maar dat komt vooral door tientallen jaren van onderfinanciering en een bijna volledig ongereguleerde huizenmarkt. Maar de Reform Party, de Tories en de Labour Party willen het echte probleem van de mensen met economische en sociale macht niet aanpakken, dus richten ze zich op zwarte mensen en iedereen die ze kunnen gebruiken als politieke speelbal.

We moeten duidelijk zijn: we verzetten ons tegen racistisch beleid en nationalisme als nepoplossingen voor de meer fundamentele problemen. We zijn verenigd als werkende mensen om te vechten voor een fatsoenlijke levenskwaliteit voor iedereen en we zijn onverbiddelijke tegenstanders van iedereen en alles wat dat in de weg staat.

Een massale antiracistische beweging die geworteld is in arbeidersgemeenschappen, inclusief de vakbonden, is hierbij van cruciaal belang. Je kunt Reform niet in je eentje bestrijden. Ze een racistische partij noemen is een beperkte strategie, omdat veel mensen op hen stemmen omdat ze racistisch zijn, of omdat hun kiezers op een bepaald niveau denken dat massale migratie het land ondermijnt.

Hoe kunnen we alleen Reform aanpakken als Labour hun beleid overneemt? De overgang van Labour naar de beleidsagenda van Reform roept ook vragen op over of 'op Labour stemmen om Reform tegen te houden' wel een goede tactiek is. De huidige politieke dynamiek gaat in de richting van autoritair rechts en Labour hoort daar absoluut bij, of het nu gaat om het opsluiten van klimaatdemonstranten, het bouwen van meer gevangenissen, het terugdraaien van sociale voorzieningen, de nieuwe wet op criminaliteit en politie of de strijd tegen vluchtelingen en immigranten. Labour speelt absoluut hetzelfde spel als de Tories en daarmee ook Reform.

Dit artikel stond op Anti Capitalist Resistance. Nederlandse vertaling redactie Grenzeloos.