Jeffry M. Pondaag, voorzitter stichting K.U.K.B., werd op 28 januari j.l. door het Nationaal Comité 4 & 5 mei uitgenodigd voor een gesprek. Het Comité beloofde om dit jaar Indonesische slachtoffers te herdenken en daarbij 17 augustus 1945 als onafhankelijkheidsdatum juridisch te erkennen. Echter, toen Pondaag hier later op terugkwam bleek dat het Comité de mondelinge belofte reduceerde tot "een interessante zienswijze" en bij nader inzien toch niet van plan was om iets aan te passen. Pondaag: "Het gaat hier om grove mensenrechtenschendingen, dat is geen kwestie van meningen. Het Comité probeert nu een middenweg te zoeken, maar over koloniale misdaden kun je niet gaan 'polderen'. Wat fout was, was fout, klaar."

Scepsis

Pondaag, die al jaren kritiek heeft op de nationale Dodenherdenking, had de uitnodiging bij voorbaat al met enige scepsis aangenomen. Dit had te maken met een teleurstellende ervaring uit 2014 toen hij al eens een ontmoeting had met directeur Jan van Kooten. Eerder was hij gevraagd om zijn visie te delen in een groepsgesprek Dit alles leidde nergens toe, het Nationaal Comité heeft nooit iets met zijn op- en aanmerkingen gedaan.

4 mei en geschiedvervalsing

De jaarlijkse Dodenherdenking legt de nadruk op Nederlanders als slachtoffers van Duits en Japans fascisme, niet alleen in Europa ook in Zuid-oost Azië. De kolonie 'Nederlands-Indië' komt tijdens de herdenking wel aan bod, echter, ook in deze context wordt Nederland uitsluitend als slachtoffer neergezet. Het koloniale apartheidsdenken wordt voorgezet door alleen een paar duizend Europeanen te herdenken voor wat betreft de Japanse bezetting van Indonesië (1942-1945). Het totale dodenaantal van 4 miljoen wordt niet genoemd ook al beschouwt de Nederlandse staat de Indonesische bevolking tot en met 1949 als 'Nederlandse onderdanen.'

Nog problematischer is dat de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog (1945-1949) op 4 mei wel ter sprake komt, maar dat men alleen verwijst naar de Nederlandse militairen die sneuvelden. De meer dan honderdduizend Indonesische slachtoffers die door de Nederlandse agressie-oorlog het leven verloren, worden niet genoemd. Dit wekt de onjuiste indruk dat Nederland in de wereldgeschiedenis alleen maar slachtoffer was.

Gesprekken voor de vorm

Toen Pondaag dit jaar opnieuw gevraagd werd om te komen praten, vreesde hij dat dit slechts voor de vorm was. Na de teleurstellende ervaring in 2014 kon hij zich niet voorstellen dat het Comité de intentie had om daadwerkelijk iets te veranderen. Overigens heeft het Comité 4 & 5 mei in de afgelopen jaren ook gesprekken gevoerd met andere critici van de nationale Dodenherdenking, zoals: Rogier Meijerink (die vorig jaar een lawaaidemonstratie aankondigde), Michael van Zeijl (Stichting Majority Perspective), Christa Noëlla ('Geen 4 mei voor mij' ) en Marjolein van Pagee (Stichting Histori Bersama). Al deze gesprekken liepen op niets uit. Het Nationaal Comité organiseerde in januari 'het gesprek met 100' waarvoor Marjolein van Pagee als enige van de critici werd uitgenodigd. Tijdens deze bijeenkomst ging het alleen over de vorm (hoe te herdenken) en niet over de inhoud (wat wordt herdacht).

Hoopvolle belofte

Echter, tot grote blijdschap van Pondaag werd hem tijdens het gesprek op 28 januari de mondelinge toezegging gedaan dat er dit jaar wel degelijk iets zou gaan veranderen. Indonesische slachtoffers zouden op de Dam worden herdacht en middels lesmaterialen publicaties zou het Comité expliciet de Indonesische Onafhankelijkheidsdag van 17 augustus 1945 juridisch erkennen.

De juridische erkenning is belangrijk, aangezien de Nederlandse staat tot op heden vasthoudt aan 1949 als dé datum dat Indonesië onafhankelijk werd. Minister Ben Bot aanvaardde in 2005 de Indonesische onafhankelijkheidsdatum slechts 'de facto' aanvaard, niet de jure.

Na de hoopvolle toezegging van het Comité tijdens het gesprek ging Pondaag tevreden naar huis.

Vertrouwen beschaamd

Nu blijkt dus dat het Nationaal Comité 4 & 5 mei haar woord niet houdt en wenst te volharden in de geschiedvervalsing waar het Nederlandse volk op 4 mei jaarlijks aan wordt blootgesteld. Nederland was in Indonesië eeuwenlang een bezetter, het is tijd dat dit open en eerlijk benoemd wordt en respect voor de Indonesische slachtoffers. Twee minuten stil maar bevrijding was er niet bij: er moest na 1945 nog vier jaar gevochten worden na de 350 jaar bezetting.

Stichting K.U.K.B. zal dan ook het boek en het speldje dat Pondaag meekreeg retour sturen en beschouwt daarbij het gesprek van 28 januari als niet plaats gevonden.