Een nieuwe Grenzeloos brochure. Een bundeling van artikelen en interviews die de afgelopen tijd in Grenzeloos verschenen over vakbondswerk met een inleiding van Rob Marijnissen. 

Het rommelt in de vakbeweging. Met name in de grootste vakcentrale de FNV. Over de AOW en het pensioen zijn de meningen sterk verdeeld. Leiders van bonden en centrale staan scherp tegenover elkaar. Ook op andere punten zijn de meningen binnen de FNV verdeeld.

Op het laatste congres van de Abvakabo in mei 2010 was er sprake van een sterke oppositie tegen het zittende bestuur. De oppositie boekte een belangrijke overwinning en kreeg een deel van haar kandidaten gekozen in het hoofdbestuur. Inmiddels is de toen nipt herkozen Abvakabo FNV voorzitster Edith Snoey wegens meningsverschillen met de meerderheid van het bestuur opgestapt. Ook de positie van FNV voorzitster Agnes Jongerius is als gevolg van haar optreden rond de AOW en de pensioenen omstreden.

Er is duidelijk sprake van richtingenstrijd binnen de FNV. Wordt het doorpolderen of strijden tegen de vele verslechteringen die in gang zijn gezet. De vakbeweging staat voor een van de grootste uitdagingen in haar geschiedenis. De economische crisis zet door en de regeringspolitiek is er op gericht om de werknemers en uitkeringsgerechtigden voor de crisis te laten betalen. De vakbeweging zal haar achterban en haar potentiële achterban er in de praktijk van moeten overtuigen dat ze in deze situatie in staat is om effectief voor de belangen van de werknemers op te komen. Ze moet dat doen vanuit een moeilijke situatie. De vakbeweging is de afgelopen decennia danig verzwakt en ofschoon er nog 1,9 miljoen Nederlanders lid zijn van een vakbond - waarvan 1,4 miljoen van een van de bonden van de FNV - is dat een aanzienlijk lager percentage van de beroepsbevolking dan tijdens de vorige grote crisis in de jaren tachtig. Daarbij kampen de bonden met een vergrijzend ledenbestand en blijft de groei onder jongeren laag. Die lage groei geldt ook voor leden uit minderheidsgroepen, mensen met flexibele contracten en mensen die parttime werken. Kortom de representativiteit van de vakbeweging staat ter discussie. Ze wordt door velen gezien als een bolwerk van oudere blanke mannen met een vaste baan. Daar komt bij dat de Nederlandse vakbeweging een sterke traditie heeft van samenwerking met overheid en werkgevers. De strijdtraditie is niet erg sterk ontwikkeld.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat de vakbeweging de grootste moeite heeft om haar verbale oppositie tegen het kabinet Rutte om te zetten in effectieve daden. Veel actieve vakbondsleden vragen zich af of de FNV leiding wel bereid is om werkelijk de strijd tegen de kabinetsplannen aan te gaan, of dat ze ook in dit geval vooral voor het overleg en het compromis gaat. Veel vakbonds(kader)leden voelen wel voor een strijdbaardere opstelling van de bond, maar ook zij hebben vaak het gevoel gevangen te zitten in een vicieuze cirkel. De bond is voor veel mensen weinig aantrekkelijk omdat hij niet echt zichtbaar voor hun belangen opkomt. Dat geldt met name voor groepen als migranten, jongeren en flexwerkers. Aan de andere kant kan de bond ook moeilijk voor de belangen van deze groepen opkomen omdat ze zeer slecht georganiseerd zijn. Ook in meer traditionele sectoren en bedrijven is het verre van makkelijk om de vakbondskracht aan de basis in stand te houden en te versterken.

Over die problemen gaan de in deze brochure samengebrachte artikelen. Het uitgangspunt is dat de vakbeweging haar kracht uiteindelijk moet putten uit de basis; uit de organisatie, de activiteit en de strijdbaarheid van de leden. Er komen in deze brochure vakbonds(kader)leden aan het woord die in zeer verschillende omstandigheden proberen de kracht van de vakbeweging aan de basis te versterken. Zij vertellen over de ervaringen die ze daarmee de afgelopen jaren hebben opgedaan. De successen en de tekortkomingen. Deze brochure pretendeert niet een soort handboek voor vakbondswerk aan de basis te zijn. Het geeft geen recepten voor succesvol organiseren. Wij geloven ook niet dat dergelijke recepten te geven zijn. De situatie in iedere sector en ieder bedrijf is verschillend en ook de aanpak van het vakbondswerk zal er verschillend zijn. Om dit werk succesvol te doen is een grote mate van creativiteit, inzet en doorzettingsvermogen noodzakelijk. De vakbondsmensen die in deze brochure aan het woord komen laten zien daar in ruime mate over te beschikken. We hopen dat hun ervaringen voor anderen een stimulans vormen in de opbouw van een sterke, strijdvaardige, veelkleurige en democratische vakbeweging. Want dat is wat we nodig hebben in deze tijden van crisis en bezuinigingen. Willem Bos, Lot van Baaren, Ger Geldhof, Ko Hartman, Patrick van Klink, Kees de Leeuw, Rob Marijnissen en Bart Plaatje over: Vakbondswerk aan de basis. Prijs € 2.--.

Download de brochure hier. De brochure is ook te bestellen door € 3.50 over te maken op rekening 5571638 t.n.v. Grenzeloos o.v.v. bestelling ‘Vakbondswerk aan de basis’. Geef duidelijk aan op welk adres u de brochure wenst te ontvangen. Wilt u meerdere exemplaren bestellen neem dan even contact met ons op via info@grenzeloos.org.